BİR TARLA NASIL SATILDI
KÖY MUHTARINDAN DİNLEYELİM

“-bizimo(ğ)lan!
sen şe(h)erli adamsın,
Goca Çayırdakı dört dönümü vereyin
kömeli tarla!
ne etsen olu(r) evelallah
sen “muhtar! uzatma param yok,
tek dönüm yeter bana
köye yakın ossun” deyon ya
ayıb-olu.. hinci sana
gerçi ikisi de yola çıkar
ikisine de vesayıtınan var
“Köyöğündehi tek dönümü sana vereyin” deseeem
sağı-solu baa(h)ç(a) oldu
ağaç diksen emeğini gorutmaz
sebzeliğetsen gün-görmez,
yel almaz,
tohur döl vermez
eyraltı bişiy dökse
onu da guş gomaz..

neyye?
neye dersen ………..
!!
etirafı hep bahça
iki ğün sonura;
u(ğ)raş dur, işin-gücün yoğusa
olmaz valla emeğin heba
bey(h)uda.
arpa, buğday, sebze-meyva
ne ekersen ek valla
hoyuk dik, laylom da ba(ğ)la,

isdermezsen içinden çıkma
sapanına takgalığuş govala
elinden gelenin fazlasıynan
emek ver..
durma çapala
günaşırı deği(l) de,
hergün sula
?? ı-ıhh
valla başına varmasan, deği(l)
içinden çıkmazsan
sulamasan zatinden olmaz
ne demişler
“sürün varısa başında
tarlan varısa içinde” olacan demişler..
“mal canın yongası”

zirat bu;
ona-buna amanet etmeye ğelmez
bi dölüm uçun
değer mi
değmez..
atdığın daş
ürkütdüğün gurbaya değmez..
emme sen “yoğ epap,
haftada-onbeşde uğrarın” dersen
Goca Çayırdakı dört dölümü alacan
yıldan yıla bi yolağ-aşdırcan,
iki ilaş verecen
ya onbeşde bi gelecen sulacan
ya da vercen birine üş guruş
ehline suladacan
emme ey(i)yannı sen bilin,

tek dölüme bi verece(ği)ne
dört dölüme iki ver
tek dölüm gelcek sene aynı fiyet gene
emme bi alma dikdin miydi,
dört dölümün dördüne
evel-Allah, ben deyen iki gatına
sen vizdanı zorla üş gatına ver
elini öpene
hemi de senesine

valla bak,
sen sen ol,
gel yabana atma sözümü
Goca Çayırdakı gonşuların
hepiciği de bizim köylü,
senden eyi olmasınlar,
evel-Allah bek eyidirler
onnar da senin gibi mamir dakımı
hepiciğine kefilin
heş birinden zerre mıkdar zaral gelmez,
hemi de seni gollarlar
aralarında olu(r)-ğedersin
..
neyye dersen; emeğ-emek
bi elden bi ele ğelisin
olcak ya; ya beli unudmuşsundur-
ya küre(ği)
ekmeği almışsındır da,
duzu unudmuşsundur
bizim köylü oldukdan keyri
hankısına varsan evel-Allah,
hızmat bitiriler
geleme(z)sen sulayviriler.
emme dediğim gibi eyi yannı sen bilisin
…!
bana soracağ olusan
gel etme-ğetme,
sen Çayırdakı dört-dölümü al
yatar-gakar bana dova edersin
neminazım
dediğim gibi; bizim köylü gonşular eyidir.

Allahları var,
kendileri yok hemi de
buradakınnarı bek tanımayon,
neden dersen hepiciği de vereseler
ataşoğullarıynan, seferoğulları ğibi geçinmezler
“bi yanna selem (v)mersen”, ötekinner küserler
“neyye o yanna selem (v)merdin” deye
ta öyle!; ta da öyledirler

gopretif, mıhtarlık seçimlerinde
birbirlerine girerler
“bi anacık-bi bobacık”olullar
..
ayni mitli bizim mencilis işde canım
bi yannın desdeklediğini,
kimdir, nedir, ne düşünür-ne demiştir
gözünün yaşına bakmadan
öteyki taraf kösdekler..
neyye?
neyeydiğini kendileri de bilmezler?

