Ahvâlini sorarken ,,Üstadım!’’ dedi Hayyâm
,,Muhâkemetü’l-Lügateyn’i okudum akşam’’

,,Zebân-i torkî üstündür zebân-i fârsîden’’
,,Diyorsunuz kitapta. Söyler misiniz neden?’’

Nevâî: ,,Çok kolay öğrenir Türkler Fârsîyi’’
,,Fakat Farslar zor öğrenir zebân-ı torkîyi’’

Hayyâm:,,Bu kelâmınız bir kıyâs-ı fâsiddir’’
,,Tahsîli zor bir lisân, cidden lisân-ı beddir’’

Yunûs’a dönüp sordu meraklı Ömer Hayyâm
,,Türkçeniz arı mıdır cidden, sevgili hocam?’’

,,Evet, Türkçe’m arıdır, ağzıyla ballar yapar’’
,,Gûhinden de mescide arıcı mumlar yapar’’

,,Latife yaptım dostum’’ diyerek güldü Yunûs
,,Hadi çırak koş getir! kütüphâneden kâmûs’’

Çırak, gidip getirdi hemen kalın bir kâmûs
Cemil Meriç:,,İşte bu, dilde pasbân-ı nâmûs’’

,,Bu kâmûstan sorulur edebiyâtta nâmûs’’
,,Edîbte olmalı nâmûsa pasbân bir kâmûs’’

,,Evet’’ diyerek devam etti Yunus sözüne
,,Gelelim meselenin künhü ile özüne’’

,,Nesl-i hâzırın kastı, arı Türkçe lafzından’’
,,Tezkîye-i lisândır Arapça ve Farsça’dan’’

,,Ecnebî kelimeler şiirde bâd-ı sabâ’’
,,Aşağıdaki şiirim buna misâl-i zîbâ’’

,,Miskin Yunus bîçâreyim
Baştan ayağa yâreyim
Dost ilinden âvâreyim
Gel gör beni aşk neyledi’’

,,Miskîn ve aşk kelimeleri aslen Arapça’dır’’
,,Bîçâre, yâre, dost ve âvâre de Farsça’dır’’

,,Katî benim değildir arı Türkçe kelâmı’’
,,O, kavmiyetçiliğin lisândan intikâmı’

,,Lisâna düşman oldu, kavmiyetçi edîbler’’
,,Bunun için kuruldu türlü türlü hizibler’’

,,Meşhur harf inkilâbı abdâlı aptal yaptı’’
,,Kuşların bâl -inden de arılara bal yaptı’’

Bunu duyunca güldü şâir Pîr Sultan Abdâl
,,Bir kanunla, lakabım oluverdi bir aptal’’

,,Şapka düşerse harften, karışır manaları’’
,,Dânâlardan ayırmak, zor olur danaları’’

,,Dilim arı değildir, bilakis o sâde dir’’
,,Edebiyatta dilim üç şeritli câddedir’’

Soner Çağatay 6.10.2010 / Wuppertal

Kelimeler:

Muhâkemetü’l-Lügateyn: Ali Şîr Nevâî’nin Arapça ve Farsça’yı birbiriyle kıyasladığı kitabıdır.
Zebân-i torkî: Türk dili
Zebân-i fârsîden: Fars dili, Farsça
Kıyâs-ı fâsid: Yanlış kıyas
Lisân-ı bed: Kötü, çirkin dil
Gûhi: Bok
Kâmûs: Büyük sözlük
Kütüphâne: Bundan kastım Süleymaniye Kütüphanesi
Çırak: Çıraktan kasıt bizzat benim
Pasbân-ı nâmûs: Namus bekçisi
Pasbân: Bekçi
Tezkîye-i lisân: Dili temizlemek, arındırmak
Bâd-ı sabâ: Sabah rüzgarı, doğudan esen rüzgar. Bundan kastım Farsça ve Arapça’dır
Misâl-i zîbâ: Güzel örnek
Kavmiyetçilik: Milliyetçilik
Dâna: Bilge
Bâl: Kuş kanadı


.