12
Yorum
28
Beğeni
4,9
Puan
147
Okunma
Poetika – “Gönül Diyarında Yüz Sene Önce”
Bu şiir, geçmişe ağıt olsun diye değil, bugünü anlamlandırmak için yazıldı.
Çünkü bazen insan, yaşadığı çağı okuyamaz; fakat geçmişi hatırlayınca bugünün bozulmuş yüzü görünür.
Şinel ve Delibal, iki ayrı ses gibi görünse de aynı kalpten konuşan iki aynadır:
Biri halkın duygusunu taşır, diğeri toplumun aklını…
Ve ikisi birleştiğinde kaybolan insanlığın en gür yankısı duyulur.
“Yüz sene önce” söylemi nostalji değildir;
bir milletin ahlak, vicdan ve hayat düzeninin bozulduğu noktaya tutulmuş bir projektördür.
Eşyalar değiştiği için değil, insan değiştiği için şiir yazıldı.
Çünkü eskideki pekmez küleği, çeyiz sandığı, zurna–davul, odun ateşi ve el emeği;
bugünün köksüzlüğü karşısında yalnızca bir eşya değil, bir hafızadır.
Şiirin her kıtasında bir tespit vardır, fakat her tespitin altında şu gizli cümle yatar:
“Biz ne ara böyle olduk?”
Şinel’in serzenişleri, Delibal’ın felsefî dokunuşlarıyla birleşince ortaya bir eleştiri değil,
toplumsal bir yüzleşme çıkar.
Bu şiir, insanların ruhsuzlaşmasını, değerlerin buharlaşmasını, bilimin bozulmasını, ahlakın erimesini yalnızca anlatmaz;
aynı zamanda neden böyle olduğunu sezdirir:
Teknoloji arttı, insan azaldı.
Bilgi çoğaldı, bilgelik kayboldu.
Söylem yükseldi, vicdan çöktü.
Özgürlük çoğaldı, sorumluluk eksildi.
Şiirin asıl amacı, yüz sene önceyi övmek değildir;
yüz sene sonraya ders bırakmaktır.
İki ozan el ele verip, sazı temsilen sözü tuttular ve geçmiş üzerinden bugünü okudular.
Bu yüzden “Gönül Diyarında Yüz Sene Önce” bir karşılaştırma değil;
insanın özünden kopuşunun teşhis raporudur.
Hem hüzünlüdür hem mizahlı, hem gerçekçi hem ironiktir.
Çünkü en sert hakikatler, en güzel iki sesle dile getirildiğinde,
milletin kalbine varacak yol bulur.
Vecize-i Delibal & Şinel
“Zaman değişir; insan değişmezdi eskiden—
şimdi insan değişti, zaman bile şaştı.”
Gönül diyarında yüz sene önce
İnsanlar bu kadar ruhsuz olmazdı
Doktora tezidir sebepler bence
Toplumda bu kadar öküz olmazdı … Şinel
Koştururken kullar rızkın peşinde
Örf, adet hâkimdi, pürüz olmazdı
Benliğinden şaşanların dışında
Vezin dünyamızda aruz olmazdı… Delibal
Dijital değildi kantar, terazi
Her hanede vardı külek pekmezi
Bilen yoktu kolesterol, obezi
Kilo vermek için perhiz olmazdı… Şinel
Vatana âşıktı yurdun insanı
Çok olmazdı küffarların hayranı
İçimizde hainlerin oranı
Seksen bin kişide sekiz olmazdı… Delibal
Kapanmazdı kapıların sürgüsü
Tarafsızdı adaleti, yargısı
Bilinmezdi katma değer vergisi
Avokado, çikita muz olmazdı… Şinel
Hayat sahnesinde değişti huylar
Bilmezdik nasıl şey, sallama çaylar
Dört duvar içinde yaşanan şeyler
Ellerin ağzında sakız olmazdı… Delibal
Kırk demeden düştük kuvvetten, çaptan
Medet umar olduk ilaçtan, haptan
Serayla bozuldu kimyası hepten
Meyveler, sebzeler tatsız olmazdı… Şinel
Kadınlar hanımdı, adamlar erkek
Zemheride ağaç açmazdı çiçek
Her yerde aynıydı bilimsel gerçek
İki kere iki dokuz olmazdı… Delibal
Düşman karşısında yazınca destan
Felaha erince işgalden vatan
Devlet küllerinden doğduğu zaman
Memleket yolsuzdu, yolsuz olmazdı… Şinel
Eşkıya eskiden dağda gezerdi
Ancak oralarda düzen bozardı
Hata yapılırsa hoşgörü vardı
Hayatımız sudan ucuz olmazdı… Delibal
Birçok alanlarda değişti usul
Kalktı düğünlerden zurna ve davul
Tahtadan olurdu eskiden bavul
Tekerle yürüyen valiz olmazdı… Şinel
Başlayınca kula kulluk kullarda
Bocaladık durduk tali yollarda
Daha düne kadar ilkokullarda
Derse başlamalar antsız olmazdı… Delibal
Temelinden sarstık sosyal hayatı
Şinel ağzımızın kalmadı tadı
Değişti her şeyin genetik kodu
Aşıyla kabaktan karpuz olmazdı … Şinel
Delibal’ım, nikâhtaydı keramet
Namussuzu ayıklardı memleket
Günümüzde sürüsüne bereket
Bulutları öpen boynuz olmazdı … Delibal
ŞİNEL: Döndü ŞİNEL DEMİR
DELİBAL: Celil ÇINKIR
5.0
94% (16)
4.0
6% (1)
Cevap Yaz