"-Adil emmi yok-yoğsullukta
erezil böyüdüğünden olsa gerek
gayfaya ğelir, hemencecik
bi mencilise müdahıl olur
neyder-eder kendine bi gave ısmarlatdırır
gavesi gelince
daha önce suyunu bile işse
illa bi dadını çıkartdırır,
gavenin köpüğünü
derin bir hörpüldetmeynen
sömürü(r)
gayfada olupda duymayan galmaz
nayetinde
üsdüne de bi damak çatlattıkdan sonura
"-ohhh!"der
bi(r) kaş “oh” daha çıkatdırı(r)
gayfacıya, ısmarlayana döner
“-…. ölenneriyin canına değsin” deye
teşekkür eder

"-gene böyle bi(r) gün biz kavenin önünde
Yamık Bayam ağacının kölgesinde
oturuyoz
bakdıg senin Hacı Adil aşşadan yorgun-argın
elleri arkasında
elinde bağ tiyeğiynen
arpalıkdakı bahçasından geldiği belli
“-bu yorulmuşdur nassı(l) olsa,
buna bi(r) “oyun” edelim” dedik

Macarın gavenin önüne gelince dineldi seninki
"-selamün aleykümmm!" diye selam verdi
gayatle yünsek mertebeden
dilimizin ucuynan selamını aldık,
bekledik.

bizi(m)ki bakdıy kı; bizde o her zamanki
"-buyur ağam" muhabbeti
el-pençe divan durmak yok
yanımıza geldi oturdu,
bizden gene "çıt-mıt" yok
"-meraba ağalar" dedi
"-meraba" dedik, gene emme dilimizin ucuynan
"-yau hayrola bişiy mi var,
dadınız bozuk
suratınız sirke satıyo(r)
oyuncağı elinden alınmış dulgarı çocuğu gibi”
yüzlerimize bakdı
gene oralı değiliz
………

“-yonusam bi donuzluk mu
düşünüyonuz len dulgarı çocukları" dedi
"-yau Hacı Emmi biz garar verdiydik
ilk gelene bişiyler ısmarlatçağdık
hinci sen dekgeldin
sana da "-bi şiy ısmarla" desek paran yokdur,
ne de olsa sen öğsüz
seferberlikde yok-yoğsullugda
böyümüşsün” dedik
belki ağa gızı gazın harşlık vermemişdir.
“-sana garşı ayıp olur valla”

"-len dul garı çocukları,
adamın depesine okarı
gonuşman gene
yalan deği sizin ğibi
Alaman malaman herzesi yemedik
gavır gıçı yalamadık
emme!!;
dördünüzü birden satın alırın aslında
evelallah paramız yoğusa da
gredomuzda mı yok len" dedi

içeri seslendi
"-leeyn.. Apdılla"
……….
“-Abdıllaa,
o(ğ)luumm beri bak len bi”
“-buyur Hacı Emmi”
"-o(ğ)lum hunnara
hu bak bakayın bi!"
…
“-yanımda da para yoğ emme" deye de ekledi
parası olmadığından değil tabi
aklınca nisbet ediyo ğari
"-farketmez Hacı Emmi" dedi
Macar Apdıllası
"-buyurun epaplar ne işceniz"
ben
"-şişe" dedim,
Musdugoğlu
"-iyi madem benimki de şişe ossun" dedi
Sateli de
"-ben de coca-cola içeyin"
İzzetin Halil
gözlerini pertledelek
“-len ben Buldurlu garıdan mıyın
bana da bi şişe ver,
vay gapbicikler vay” dedi

Hacı Emminin irengi attı
"-len olum, siz bana hep çay ısmarlayodunuz,
“-yandan çarklı ” demeye gaksam
bi çay parası veriyodunuz
benden olunşa şişe içiyonuz
neyse canım, keyf sizin
ben de herkeş uçun birer çay parası verin
üsdünü de kendiniz gatarsınız gari
siz alışıksınızdır hani
üsdü bari Alaman usulü oluvusun" dedi
hemen cüzdanını çıkarttı
yimbeşerden billira verdi
Sateli bana baktı, göz kırptı

ben de
"-biz de yimbeş guruşlug işdik" dedim
elimin tersiynen yitividim höyle
Adil Emminin öğüne
tabi ötekinner de
şişeleri goyvuduk
Musdukolu
"-eyi geri galanını kendin içersin gari
Hacı Emmi" dedi