kendileri adam çıkarmazlar
karşı tarafın çıkardığı adamın alay(hi)ına
garşı tarafın nisabının tenziline çalışırlar
neyye!
“-onnar olmasın da kim olusa ossun” deye
birbirlerinin annacındakınnara pusula atarlar

bi taraf!
öteki tarafın “Allah bir” dediğine inanmaz
birbirlerinden Allahın selamını sakınırlar
birbirlerine hırlı soluk solumazlar
yolda-belde garşılaşsalar
donuz görmüş gibi huylanırlar
birbirlerinin salına bile girmezler
gız alıp-vermezler
caamatta bile aynı safa,
yan yana durmazlar

bi kaş yıl oluyo;…….
Garaçalıda bizim biladerin ağaçları kesildi,
bizikinner üst ayağa gakdı,
hepiciği her yerden
n’oldum öldüm varıvıralım
yakıvıralım, yıkıvılarım..!
..?
“-varıvıralım, yakıvıralım-yıkıvıralım
nası olsa beri yanımızdakı
Göyneksizler kesmişlerdir” dediler
“-duuuurun” dedim,
?
“-durun!!!
annayıp-dinnemeden
ataşın üsdüne körüğünen getmen”
sen hinci
o beri yandakı gonşu kesdi deycen de(ğil)mi
bana galısa bizi “onnarınan kötü ossunnar” deye
ötekinner kesmişlerdir..

bizikinner
“-haklısın valla bizimo(ğ)lan” dediler
“-meselemenin bu yannı
bizim hiş aklımıza ğelmediydi
“-bunnardan her türlü melanet beklenir” deye
sineye çekdiler..

neye!
uyuvusan ………
bela tütüp galacak
ötey yandakınnar seyredecek
gülüşecekler
keyiflenecekler
…………

seninki “-haklısın ırafık
amma param yetmeycek” dedi
“-yau epap” dedim
“-bana ilazım olan bi toktur parası
üs yannı ne zaman verisen ver
gocağarı hasda olmasa, amenna!
onu da demeycen
hatda da tarla satmacan
gecenin leylisinde geldik
doktur hu demeden para dedi
hinci ben nerden bulayın da
gerisini veri yatarsın
seni sık boğaz eden mi var”
“-valla onu da pangadan çekecen”
..

“-olduğu olcağı bu,
bana piyangodan mı çıkacak,
ben de, ha hanıma alıvırıyon
ıramatlık gayınnanın terekesinden
üş guruş düşmüş sehmine de
el kiri işde!...
..
ha!
“zerzebil olup, getmesin” dedik
ha! ilerde imkanımız olur da
elimiz bollaşırsa
amenna!
içine bi tol yaparız dedik” dedi
gasıtdı illa,
“sen bana o tek dönümü ver”
“-ne var elinde” dedim
“-geşmiş gün “-şu” dedi!
acıdım haline,
aldım gabil etdim..
“pekey! tamam ağğa..
öyle ossun” dedim

“-get nalet olsun, kiminin parası
kiminin doası
öyle oluvusun bakalım,
sen hinci Köyönü dekini mi dedin
var hayrını ğör
Allah gönendirsin
pekey epap, “-demediydin” deme
yengen hasda olmasa
valla tarla satcağmız bile yok emme
madem alımkersin ,
öyle minasip gördün
dört dölümü yarı fiyetine almak varıkene
bahalı bahalı tek dönüm
inşallah hayırını görüsün”
tokalaşdık
……..

“-valla aynen böyle dedim,
o senin bildiğin gayınnarın gatındakı
tek dölümü aldı,
gışa ğalmadan almalık gardı
nayeti dört evlek yere dört fidan dikdi
çok sürmedi
bizden intikal Köyöğündeki tek dölümü
satlığ etdi bizim arkıdeş
bi dölüm almalığı kim alcak sanki
dört dölüme yüz ağaş dikersen
tek dölüme on-on-beş, belli deği(l)mi gari

