(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Şiirlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Kardeşler bu şiir Türkmen ilinin en büýük şairi Mahtumkuli Firaginin... 2014 yilinda Mahtumkuli Firagini 290 yillik toyu uludan ve çin, rus, english, japon, turk... vb dillere cevirildi.. Ve türkmence-turkce basilan divandan onsözi burada sizlere yetiryorum:
BİR GÖNÜL VE FİKİR ADAMI MAHTUMKULU
Türkmen halkının alim, mutasavvıf ve düşünürü olan büyük şair Mahtumku- lu Firaki (Magtymguly Pyragy ); ilim ve edebiyatla çok küçük yaşlarda tanışmıştır. Çünkü o, ilme önem veren alim bir babanın evladı olarak daha küçük yaşlardan itibaren din, tasavvuf ve edebiyatla yoğrulmuş bir aile ortamı içerisinde büyümüştür. Kendisi, babası Dövletmammed Azadi tarafından yetiştirildiğini; “İlim öğreten üstat, kıblem pederdir” şeklinde ifade etmiştir. 18. asırda, 1733 – 1807 yılları arasında yaşamış olan şairin, yaşadığı dönemde Türkmenlerin içerisinde bulunduğu buhranlı döneme çare olabilecek bir çabanın içinde olduğu görülmektedir. Bağımsız bir devleti henüz olmayan dağınık bir şekilde yaşayan Türkmen halkını birlik beraberliğe, milli bütünlüğe, tek bir devlet olmaya davet etmiş, yaşadığı karanlık döneme kandil olmuştur. Mahtumkulu’nun yaşadığı yüzyıl, Türkmen halkının karşı karşıya olduğu dış tehditler yanında, Türkmen boyları arasında süregelen iç çekişmelerin de yoğun olarak yaşandığı bir dönemdi. Afşar ve Kaçar Türkmenlerinin hüküm sürdüğü dönemde, tüm Türkmenleri toparlayabilecek merkezî bir otoritenin, yani güçlü bir devletin bulunmaması, halkın söz konusu tehditlerden kaynaklanan sıkıntılar yaşamasına sebep olmuştur. Yerel idarecilerin bencil ve zalim oluşları, halkın birliğini düşünmemeleri, halkta karamsarlık ve ümitsizlik psikolojisinin daha da derinleşmesine yol açmıştır. Bu olumsuzluklara Türkmenlerin 18. asrın başlarında yerleşik hayata geçmelerine bağlı olan yeni sorunlar da eklenmiştir.
Böyle büyük kargaşa ortamında doğmuş, yetişmiş ve eserlerini vermiş olan Mahtumkulu’nun büyüklüğü, dağınık bir şekilde yaşayan bütün Türkmen halkına, ilk defa millet olma şuurunu aşılaması, iç ve dış kaynaklı ftneye karşı ortak bir duruş geliştirmeye yönelik çaba göstermesi ve bunu da her fırsatta sözlü ve yazılı olarak dile getirmesindendir. Büyük şair bir şiirinde, Türkmenlerin birlik hayalini “Türkmenin” adlı şiirinde şöyle dile getirmiştir:
Gönüller, yürekler bir olup başlar, Çıksa ordu, erir topraklar taşlar, Bir sofrada hazır kılınsa aşlar, Yaver gider şansı yüce Türkmen’in.
Boyları kardeştir, saf soylardan biridir, Ters düşmez talihler, Hakk’ın nurudur, Mertler ata binse, savaşa doğrudur, Düşman üstünedir yürür yolu Türkmenin.
Mahtumkulu, sosyal hayatta bir mücadele adamı kimliği ile öne çıkarken diğer taraftan manevi hayatını da tanzim etmekten geri durmamıştır. Ahmet Yes- evi gibi gönül mimarlarını da kendine rehber edinmiş, onlardan devraldığı manevi mirastan ve eserlerinden de istifade ederek Türkmen halkının manevi dünyasına ışık tutmuştur.
O, yaşadığı topluma siyasi, kültürel ve edebi açıdan yol gösterici olmuştur. Şiirlerini okuyanlar ilahi sevgiyi, insan sevgisini, vatan sevgisini, millet olma şuurunu, iyi ve kötüyü ayırabilecek bir anlayışı öğrenmişlerdir. Türkmen halkı ona gönül dünyasında en özel yeri ayırmıştır. Onun içindir ki 290 yıl sonra bile kendisini anma ve anlama ihtiyacıyla onu yâd etmektedir.