Hacı Adil
"-Allah eyiliğinizi versin
ulen olum ne şeytansınız len
hu çetelerin ettiğine bakın
Alla(hı)se(ververse)niz
hu var ya hu elebaşı, hu eşgiya..
valla “kör şeytana pappasını ters geydiri”,
odu-oca(ğı) kör galmayasıca
!!
ana valla bi yaşıma taha girdim,
bunun olduğu yerde gatliken bi sıraca gopar
bi gudümsüzlük türer galı(r) valla
bunun işi-ğücü alavere -dalavere
buna ıras gelmeyen deye yolumu değişdiriyon
gaşcak delik arayon
“neye Ceviz Çeşmeden evine varıvımayon”
deseniz ya
hep bu sıracanın şeremetinden
sakınmağ uçu,
buradan geçiyoz
görüyonuz işdacık
eşşe(ği)n sevmediği ot
dedikleyin
..
len o(ğ)lum hadi bu belli,
sizin ananız-bobanız
hep aslı-aseleti belli adamlar
siz bu meymenetsize ne uyuyonuz len
valla ne zaman bi ketenpereye gelcen
deye tiken üsdünde duruyon
namert uğrasın (e)imiii,
nası(l) eder,
ne zaman uyduru bu şeytannıgları bilmen.”

bakdı bizde cüvap, müvap yok
“-için ülen” dedi
“için ..
ben size horata ettiydim" dedi
çıkarıp gaveciye beş lira daha verdi
"amma bana da şişe getir de tam osun
dilağına yanayın ta!
battı balık yan geder anasına satayın
ha böğünde sermiyadan yedik deyvirin" dedi.
bi ğözel işdi,

“-ülen bu meret böyle zelletli miyimiş
içine kimbili ne goyollar
yavaş yavaş zehirlemeğ uçu
gavır iyi bişiy olsa satar mı len
satcağına ille de kendi yer içer
ille bi gavırlık
İngilizlik vardır dediğimi yaban atman…
töbe dinime bu insanı tiyreki eder
tiyreki oluncaklayın da
yeşil yeşil gelsin paralar”
şişenin dabanını bita(ha) sömürdü

Hacı Emmi;
“-neyise;!..
neydelim ha zarardan kar etdik deyviriz” deyince
Sateli
“-hankı zararın kârından
ba(h)sediyon sen Hacı Ağa” dedi
“-sen önce fit olduk mu Ali Ağa
onu deyvi bakalım bi”
“-fitiz anasına satayın
da…
sen nassı zarardan kâr etdin
onu bi deyvi bakayın bi hele”
o da
“-len
bizim çoban senin payamlığı yedirmiş de?


ben de hasara bakmaya getdiydim
on lire vereyin de sulf olalım de(ye)ceğ(i)dim
beş şişeye fit oldun
hakkını halal et gari” dedi

ağa valla senin Sateli’nin beti-benzi atdı.
gerşi ben farkettim ondakı hinliği de!
derakap daşı gedi(ği)ne go(y)dum
“-fifti fifti mi yani Hacı emmi” dedim
Hacı emmi uyanık, salağına yatdı
“-fifti fifti
Sateli o(ğ)lum! fifti fifti” dedi

Sateli
“-len .mınağoyan orayı yeşerdelim deye
iki çekidek atdık,
yau gelenin geçenin
malı maşatı işinde,
galenderligden gurtulamadı
hepiciği canlı cenaze
Gızıl Tarlanın boş galdığına mı yanayın
Sabi-sübyan
çoluk-çocun avış avış çekdiği suya mı yanayın

zati senin çoban deye duttuklarıyın
hiş aklı başındası yok ku çoluk-çocuk
adam akıllı biri de(ği)l ki
çoban de(ği)l ki
Allahın honuna yaşayan bis sürü uluk

