Sn. Hicran Aydın AKÇAKAYA’nın Gül Gazeli isimli şiirine Tahmis

Belki yersiz, belki haksız, sevgi nazdan ziyade
Anlaşılmaz, anlatılmaz, duygu sözden ziyade
Hâllerimden sorgulansam, coşku hazdan ziyade
Gül desen sen; gülse benzim, gül benizden ziyade.
Kim bilir kim, söyle ömrüm aşkı bizden ziyade?

Sürgün aşklar can verirken sen gelirsin kentime
Gözlerimden yağmur olsan, son verirsin bahtıma
Ellerimden hisse alsan, döndürürsün tahtıma
Mor kızıl bir tanda gelsen, düşse aşkın gönlüme,
Bir alev yükselse külden, yaksa közden ziyade.

Dilde feryat candan eyler, sızlayan bülbül gibi
Sen cevapsız bilmecemsin, beklenen meçhul gibi
Bayram eyler görse gözler, bekleyen yoksul gibi
Saçların yar, savrulurken her telinden gül saçan.
Sen baharsın, bense son kış, gamlı güzden ziyade.

Aşk yüzünden faydalanmaz, düşmeyenler dengine
Teslim olmuş son nefesten, can verilmez miskine
Ummanımsın, damlam olsan, hayranım yâr bilgine
Hüznü boğsam, gözlerinden aldığım tek renk ile,
Dalgalansam sonra coşsam ben denizden ziyade.

Öyle bir dert böyle bir gam, kaldırılmaz külfeti
Oysa yalnız sendin ömrün, hüsnü zanlık rahmeti
Haydi el ver başlasın yâr, bahtiyarlık sohbeti
İçse gönlüm dudağından, bir yudum gül şerbeti.
Gül bıraksam ben öperken, tende izden ziyade.

Hangi sözcük tasvir eyler, fikri sağlam, gönlü tok
Parmağından döktürür söz, sözde üstat hüsnü çok
Gözlerimden belli her şey, gözde aşkın dengi yok
Böyle âşık görmemiştir cümle dağlar, yer ve gök,
Bir muhabbet demlesem ah, kalpte sözden ziyade.

Hem bu günden, hem yarından, bitmeyen gül sevdası
Bir nefes var, sol yanımdan, mutluluktur faydası
Delibal der gerçek aşkın, yıllarımdır paydası
Der ki Hicran al senindir ömrümün her sayfası,
Yak dilersen; yak, tutuşsun hepsi, cüzden ziyade.

Aruz Kalıbı: Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün

Celil ÇINKIR

Değerli dostlarım merhaba.
"Beşleme" anlamında olan TAHMİS aslında bir muhammestir.

Bir gazelin ya da bir kasidenin her beyitinin önüne aynı vezin ve kafiyede üç mısra’ eklenerek muhammes haline getirmeğe "tahmîs etme" ve ortaya çıkan muhammese de tahmis denir.

Tahmîs kafiyeleri şu şekilde gösterilebilir:
aaa (aa) bbb (ba) ccc (ca)

Tahmîs’de de terbî’de olduğu gibi tahmîs edilen beyitle eklenen mısra’lar arasında bir anlam kaynaşması olması zorunludur. Yoksa yapıhan tahmîs başarılı sayılmaz.

Tahmîs edebiyatımızda çok kullanılmıştır. İlk yüzyıllardan başlayarak hemen her şairin divanında bir ya da birkaç tahmîs bulunur.

Bu çalışmamda Sn. Hicran Aydın AKÇAKAYA’nın aruz vezniyle kaleme aldığı Gül Gazeli isimli şiirine aruz vezninin Fâilâtün Fâilâtün Fâilâtün Fâilün kalıbını kullanarak tahmis yaptım. Yapılan paylaşımın içeriğinin daha iyi anlaşılması için bu açıklamayı yapmayı gerekli gördüm. Yukarıda paylaştığım şiirin her bölümde ilk üç dizesi bana 4. ve 5. dizeleri Sn. Hicran Aydın AKÇAKAYA’ya aittir.