Ölçü matematiktir; matematik de nizâm
O nizâm olmasaydı, dağılırdı şu eczâm

,,Her şey sayıdır’’ diyor, feylesof Pisagor da
Her şeyde nizâm vardır, hatta mâh ile horda

Matematiksiz müzik, merkebin âvâzıdır
Riyâzât olan müzik, rûhun dilnevâzıdır

Riyâzatın manası, terbiye ve teskîndir
Onu öğrenen akıl, bıçak gibi keskindir

Soner Çağatay 30 Kasım 2010 / Wuppertal / Almanya

Kelimeler:
Eczâm: Atomlarım
Hor: (Peh.) Güneş
Âvâz: Ses. Müzikte, şarkı veya makam
Dilnevâz: Gönül okşayan
Teskîn: Yatıştırmak ve rahatlatmak
Merkeb:Eşşek

Açıklama:

Riyâzât: Bu kelime ,,riyâzat’’ kelimesinin çoğoludur. Anlamı da matematiktir. Bu kelimenin kökeni, ,,ravda veya riyaz (d)ât’’ masdarından gelir. Anlamı da evcilleştirmek, (hayvanı) eğitmek, yetiştirmek ve yatıştırmak manasına gelir.
Matematikle (Riyâzât) müzik arasında sıkı bir ilişki var. Jean Dieudonne, matematiği ,,Aklın müziği’’ olarak anlandırıyor. Yani müziğin temeli ses ve matematiktir. Arapça’da matematiğe ,,riyâzât’’ denmesinin bir nedeni vardır. Bu da insan aklının ve ruhunun eğitilmesi. Zira matematik insanın, maddî alemden manevî aleme (metafiziğe) bir geçiş aşaması olduğu ve kendisinin de bir ölçü olması nedeniyle ruhu eğiten bir bir bilim dalıdır.

Matematikle yazılmış ve bestelenmiş bir şarkı veya müzik insanın ruhunu eğitir. Türk Sanat Müziğini devamlı dinleyen bir insan, kolay kolay kötü insan olamaz. Ve de bir şiir aynı zamanda bir şarkıdır. Bundan dolayı şahsen ölçülü şiirlerden yanayım.
Müzik insanı eğitmeli; hayvanlaştırmamalıdır. Müzikte üç unsur olmalıdır: Matematik, etik (ahlak) ve mana.

.