işin aslı …….
benim gayınnara minasip ga(y)ri ya
onnar da
“-aldığın fiyete gabil
bizim tarlaya takgaya etiyacımız yok ki”
demişler tabi işin aslı yalan deği(l)
hakgaten adamlar tarlayı netçek
ilazım ossa zati bana vermezler
bizim bobalıkdan meres
bizikinnerde köyönü deye zahır
dört o(ğ)lan iş yanda..
yoldan yanını da bize, üleşdirmişler
valla ne kendim mardım
ne de bizi(m)kini yolladım
ne dediler ise gabil”
..
“bi yaygara!
bi cıbara
seniki “Cıbır’a aldığı fiyetin on gatına satasıymış”
kimse inanmadı
emme essah çıkdı!
..
“-valla bizimo(ğ)lan ben
o gosgoca köyün
bunca yıllık mıhtarı olalak
yüzküsür kilemetre depdim
senin şerlinin aya(ğı)na gadak getdim
??
“-leyn Gaya bey
bişiy duyduk Allasen
essah mı, aslı var mı yau?”
gayat laubali
“aslı olmasa kerem yanar mı
ne duydun ben nebilen muhtar?”
“sen benden entikal tarlayı
bizim köylü
Göyneksizlerin Cıbır’a satasıymışsın?”
..
“hee!”
..
“etiyaş zuhur etdi
satlığ-etdik
kimin nesi bilmen, Nuri bey almak isdedi
“hu fiyet” dedik
“gabil” dedi
hayırlı osun dedik”
?
“eyi de Gaya bey
len o neyinen alcak Allasen”
…


bak Gaya bey
var benden güçcüğ ol,
aya(ğı)na gadak geldim
gel etme-ğetme
elini ağa(ğı)nı öpeyin,
bize bu zulümü etme
arkadaş eyidir hoşdur da
adı üsdünde Allahın cıbırı
sana neyinen ödeycek o parayı,
ikiğün sonura sulf olamazsınız!”

kime deyon boba
gasıtdı gafayı okara
“nuh deyoru, peygamber demeyyo”

başladım yalvarmaya
izah ediyorun fira
“bak bizimo(ğ)lan
!
tabi ne de olsa elsin,
bizim köyün yabancısısın
durumu bilmeye bilisin
eğerine ki, burayı Cıbıra satarsan
paranı alaman
emme
hemi de valla- hemi de billa
goca köyü birbirine gatarsın

hemi bi de isdediğin para
Gaziri Ovasının benin deyen yerinde
valla-billa tam yirmi dölüm parası
bizim gayınnar nerden geşcek
yoldan yanı Cıbırda olunşa
onarı ordan geçirtmez
onnarın oldu-bitdi ıldızları barışmaz,
gan çıka(r)tdırısın
kiminin parası demiş, kiminin dovası
gel etme-getme,
burayı Cıbıra verme

ikiside eyi gonşudur, benim gayınnarın
elin etlisine-sütlüsüne garışmazlar
ekmekleri yenir, suları içilir
senden eyi olmasınnar
temiz arkadaşlardır
ikisine kefilin evelallah
beni gırmazlar, hankısı alısa alsın-varsın
sen alca(ğı)n paraya bak zaralı yok, cay!,
ben onnardan alıvırayın sana o parayı
maatdabın onar değil benin

dediğim gibi bizimo(ğ)lan
bi eyinlig unudulmaz,
bi de kötünnüg
bak sana yalvarıyon; ben bu dövlete
onyedi yıl bilfiyil mıhtar olalak hızmat etdim
elhamdürillah en ufak bi (v)mukatım yok
şükür emrine!
emme …………

sayanda bi mukat garenti..
bu durumdan bi mukuat çıkar,
bi boklama olu(r)sa
anam-avradım olsun
yakana yapışırın
……….
hem malla-hem billa
çoluk-çocuklarının sebebi sen olusun
bana verdiğiyin iki ğatı
..
üş gatı dedim
“ı- ıhh”
…
“neytceğmiş cayan”
..
“neytcek
ne cayan iki gatı tazminat mı verecek
yau epap, Cıbır sana ne verdi de,
senden neyin iki gatını ne isdeycek
bırak Alla(h)ın aşgına ne senedi yau
emme sen bilin valla
“-gocaköy birbirine ğirdi” deye
Hürrüyet gazatasında çıkarsa
seni anayasa mahkemesine verin,
kamı davası aşdırın” dedim,
seninki gayat bişgin
“-o sizin porobleminiz”dedi
apışdım galdım,
“-neeeee!” demişiyin

sonura get nalet ossun,
gözelliğinen halledeyin
deye altdan aldım
yımışacıık,
inekden süt endiriyomuş gibi
çocuğa iş dutduruyomuş gibi
böbeğe inne vurduruyomuş gibi
“elini ayanı öpeyin
sış boklarını yeyen”
“ı-ıhh!”..

