Câbir Bin EFLAH – 2- 85
11.12 inci asırda yaşamış Endülüslü âlim

Tam adı; Ebû Muhammed Câbir bin Eflah
El-İşbili olduğu bilinmektedir.
Kısaca Câbir bin Eflah denilmiştir.
Batı ise onu “Geber” diye bilmiştir.

Endülüs (İspanya) İşbiliye’de doğmuştur,
On birinci asırda ten canı bulmuştur,
Hayatı hakkında da fazla bilgi yoktur,
Endülüslü astronom bilinir Eflah.

Batlamyus teorisini eleştirmiş,
Hayyân, Eflâk, Bettani’yle karıştırılmış,
O ise başlı başına dahi bir âlimmiş,
“İslâhu’l- Mecisti’nin yazarıdır Eflah.

Küresel trigonometriyi güzel anlatmış,
Onun verdiği bilgiler çok önem taşımış,
Döneminde büyük bir başarı yakalamış,
Ortaya yeni formüller koyandır Eflah.

Düzlemde de Batlamyus’u tasdik etmiştir,
Kosinüs yerine kirişleri seçmiştir,
“Asıl olanı da bu görüştür” demiştir,
Paralaks tezini çürütmüştür Eflah.

Astronomi aletleri yapmada usta,
İnsanlar zorlanmıştı onu anlamakta,
“Câbir’in Teodoliti” yazar kitaplarda,
Avrupa’ya ilham kaynağı denir Eflah.

“Turquetum”un esin kaynağı sayılmıştır,
Alet, onun teorisinden yapılmıştır,
Çok kez eser başkasına yazılmıştır,
Astronominin piri sayılır Eflah.

Batı âlemi onun adını hep anmış,
Tarihe not düşüp başarılı yazmış,
İtiraf ederek saygıyla hatırlamış,
Dünya astronomuna yön verendir Eflah.

Değerlerimiz özde anılmaz olursa,
İlimde, irfanda kavmiyet aranırsa,
Bu güzel insanlar yâd ile anılmazsa,
Bela ve musibet bize gelir yiğidim.

Şair, Araştırmacı, Yazar: Abdullah Yaşar Erdoğan

NOT: Kur’ân’daki bütün emir ve yasaklara itaatte büyük hassasiyet gösteren Müslümanlar, ilme teşvik eden, hatta ilmi emreden âyetlere itaatte de aynı titizliği göstermişlerdir. İtaatteki bu hassasiyet onların Fizik, Kimya, Tıp, Astronomi ve Jeoloji üzerindeki araştırmalarını başlatan ve devam ettiren en büyük muharriktir. Bu sayede İslâm dünyasında dev isimler yetişmiştir.