Türkmen edebiyatının ilk eserlerini veren Türkmen şairleri Şeydayı, Şabende, Gayibi, Nurmuhammet Andalip, Dövletmamed Azadi, Magrubi, Mollanefes gibi, Türkmen yazılı edebiyatının öncülerinden olan Mahtumkulu, tüm dünya Türk- menleri için ayrı bir önemi olmakla birlikte, artık günümüzde sadece Türkmen halkının bir şairi olmaktan çıkarak, tüm dünyanın saygı duyup sahiplendiği bir şair olmuştur. Dünya, onu yeniden Yunus ve Mevlânâ gibi keşfetmektedir. Onun fkirlerinin açtığı sevgi yolunda ilerleyenler, sadece onun şairlik yönünden değil, halkına olan tutkusundan, devleti ve halkı için verdiği fkir mücadelesinden de et- kilenmektedirler.
Şair, şiirlerini Türkmen halkı için yazmış olsa da şiirlerindeki ruhi derinlik bütün insanoğlunun hayatını ve manevi dünyasını etkileyecek evrensel bir güce sahiptir. Bu durum çok az şaire nasip olabilecek bir ayrıcalıktır.
Mahtumkulu Firaki’nin Türkmen halkı için arzu ettiği birlik ve beraberlik ve güçlü devlete sahip olma arzusu nihayet gerçekleşmiştir. Tarafsızlık siyaseti ile Bağımsız ve güçlü Türkmenistan Devleti, dünyada barışın, birlik ve beraberliğin simgesi olarak mevcudiyetini sürdürmektedir.
Mahtumkulu’nun ömrü boyunca hayalini kurduğu birlik ve beraberliğin çok kıymetli ve büyük bir değer olduğunu kavrayan Türkmen halkı, Mahtumkulu’nu her zaman minnet ve şükranla anmaya devam edecektir. Çünkü kurulan çağdaş ve güçlü devletin temellerinde onun da fkirleri yer almaktadır.
Türkmenistan’a ve tüm kardeş Türk Dünyasına büyük önem veren Başbakanımız Sayın Recep Tayyip ERDOĞAN, Mahtumkulu’nun 290. Yılı Anma etkinlikleri çerçevesinde bu güzide eser gibi eserlerin TİKA tarafından yayımlanmasına özel önem göstermektedir. Bütün Türk dünyasının şairi olarak görülen Mahtumkulu adına geçmiş yıllarda Türkiye’de birçok etkinlik düzenlenmiş olup, 2014 yılında da bu etkinliklere yenileri eklenerek büyük Türkmen şairi Mahtumkulu’nun tanıtılmasına devam edilmektedir.
Türkmenistan İlimler Akademisi Elyazmaları Enstitüsü işbirliğinde tıpkıbasımı yapılan “Mahtumkulu Divanı” adlı bu eser, Mahtumkulu’na ait şiirler olup, Mahtumkulu’nu kendisine üstad edinen, şiirlerinde ve edebi hayatında onu rehber edinen, bir başka büyük Türkmen şairi Mollanefes tarafından istinsah edilmiştir. Elinizdeki bu eserin büyük Türkmen şairlerinden Mollanefes tarafından istinsah edilmiş olması ise eseri daha da kıymetli hale getirmektedir. Çünkü bu kitapta iki şairin göz nuru ve gönül emeği vardır. 18. ve 19. Yüzyıllar, gerek muhtevasında ele aldığı meseleler ile ortaya koyduğu çözümler, gerekse sanat derecesi açısından ele alındığında Türkmen edebiyatının en parlak dönemi olarak kabul edilmektedir. Mollanefes, 1810- 1862 yılları arasında yaşamış diğer büyük bir Türkmen şairidir. Mollanefes, Mahtumkulu’nun 19. yy. Türkmen şairlerine bıraktığı edebi mirasının etkisinde kaldığı görülen, Türkmenler arasında “Aşk Mülkünün Şahı” lakabıyla anılan ve meşhur “Zöhre-Tâhir” destanının müellifdir. Elinizdeki bu eserin beraberinde sunulan CD içerisinde, kitabın dijital hali ile birlikte kitapta yer alan şiirlerin günümüz Türkmencesi ve Türkçe tercümesine de yer verilmiştir. Şüphesiz bu çalışmayla bizler, Mahtumkulu’nun Türk ve Türk- men halklarının ortak şairi olduğunu bir kez daha ortaya koymuş oluyoruz. Bu eserin hazırlanmasında ve ortaya çıkarılmasında emeği geçen başta “Türk- menistan İlimler Akademisi Milli Elyazmalar Enstitüsü” olmak üzere herkese teşekkürlerimi bir borç bilir, ortak kültürel mirasımıza sahip çıkma adına daha nice böyle güzel eserlerin yayımlanmasını temenni ederim.
Sevgili dost, hoş geldiniz. Şiirli günler diliyorum. Bir akibet insan. Yaşar gider. Yaşıyorum sanır. Aslında şaşkındır. Ama bunu bilmez. Bilemez. Güzel bir şiir. Bir ömür akibet anlatılmış şiirde. Anlamlı hoş ve zarif bir şiir.. Tebrik ediyor yürekten kutluyorum sizi. Yüreğinize gönlünüze sağlık.
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
Cevap Yaz