(OVERTURA KİTABINDAN)


211

Uzaqdayıdım
Dinləyirdim
Orda deyiləm
Burda
Eşidərliyim eşidir
Hiss edilməz
Acı boyaq
Bu acılıg
Sanki şampu yağıdı
Gün
Və gündəliyimə
Sarqın—sarqın
Bu sarqınlıq
Alov doğur
Qırmızı alov
Bu alov
Al
Və qal
Böylə al
Sönməzlik tufaqını almaq
Və qal
Dönməzlik yoluna varmaq
Və ulus
İsin alır onlardan
Və alov alı
İlə qalı
Həşər tutmuşlardan
Ucada

212
Və tüstüsü altında
Yetdi min ilin yaşlısı
Və titrək əllərində
Yas dolu
Bir qırq saxsı
Və qızılbaş paltarında
Hansılığını qundaqllayır
Bilmirəm
Və gözlərində
Nə qilim dilənçisi kimi
Və düşüncələrində
Gündəm öyrəncisi kimi
=Sən
kimliksizliyində
Ana
Və insan sanılmadın
Dedi :--
Bunu
Dinlədim bunu
Və anıbda onu
Ayaqlarına yayqın mən
Və dedim
Nə olur
Danış
Bu bir qayıdış
Və məni
Hər kimə
Və
Hər nəyə yoğrudun
Min alqış

213
Kaş sənə
Son kərə
Sən doğulaydım
Bu kənlik anasızlıq ilə
Kimliksiz gedirəm
Və bəlkə
Bir ömür sürəcək
Qul oldum
Kölə oldum
Sormayın nədən
Utanıram deyəm
Və artıqcasına utanıram
Xanım
Və xaqanım kölə deyə
Mən
Bilə bilə
Söyləyiş qapısına gəlirəm
Və köləliyimi
Post qutusuna atıbda
Yücə başlara yecəlmişəm
Bu söyləm
Kölə sultanın bədəli
Və --Ey uçmaq satıcısı
Damo daşlı dəvəli
Yanaqlarımdaki
Gildir-gildir
Kim
Və kimlik tərini
Ulusuma pay götürmüşəm
Bu əsgi

214
Borc ödənişini
Təmənasız gətirmişəm
Yubansada qınanılmayır mən
Və mnəcə
Və mən qazancı
Bu olmuş bu
Bu qazanc
Mən hakimi deyil
Höküm saraylarına yapışım
Və mən sultan deyil
Kağız savaşını yada
Və ulus harayını
Manqurdlara tapışırım
Bu mən milyon qul
Və Kölə qafasına dilənir
Kimlik ünvanını
Və bilirəm
Dilənçilik cəza
Və
Qafa çalmaq suc
Böylə kimlik dilənçisini
Yüz arşından tanıyıram
Və hər metirdə
Yüz kölə
Özünü daşqalaq edir
Utanıram
Və utana utana
Özümdən qaçıram
Dül--dül
Kölgəmi tutamaz kimi

215
Və əriyirəm
Öylə əriyirəm ki
Polad əritmə körüyü
Duyamaz kimi
Və qınanıram
Lab qınanıram
Asfalta calanmış
Kim
Və kimliyim kimi
Bu kural
Qan qusur
Qan
Bu qan dizgəsi
Geyindiyim çarıxlardan alçaq
Və susqunluqdan aslaq
Bir ah
Və bir inilti
Gələcəyin bayatısı
Və yenı
Yenilik xuryatısı
Ama gizli
Bu gün
Kimlik yarışına yenilibdə
Üzü quylu
Səssiz qərənfil çalıram
Və
Doğranmış barmaqlarım ilə
Qarış qarış
İmzalanıram
Bu imza boyasında

216
Kağız yarışına başlanıram
Və davad yağırır
Bəyaz yağmurunu
Yağılmaz boyu
Şu boy
Kövrək bir kök
Və kök
Öz kökündə ulu
Bu gün yox ha
Dahai sırağa gün
Və o gün
Qanadlı raketlərə bənzər
Əngin göy
Sonsusuz okyanlar
Və
Bozqır topraqlar atlayıb
İmpratur gəlini
Və bu doğru ucalığına
Özləm uçuram
Və dün aslan
Bu gün
Çolaq toyuq kimi qaçıram
Və bilimirəm cığırlarını
Öylə--böylə
Devir--devirim bilə
Çün
Yasalar sonucunda
Özünü asmaq
Və asılmaq
Və varlığını vırmaq

