Hıristiyanlar arasında Noel Hz. İsa’nın doğum tarihi olarak kabul edilen 25 Aralık’ta başlayan bir hafta devam eden Bayram olarak kutlanır ...
Bazı Ortodoks kiliselerinin Noel’i Jülyen takvimine göre kutlamasının nedeni, miladi (Gregoryen) takvimin Katolik Papa XIII. Gregory tarafından düzenlettirilmiş olmasıdır.
Bununla birlikte bazı Ortodoks kiliseleri miladi takvime dönüşüm yapmış 25 Aralık’ta kutlamaya başlamıştır.

CUMHURİYET’TEN ÖNCE YILBAŞI

İlgili resim
Eskiden Osmanlı topraklarında yılbaşı
Hicri Takvim’e göre Muharrem ayının birinci günü idi.
O günlerde insanlar değil yılbaşı kutlamak, yeni yılın geldiğini Muharrem ayının onuncu gününde evlerde hazırlanan
Aşurelerden anlarmıs.
Diğer bir yılbaşı ise mart ayının birinci günü başlar; yeni zamlı maaş ve ücretler Rumi ay hesabıyla verildiğinden, çalışanlar için bu yılbaşının bir önemi olsa da martın birinci gününü kutlayan kimse olmazmış. Özetle bu yılların birincisi dinî, ikincisi dünyevi idi;

TÜRKİYE’DE İLK YILBAŞI
türkiyede yılbaşı ile ilgili görsel sonucu

Bizde kutlanılan yılbaşının
Hıristiyan dini ile ilgisi yoktur
zaman ve biçim olarak yaygınlaşması Fransa ve Amerika kaynaklıdır
Dünyada en yaygın Gregoryen takvimini kullanan ülkelerde 31 Aralık’ı 1 Ocak’a bağlayan gece yılbaşı gecesi olarak kutlanır

Bizde Miladi Takvim, bundan 78 yıl önce, 1925 Aralık ayının 26’ıncı günü yayınlanan kanunla, resmen kabul edilmişti.
O güne kadar kullanılmakta olan Rumi Takvim’in 1341 yılı Aralık ayının 31’inci gününü takip eden gün, yılbaşından ilk kez söz edildi.
1926 yılında Tayyare Piyangosu’nun yılbaşı çekilişi düzenlemesinden sonra 1929’da devletin üst kademesinin verdiği yılbaşı balosuyla, yılbaşının kutlanacağı anlaşılmıştı.
Aynı kanun gereğince, eski Hicri Kameri Takvim, gayri resmi olarak ve sadece dini kutlama günleri için kullanılacaktı.
İşte böylece kabul ettiğimiz yeni takvim ile beraber, yılbaşı da ilk kez 1926 yılına girerken bir bayram havası içinde,evlerde kutlandı. 1935 yılında çıkarılan bayram ve tatilleri düzenleyen 2739 sayılı kanunla resmi tatil olan yılbaşı, o güne kadar ertesi günü ’resmi tatil’ olmadığı için, yalnızca halk arasında gece eğlenceleri olarak sürdürülür ve ertesi gün herkes normal günlerde olduğu gibi, işinin başına giderdi.
Cumhuriyet’in ilk yıllarında birçok yenilik gibi yılbaşı yadırgansa da zamanla buna da alışıldı. 1935’te yılbaşı, resmi tatil günü olarak kabul edilince, yılbaşı geceleri daha rahat bir şekilde, tatil ile birlikte bayram havası içinde kutlanmaya başlandı.

TAYYARE PİYANGOSU
tayyare piyangosu ile ilgili görsel sonucu

Televizyon evlere girinceye kadar yılbaşı eğlencelerinden en önemlisi, evde oynanan tombala idi. Gece saat 00.00’da radyodan yayınlanan Tayyare Piyangosu sonuçları, tam gece yarısında, yeni yıla girerken radyodan açıklanırdı.
On binlerce insan, elinde sımsıkı tuttuğu Tayyare Piyangosu bileti ile radyodan gelen anonslara dikkat kesilir; gönlünce hayaller kurardı.

TELEVİZYONDA YILBAŞI

1978 yılından itibaren Sarıçınar Tepesi’ne TRT yansıtıcısı konulmasıyla televizyonun egemen olduğu yılbaşı geceleri başladı.
O yıllarda, tek kanal olan TRT televizyonunun yılbaşı gecesi programın gece saat kaçta kimin çıkacağı dakika dakika belirtilirdi.

Saat tam 00.00’da ekranda bir süre kalan "Hoş geldin yeni yıl" yazısından sonra, gelenek olduğu üzere, o günlerin deyimiyle Sanat Güneşimiz Zeki Müren,sahne alırdı
1980 yılbaşında televizyonda ilk kez, 00.00’da; ekranda ünlü dansöz Nesrin Topkapı loş ışıklar ve sis dumanı arasında dans ederdi

Dünden bugüne gelişen teknoloji ile birlikte eylence mekanları değişti popüler sanatçılar yılbaşı gecelerinde sahne almaya başladı
Köklü bir tarihi olan yılbaşı 2020 sağlık huzur bolluk berereketli geçmesi dileği ile Yeni Yılınız Kutlu Olsun

Remziye ÇELİK