“-eyi kine dabancayı filen almamışıyın
belli olmaz valla insan çeker vuru(r) bunun böylesini
gene aşşadan aldım
bak epap,
sennen irtibatı keserin
epap bile demen
seni Türküye Cumhuriyeti Başsavcılığı’na
ağır ceza ireysine ihbar ederin
bu köyün mıhdarı olalak hakkında
suç duyurusunda bulunurun
kamı davası aşdırın
Anayasa ma(h)kemesine verin
“köydeki gıtalliğin
müsebbibi bu arkadaşdır” derin
iki-ğözüm önüme aksın
şartlar-şart osun
üşden-dokuza
dinime imanıma
anam avradım ossun,
valla-billa ederin
etmezsem namerdin
kendimi köy meydanında düzdürün
eşşek olu(r) anırırın dedim
………………
yok boba yok!
bana mısın demeyyo!
şaş gardaş!

bakdı iş ciddi
okarıya doru bakdı
bekledi..
şükür insafa geliyoru dedik
narasın gardaş..
bekledi.. bekledi
gafasını gaşıdı
nayet seninki
“-madem öyle Nuri Ağayı ikna edin,
ondan alın” deme(z) mi

“-yau gardaşım gosgoca köy mıhdarı olalak
aya(ğı)na gadak gelmişiyin
elini ayağını öpeyin
bak sana yalvarıyon
ha ıçcık da sen elini vizdanına goyvu
hinci ben Cıbır Nurinin aya(ğı)na mı gedecen
zatin önüşden beri bırak mabbeti
selem (v)merdiğimiz yok
hele seçimden bu yana gonuşmayoz kine
deyelim ki
..

deyelim ki.. gonuşdu;
bizden yanna satmaz kine
hele bizikinnere asla ve kat’a” dedim
Cıbır bize satmaz!
o satsa, sülalesi satdır(t)maz,
..
adam bizinen bazarlığa ga(l)kışsa
Göyneksizler denen o tingozalar
onu köyden sürerler valla
kimse tarlasından geçirtmez
gayfaya çıkartmaz
gızlarını alan olmaz
baka-galır valla
o da böyle bişiyi göze alamaz”
…..

tulumun bini bi para emme
seninki hiç oralı değil,
“-varidatı-sermiyası-geliri
ya da başga bişiyi yoğusa
bana borcunu ödemeğ uçu
mezbur satacak, nası(l) olsa
size satmazsa?
siz de sattığından alısınız” dedi

eyi de Gaya beyim!
eyi de mezburen gene kendilerinden yana satar,
hiş bize satar mı?
ondan alan da bize satmaz ki
.mına godumun tingozaları
valla iki ucu boklu deynek halt etmiş
borlumbok bi durum
..
seninki epili bi düşündü
“-hıh!” dedim gönlü oldu
şerefsiz deyyusun haralda
bu goya aşşadan aldı
“-o zaman” dedi
durdu , durdu,
höyle bi sağa-sola ğetdi
yüzüme bakdı
…….
(de)
………
“buyur?”
?
“-sayın mıhdarım
…
gözlerini kısdı
“-evvet beyim!”
“-ben Nuri Ağaya bi danışayın”

“-ne!” demişiyin
..
“-sen bizim boynumuza ilmeği geçiriyon
ipin ucunu da Cıbıra veriyon
valla ayıb-ediyon Gaya abeyim
sen beni iresmen harcayon
..
ben köydekinnerin yüzüne nası(l) bakacan,
zati o Cıbır derde derman uçu..
derde derman uçu barnağa işeyvimez
bizden yana “hüüff” bile deyvimez
..

