(Taşlama-8)

Hiç kusura bakmayın, güne şiir yazamam
Benim yazdığım şiir, Asırlara eş değer
Niye yazıyor diye, yazana da kızamam
Günlük sevdalar gibi, anlıkmış şiir meğer

Hece’nin kuralları, kitaplar da yazılı
Ondaki güzellikler, sıra sıra dizili
Koşmalarda ki ahenk, akıllara kazılı
Uyumsuz bir dizeden, nasıl güzellik doğar

Okuduğunuz şiir, tam on dörtlü hecelik
Dizeler bercestedir, anlamdadır nicelik
Sözcüğü dizmek sanat, bilgelikte yücelik
Gönül gözün güzelse, gökten yıldız da yağar

Kafiyeler sözcüğün, kökünde aranmalı
Uyak olması için, her sözcük taranmalı
Uyumu bulmak için, her şair direnmeli
Bazen söz ağza sığmaz, bir söze Dünya sığar

Yandın, aldın, vardın de, bunlardan uyak olmaz
Bazı arkadaşlarım, bel ki, redifi bilmez
Yandın, sandın, kandın de, uyuma zarar gelmez
Güzelliği gördü mü, herkes başını eğer

Kurşuni bulutlarla, yeşil, mavi bir deniz
Bulutların üstünde, uçuyorum bendeniz
Konuşan kırlangıçlar, biz de artık sizdeniz
Gereksiz konan imge, güzel şiiri boğar

Lüzumsuza sormuşlar, şiirden anlarmısın
Öğrenmek için ise, bileni dinlermisin
Yanlış dize görünce, vah çekip, inlermisin
Ustalaşmış her şair, ayak, uyağı yığar

Sadık DAĞDEVİREN
Aşık LÜZUMSUZ

ETEK YAZILARI

BERCESTE: 1. Güzel, latif. 2. Seçilmiş, seçme. 3. a. ed. Sanat değeri yüksek olan dize.
NİCELİK : a. 1. Bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen veya azalıp çoğalabilen durumu, kemiyet, miktar, kantite
REDİF: Şiirde uyaktan sonra tekrarlanan, aynı harflerden oluşan kelime veya eklerdir
-----------------------------------------------------

YUKARIDAKİ ŞİİRİN TAHLİLİ
1.DÖRTLÜK

Hiç kusura bakmayın, güne şiir yazamam
Benim yazdığım şiir, Asırlara eş değer
Niye yazıyor diye, yazana da kızamam
Günlük sevdalar gibi, anlıkmış şiir meğer

Birinci ve üçüncü dize de….Yazamam…kızamam…
YAZMAK ve KIZMAK sözcüklerinde, yaz ve kız iki ses benzerliği burada tam kafiyeyi oluşturur…kız.amam…. ek rediftir.

2 ve 4’ncü dizelerde meğer ve eğer sözcükleri de aynı şekilde…ER…ER ek redif….EĞ…EĞ…ler ise tam kafiyedir
--------------------------------------------------
2’nci Dörtlük

Hece’nin kuralları, kitaplar da yazılı
Ondaki güzellikler, sıra sıra dizili
Koşmalarda ki ahenk, akıllara kazılı
Uyumsuz bir dizeden, nasıl güzellik doğar

Yazılı….dizili….kazılı….Kafiye Kökte yazmak, dizmek, kazmak kelimelerinde yani…yaz…diz ve kaz…..AZ’lar tam kafiyedir

Ayakta kullanılan DOĞAR…Birinci 4’lüğün son dizesinde ayağında geçen DEĞER ve MEĞER ile kafiye oluşturur…eğ…eğ…eğ…iki ses benzerliğinden dolayı TAM KAFİYEDİR

Hece’nin kuralları, kitaplar da yazılı
Ondaki güzellikler, sıra sıra dizili
Koşmalarda ki ahenk, akıllara kazılı
Uyumsuz bir dizeden, nasıl güzellik doğar

-----------------------------------------------------
3.DÖRTLÜK

Okuduğunuz şiir, tam on dörtlü hecelik
Dizeler bercestedir, anlamdadır nicelik
Sözcüğü dizmek sanat, bilgelikte yücelik
Gönül gözün güzelse, gökten yıldız da yağar

Bu dörtlükte Hecelik…nicelik…yücelik….Lik ler redif…ce ler iki ses benzerliğinden dolayı tam kafiyedir

DOĞAR ayak olarak sadece BİR ses uyumu vardır (ğ) o da yarım kafiyeyi oluşturur

4’NCÜ DÖRTLÜK

Kafiyeler sözcüğün, kökünde aranmalı
Uyak olması için, her sözcük taranmalı
Uyumu bulmak için, her şair direnmeli
Bazen söz ağza sığmaz, bir söze Dünya sığar

Bu dörtlük aslında çok şey anlatıyor….Aranmalı, …taranmalı,…direnmeli….Burada kökler…Aranmak… taranmak…Mak…..ektir ve rediftir…ek rediftir…Bu redife an…an…en…de eklenebilir…geriye kalan (-r-) ler sadece
Kafiyedir ve tek ses benzerliğinden dolayıda YARIM KAFİYEYİ oluşturur

---------------------------------------------------
5’NCİ DÖRTLÜK

Yandın, aldın, vardın de, bunlardan uyak olmaz
Bazı arkadaşlarım, bel ki, redifi bilmez
Yandın, sandın, kandın de, uyuma zarar gelmez
Güzelliği gördü mü, herkes başını eğer

Bu dörlüğe dikkat ne diyor
YANDIN…ALDIN…VARDIN….denildiğinde bunlardan üçünden kafiye olmaz diyor neden ?.....Çünkü köke baktığımızda Yanmak…Almak…Varmak….yani ekler-redif çıktıktan sonra
Ya(n)…A(l)…Va(r) benzerlik göstermesi gereken harfler n…l…r
Bir birine hiç benzemiyor, sonuçta kafiye oluşturmaz

Ama…Y(an)dın…s(an)dın…k(an)dın… denmiş olsa idi AN harfleri TAM KAFİYE’yi oluşturacaktı
Bu dörtlükteki kafiye ise…Olmaz…bilmez…gelmez…yani (l) harfleri YARIM KAFİYE yi oluşturuyor
-----------------------------------------------------
6’NCI DÖRTLÜK

Kurşuni bulutlarla, yeşil, mavi bir deniz
Bulutların üstünde, uçuyorum bendeniz
Konuşan kırlangıçlar, biz de artık sizdeniz
Gereksiz konan imge, güzel şiiri boğar

Bu dörtlükte Kafiyeler ….deniz…bendeniz…sizdeniz…
Burada (de) ler iki ses benzerliğini oluşturuyor, dolayısıyle TAM KAFİYE var
Ayakta kullanılan BOĞAR’ da da (ğ) yumuşak ge….YARIM kafiyeyi oluşturuyor

7.VE SON DÖRTLÜK

Lüzumsuza sormuşlar, şiirden anlarmısın
Öğrenmek için ise, bileni dinlermisin
Yanlış dize görünce, vah çekip, inlermisin
Ustalaşmış her şair, ayak, uyağı yığar

Bu dörtlükte lermisin….ler redif…Anla…dinle ve inle de kafiye arıyacağız….(nl)harfleri kafiyeyi oluşturuyor
Ayakta geçen YIĞAR daki (ğ) harfi de YARIM kafiyedir.Yani şiirin tamamında kafiye mevcuttur.
------------------Şiir severlere bildirilir…….