“-len olum dün Arif geddiydi haralda”
“-o da aynı bok
ha ağası, ha danası
çoban de(ği) mal,
malın da malı
gafa boş, zeyin boş
dut kulandan çifte goş”
biz kendimizden geşince gülmekden

Sateli menevre etdi
“-sahi Hacı Ağa sahi,
payamlığı yedirdiğiyin aslı varmı
Hacı Adil
“-aslı omasaydı Kerem yanarmıydı”





“-yau arkadaş mülevesliğin nüzumu yok
biz ağaçdan ba(h)sediyoz
insanın etişmesinden zor bu mubarek
madem Hazireti Peygambere inanıyoz
ne demiş
öleceğene bi ğün varısa da ağaç dik
bi sahat varısa da
biz de dikiyoz işda
dikiyozda n’oluyo
o yana bi mal getdi miydi
“heyvah” deye
yüre(ği)mizde yağ galmayoru”

Hacı Adil başga yanna bakdı
gafasını gaşıdı
Sateli daha bi gızdı
söğecek
garşındakı Hacı
yumşadı gari
“-bana ağanı deyvi
sana ne mal oldu(ğu)nu deyvireyin
ha anası demiş ha danası
ha ağası ha çobanı, hepiciği aynı mal

“-yok ülen benim Arif yedirmiş”
“-bobasının o(ğ)lu işde oluvucağı o
ha anası, ha danası” dedik ya
Hacı! sen de zaten “garı malı” içinde
gönendin gettin,
ağa oldun emme,
gene de bi nevi çobansın

Hacı Emmi gayet sakin
“-çevir gazı yanmasın”
…
“-senin ağalığına değişmen çobannığımı
kendim ağa değilisem de
ağanın kapısındaydım
heş değilise senin gibi
yalın ayak
başı ğabak
baldırı cıplak
gök görmedik
dulgarı çocuğu de(ği)lin!”
………
“-çayım-gayfam içili
bak şişe bile ısmarlayorun
evelallah.. senin öğsüzü doyurduğun
yetimi gayırdığın var mı
gören-bilen varısa beri ğelsin
hiş hunun avcından
gönüllü köpek su işmiş mi”

“-işceklerise bende ısmarlayan ağa
işçeseniz buyurun epap
obal da boynunuza”
“-demir tavında döğülü len için valla”
“-getir len beş dene daa”
“-Hacı Emmi başga bişiy işsek ya”
“-hinci Sateli Ağa”
“-ça(ğ)la yedireyin ben size
gakın gedelim ba(h)çaya”
“-arı sağmışsın ballı çomaç desen de
hu ümmeti müslümanı dadıkdırsan da
bi sevaba girsen ya”
“-pekey ağa”
“-ağanın elinden dutulu(r) mu
hadin ça(ğ)laya”
“-ça(ğ)la herkeş de var
ben ballı çomaç y(iy)ecen ağa!
şişenin üsdüne de ne ğeder ya mubarek”

ordan hep barabar kagdık
üsdümüzü silkeleyelek
yörüdük Satelinin eve doğru
Hacı Adil döndü gerisin-geri
haralda dedim, bişiy unutdu
gavedekinnere seslendi
va! Allah eyiliğini versin
neytse beğenisin
“-leyn olum!
Sateli hepiciğinizi
ballı çomaca davet ediyoyu
ıramatlıg Hacı Apdıllayı
üryasında görmüşde”
davet etdi gelene geçene
evindekinnere de
ilerlerde görebildiklerine
ünneye bildiklerine de
Sateli gızarıyo-bozarıyo emme
gülse de sidik zoruyna
“-buyurun” dese de
………..
can-ı yürekden olmadı valla