kırk yıllık Göyneksiz, Kırt Nuri, Allahın Cıbırı
iresmen ağa oldu hemi de “Nuri Ağa”
onyedi yıllık mıhdarın,
bu ğadar irezillik gelmediydi başıma
elimiz mahkım boynumuzu kösdük
“-nalet osun hallet hu işi
nası halledersen,
kaça halledersen”
o ğece, gözümü gırpmadım vallahi-billahi..
?
aççık kendimden geçiviriyon
Cıbır Efe bi föter keymiş,
Mersedesin arka yandan iniyo
gayfada herkeşe çay ısmarlayo
benim gayınçılar işmecen” dedikçene
ne gadak çay varısa
yedek-medek yüzlerine hayalarına döküyo
basıyo gışlarına kımşıyı
çin işkencesi,
ermanı mezalimi çekdiriyo

bana file iresmen emireri mamelesi çekiyo
mıntıka temizliği yapdırıyo
ot toplatdırıyo
yat-gak-sürün, seğirt
yüz şınav
benim iki gayınçı,
ayaklarımdan dutup galdırıyollar
geri geri çekiyollar
..









ben ellerimin üsdünde
burnumu saban edip,
ayrıklı tarlada çi(f)t sürdürüyo
anamdan emdiğim südü burnumdan getirdiyo

onnar, işi gaylangaş dutdular mıydı
yeyollar gırbacı depelerine
emme ben mayışdım mıydı
ıscak yağ döküyo fücuduma, hayalarıma
gayınçıları ver Allah ver nodullayo

ahaliye seyretdiriyo, zor(u)na
bakmayana,
gülmeyene
onu şakşaklamayana
etmediğini gomayo vala

candırma getirtmiş bi tabır.. onnara bi işaret ediyo
candırma bize ataş ediyo
bakıyo görüyo ki candırmalar bizi vurmayo
alıvırıyo ellerinden makeneliyi
yaylım ataşına dutuyo bizikinneri

goca goca sürü köpeklerini kıskırıvırıyo üsdümüze
o ilannar-çıyannar cabası
cehendem bundan daha
gorkunç olamaz,
cehendem de bile böyle bi zulüm yokdur
şeytanın aklına ğelmez böyle bi eza-cafa

anam avradım ossun
o ğece saşlarım ağarmış
serim-sebebim o şeerlidir
o şeerli denen ganı bozuk Gaya beydir
yağlarım filen eridi,
kayışım iki delik birden bollaşmış
ha deyinşe kendime gelemedim,
essahdan zopa yemişiyin gibi
her yannarım sızım sızım sızılayorudu
..
bizim böyük gayınçı
adamcaaz
kesenin a(ğ)zını aşdı,
varını yoğunu sarfetdi
o goya Nuri a(ğa)dan aldığımız
o tek dölüm yok mu
işde orası müsebbibim..



hala böbreklerim sancıyoru
hâlâ ya gabızın, ya amelin
narasın yemeden işmeden kesildim
gar getirtdim Gök Mustafa’nın Bayrama,
Goca Dağdan
içim yanmış içim
dinnermiyin”

“-Beyefendi
goya ırazı etmiş Cıbırı
otuz dölüm parasına sulf oldu
meğerise
Cıbırdan pey olalak aldığı,
bi cığara parasıyımış
Aşcı Üseyinde garnını doyurmuş,
bi bire içirmiş, iki cığara
buna iki paket de tütün alıvımış
Cıbır köfte,
cebine de bi yalan söylemeyen
bi yüz lira sıkışdırıvımış
hepiciği bu!
Cıbıır?
cığara dağıtdı köyde, öğüne ğelene
“-için .mına ğoyan beleş
enayi parası” deye
..