217
Bu
Sıra-daş qalarına qayda
Və sonra
Anılara qundaqlamaq
Bu
Sirdaş adalarında
Bir sevda
Bu qayda sevdası
Və sevda qaydası
Qara hörümcək kimi
Yaraq
Suvarır yaraq
Və
Yapıcı düşüncələrdəki çıraq
Hər zaman parlaq
Və olsada biləklərim
Kələbcədə anlar
Və ...və
Ey dədə qurqud
Buralaş
Hind
Və ərıb
Qonaqlarımız göbək atır
Uyuş--uyuş
İnsana qarşı
Bu tanış quruluş
Varlıq
Somurur varlıq
Və avrupa sezir
Ancaq onlar ilə sıralaşır

218
Qıcın-qıcın
Buda bir aydın ortaqlıq
Böylə bir savaş seryalı
İnsanlıq uçurumu
Və qos qoca
Türk ulusunu
Dönər kimi
Udum və udum
Və ağız sazında qurum
Qurtum
Bu saz
Düşüncə yemliyinə
Köklənmiş qənim
Bilinc altı
Və bilinc üstü
Düşüncə daşqını sürgün
Bu sürgün
Hind minbaşısından gəlir
Səssiz və səsiz
Bu susqunluq
Qul
Və köləlik hədiyəsidi
Bu hədiyə
Burukratlar masasina
Düşürdə bilə
Boğazlaşır qatırım
Və sancı içində qatır
Bir
İki
Və bəlkə

219
Qırx beşi milyon
Düşünürəm
Bu say önüündə
Saysız nöqtə gücünü
Bölüşürəm
Və ulus öçünə qatılıb
Bəz qalasına yağılıram
Və Tumrus boylu
Babək boğazlı
İmpratur gəlini içərək
Qımız
Və qaşlı qılınc qaşında
Qanaşır manqurd
Və ərənləşir
Dişi qaplan
Bunu politik görəməz
Diplomat sezər
Və dağlar xınasını
Və dağçı yarasını
Qəsab bilə bilməz
Və
Başı üzülmüş serçədən
Və mən canını içmiş
Məndən sor
Böylə tamaşa seyricisi
Bir ki deyil
Min ki deyil
Və
Buyruq sarına
Və yad sazına

220
Mizraq olmuşlardan
Saqınayım qoşuram
Və mən
Əsir ulusun carçısı kimi
Zaman alıram
Zamandan
Və bir süpürgəçi olub
Kimlik toplayıram
İran ilə turandan
Bu toplanış
Meydanlarında hələ
Polad çeynəyir atlar
Qısır kövşən çapır
Və nalsız maydanlar
Qara beşik doğur
Bu doğuş
Manqurdluq
Və botluq
Şu bot özü bəncir evrən
Ona raket göndərişməz
Botda nə suç
Öz
Və söz
Bot xuyundan boşansın
Və hər bir boşanış
Qanlı daşlarda
Özgür bir insan
Və birdünya
Mən kiməm
Mən

221
Bir çörək
Bir qazet
Və
Hansı kimlikdə dolaşıram
Qara daşlar
Və qara beşik
Körpəsi kimi
Bu düşüncə bilə
Zordu doğuşdan
Bu doğuş bayramında mən
Dinməz obalaşıram
Və mən
Marağında deyil kimsənin
Yavaş yavaş
Babalaşıram
Və könlüm ocaq üstünə
Yağsız tava anlar
Düşüncələrim qorqa
Və qovrula--qovrula
Bir kölə uyğunu
Qatır bazarında
Alınıb
Satılıram
Bu bənzərlik
On--Səgiz
Şu oxşarlıq
Qırx--Beş deyib
Bir ah və
Bir inilti qalarğısı


M. Ərğəvan