Hacı Emmi daşı ğediğine godu
“-yedik-işdik halal hoş et boba”
“-len valla ıçcık bi bal olduydu,
onuda halletdik sayanda
neydelim halal hoş olsun”




neden sonura Sateli
“-yau Hacı Ağa senin bana bi garazın,
bi kinin mi var arkadaş
köpe(ği)ne “oş(t)” demedim
tavığına “kış(t)” demedim
Ümmet-i Müslüman yesin-işsin
benden yannı halal hoş ossun
bıngıl-bıngıl et osun emme
senin damağıyın altındakı ne
bana bi deyvi bakayın
senin guyruk acın nerden”

“-eee sen benim dünür
Hac(ı)Osmanoğlunun
damat davetine köyü okumuşu muşsun
adam ele-ğüne mahçıp olmuş
eeeee ……..
nası oluyomuş
biz daha o gadar etmedik”
..
döndü bize
“Hacıoamanolu esgerden izine ğelen
Akmemedinibiremi ağşamekme(ği)ne davet etmiş
olmuşu olcağıda bi tavık kesmiş
demiş iki de gonşu çağırayın da
emek boşa ğetmesin
bizim bu uluğu da seğirtdirmiş gonu gonşuya
bu da gocca köyü; başdan aşşa
“ağşam çorbasını Hacallarda işçeğmişsizi” deye
davet etmiş, yalanım (v)mar mı Sateli”

“-Allah razı olsun Hacı Emmi
her musibetde bi hayır vardır
sayanda o izdirapdan da gurtuldum
Allah ırazı olsun da Hacı Emmi
senin o musibet olcağın,
aklıma gelmedi
işde bu bek hayra alamet deği”

“-ooo(ğğ)lum! Sateli!! ……. bak olum
sen daha dünkü çocuksun
sen beninen aşık atamazsın bu biir!
ne demişler kendinden böyüğünen kakışma
bu da ikiii
neye dersen
ya anayın gapbeliğini bilir
ya abanınan fingirdemişdir
epili bi namaz gıl
sen bu apdasına”

“-ben netdim ya
hep hunnarın başının altından çıkdı”
“-daa onnara da sıra ğelecek
sen onnardan böyük de(ğil)min
böyüğüken böyük gibi onnara
“durun!!!”
“çüşün!!”
“etmen-getmen “
“böyük lokma yen,
kendinizden böyüğünen
u(ğ)raşman” deyceğin yerde,
onnarın önsıra böyle
boban yaşındakı adamlara
eziyet etmeye ğakarsın ha!
işde böyle takkayı başına
ters geçiriviriler
“süt dökmüş kedi ğibi”
zuvudur galısın”
..

“gargayı gılavuz bellersen
gıdağın bokdan gurtulmaz”
taha bu sana az bile
emme get öte yanına
belanı benden bulma
evel Allah seni file daha
sulu dereye ğötürün de
susuz getirin alim-Allah

gurt gocayınca köpe(ği)n masgarası olurumuş
emme ne ben o gurtlara benzerin
ne de o ğadak gocadım
her dağın kendine ğöre dumanı varımış
sen de kendine ğöre
birini bul, sıvış burdan deregap
benden uzak dur ne üstüme lazım
ne şiş yansın ne kebap”














DİPNOTLAR

dekgelmek/denk gelmek: rastlamak, isabet etmek, tesadüf olmak
göz pertletmek: iri iri açmak, gözleri dışına çıkmak
yandan çarklı: şekeri yanına konulmuş orta şekerli kahve(çay da olabilir)
göz kırpmak / göz etmek: işmar, sende gönlüm var anlamında
sıraca: tüberküloz, burada netamet kasdediliyor,
kudümsüz: uğursuz
alavere : alış veriş ama buradahile kastedilmektedir.
fit olmak: ödeşmek, borcun silinmesi
barışmak, helalleşmek
fit olmak. Ödeşmek, ödeşmeye razı olmak
fifti-fifti: yarı yarıya
aşık atmak: davarın aşık kemiği (ayak ile bilek arasındaki kemik) ile oynanan (günüüzdeki bilye gibi) bir oyun
kakışmak: itişmek, inatlaşmak, ayak diremek, karşılık vermek, karşıdakinin otoritesine boyun eğmemek