valla billa aynı mitli ürüyamda gördüğüm gibi
..
tabi bizim gayınçılar almayollar
o zorunan herkese bi de gulağ-arkası veriyo
yüzümüze baka-baka söğdüğü de
içime oturuyo valla
Allah mafaza şeytana uyup da
bi bela çıkarmadılar
ne de ossa
galender arkadaşlar

yau bu .mına godumun tingozalarını
köyden atmanın bi yolu yok mu
harp file mi çıksa da
gavıra atıyon deye,
kim vurduya getse döyüsler
ya da ahaliyi toplaycan
üs(t)lerine salcan
.mına ğor valla
tükmüğüne boğarız bunnarı





neye köyde durular bilmen ki
tarla-takka yok
mal maşat yok bunnar da
emme varısa hepisinde beşer-onar sıpa
hepisi de avlıkçı,
tabi keyfleri bey de yok
“bi abıkata filen sorayın
bunnarı köyden süreyin”
deyorun gafamca

neçeden sonura herkeşin a(ğ)zında,
senin böyük gayınçı hayallamış
Kırt Nurinin gapıyı çalmış
meğerisem Cıbır da“-toh” deye yanarımış
“-şe’rliden bi senet alsaydım
tanzimat uçu” deye dizini döğmüş
bizim otuz dönüme denk,
o tek dönüme
alma garmış esgi sahabı
tam oniki fidan
gayınçı hepiciğini köklemiş atmış
şe(he)rli beyefendi baya bonkörümüş
bonkörümüş valla
bi cığara parasına
ucuz atlatdık vartayı
köyü birbirine gatmak varıdı
………..
bi de harcadık mıhdarlığı!

da! efendime deyen!;
bin nasihattan bi musibet evladır derler
bizikinner de,
Göyneksizler de
gan davasından caydılar,
bilâ meçcane, sulf oldular
Allah şe’rliden bi deği(l) bin gatından ırazı olsun
“bizi meçcanen sulf etdi” dedi Göyneksizler
bizim saşların ağardığı
“köpeğ aya(ğı)na su dökmüş gadak”
höküm ifade etmedi












amma bu sayada bizim
devr-i mıhdarlık bitti
mezbur galalak feragat etdik
Göyneksizlerin
benim hanım “-bi-ta seçilise
takavit olcak” deye
epili bi gıç atdı,
bobalık gilinen kötü oldu
el öpdü, gıç yaladı
olmadı gapı-gapı dolaşdı
emme
“söz ağızdan çıkar,
ben söz vermişiyin” demişler

bakdım (adaylık) gosam
gene gazanacan,
“-ı-ıh” dedim arın bokuna
Allah da belanı versin şe’rli
isdikbaliminen oynadı gavat
hadi mıhtarlık neyise de
tekavit olma şansı
valla sayasında o da bitti
bakalım gari gelcek seçimlere
bizim yalvar yakar,
gazinoda balık ısmarlayıp da
boççaya ğodurduğumuz
okul-mokul, yol-su, ganelizasyon
bu tingoza Göyneksiz mıhtara nasib oldu
gerçi vatandaş biliyo da
namıkördür bunnarın
değilise gelcek seçim de
geri alırız mıhtarlığı
ölmez sağ olusak”





















Resim;
Köyönü Mevkii (Eğridir Gölünün Kuzey uç sınırı)
tabi bir asır önce terk edilen Gaziri köyü için köyönü.. şimdiki köyler 5 Km uzakta dağın eteklerinde




DİPNOTLAR

eyraltı: zayıf, ufak-tefek, önemsiz, yuka, olağandan küçük
dökmek: çiçeğin meyveye dönmesi, oturması
takkalı kuş: başı hotozlu, meyvelere musallat olan bir tür (göçmen) irice serçe
nisap: yeterli sayı, oy çokluğu
pusula: mektup, yazı, not, kastedilen oy
hırlı : uslu, güvenilir, dürüst iyi, tersi; hırsız
hır: kavga, gürültü, hırlama anlamına geliyorsa da burada ses düşümü ile aslında hayırlı soluk solmazlar mı denilmek istendi
yoksa hırlı / hırsız zıtlığı ile hırsız eli uzun, hırlı da dili uzun mu demek bilemedim.

alımker / alımkâr : almaya niyetli,
cıbır: bitli, sefil, beş parasız, pulsuz, çulsuz, çok fakir
boklama: ikilik, zıtlaşma, kötülük, bela, içinden çıkılmaz durum, iki ucu boklu deynek
apışıp kalmak: şok olmak, abandone olmak, çok şaşırmak, kalakalmak
şakşak: alkış
kıskırmak: kışkırtmak, birilerinin üstüne salmak