Üçüncü kişi anlatımı nesirde ne kadar gerekliyse, şiirde o kadar gereksiz

diye düşünmüşümdür hep.

Özellikle kurguya dayalı anlatı türlerinde(roman hikâye), bilhassa

kahramanların iç dünyalarının anlatımında üçüncü kişi (o, onlar) anlatımı,

yazara sonsuz olanaklar sağlar.Kuramcıların "hakim bakış açısı" da dediği

bu nevi anlatımlarda yazar,hem gelecekten hem de geçmişten

haberdardır.Usta yazarlar, metnin gizemini bozmamak ve merakı en üst

noktada tutmak adına geleceğe ilişkin çok fazla tüyo vermez.

(Hoş,Tanzimat Dönemi'nde bu işin cılkı çıkmış, özellikle Ahmet Mithat

Efendi okurun merakına dayanamazmış:

Hasan Mellah (Denizci Hasan) romanının kahramanı Hasan, Kartaca'da

dünyalar güzeli bir afetin balkonuna tırmanırken vurulur.Tam, okur

üzülecekken Usta dayanamaz ve devreye girer:

--Ey kari (okur) üzülme, Hasan bu yaradan ölmeyecek ve sevgilisiyle çok

heyecanlı sahneler deruhte edecektir,der.)

Efendim buralara da nereden geldik?

Evet şiirde birinci kişi(ben, biz) anlatımı sanki daha gerçekçiymiş gibi

geliyor bana.

Büyük şiirlerin çoğuna bakın, şairi şiirin içinde görürsünüz:

"İstanbul'u dinliyorum (ben) gözlerim kapalı." ORHAN VELİ

"Değildim men (ben) sana mail,sen ettin aklımı zail
Bana ta'n eyleyen gafil, seni görgeç utanmaz mı" FUZULÎ

"Yokluğun (o) cehennemin öbür adıdır, üşüyorum (ben) kapama gözlerini." AHMED ARİF

"Hayatta ben en çok babamı sevdim(ben)" CAN YÜCEL

"Seviyorum(ben) seni çıldırasıya..." AHMED ARİF

"Dante gibi ortasındayım( ben) ömrün" (OTUZ BEŞ YAŞ/ CAHİT SITKI TARANCI)


Tabii listeyi uzatmak mümkün.

Bir başkası da kalkıp ikinci veya üçüncü kişi ağzıyla yazılmış birçok özgün

şiiri listeleyebilir:

"Biliyor musun (sen) az az yaşıyorsun içimde
oysaki seninle güzel olmak var (O)"

YER ÇEKİMLİ KARANFİL /EDİP CANSEVER


...............................................

Mevzuya dönersek, derin bir şair olan İlhan Soyadıuzunabi:)) şiirde

vayvillimli yılları (gençlik) geçip, kronik Osmanlı düşmanı komunuküslüğü

aşarak kaleme aldığı bu güzelim şiiriyle, bizi bir hayal iklimine

götürüyor.Bu yolculukta da üçüncü kişi kamera tekniğini

kullanıyor.Elbette şairin diğer birçok şiirinde gördüğümüz lirizm yok bu

şiirde.Ama üstadın da böyle bir kaygısı yok zaten.Şiiri farklı kılan bir

"an"ın okurun usunda sonsuz bir resim olarak kalması.Hem sonra açık

denizde abaza cumhuriyetine mensup bir erkeğin yaşadığı kimi

sorunsalları böylesine gerçekçi anlatmak için de usta şair olmak gerekir:))

Muhterem İlhan Bey'i kutluyor nice çapul seferlerinde buluşmak ümidiyle

"vira bismillah" diyorum:))

Mehmet Binboğa. tarafından 6/29/2013 1:49:06 AM zamanında düzenlenmiştir.

"Ve içiyordu Osmanlı"
"Pupa yelken kaçak bir hüznü damıtmış"
"Belki denizlerin közüydü özlemi"

Bunlar, özellikle osmanlı vurgusu belki poetikanızdaki özel bir ideolojik yansımaya tekabül edebilir ama, son derece sıradan, ve bildiğim yeteneklerinizin, yetkinliğinizin seviyesini düşüren satırlar( özellikle dize demiyorum çünkü, benzerleri ile vaki hayli sık bir nefes darlığı yaşıyoruz okurken) Bunlar dışında, dışınızdaki metinleri irdelerken göstermiş olduğunuz özeni, özellikle kendi metninizde de görmek memnun edici. Daha da iyilerini yazmanız dileğiyle, dileklerimizi şiir yapan yordamınız varolsun...