LEJANT:

Beyaz çizgi : Ada kıta sahanlığı
Kırmızı : Anakara kıta sahanlığı
Açık mavi : Olası küçük bir ada
Yeşil Alan : Gerçekte kaybedilen alan

.

Ege Denizi’nde Karasularımıza yakın 18 adamızı Yunanistan’ın işgal ettiği söyleniyor!

“KÜÇÜCÜK ADALARI ALSA N’OLUR, ALMASA N’OLUR CANIM!??”

Gerçekten öylemi peki?

Değil, kazın ayağı öyle değil işte…

Basitçe çizerek anlatmaya çalıştığım 2. resimden de anlaşılacağı gibi kaybedilen alan aslında yeşille taranmış olan alan. Varsayalım ada anakara ve diğer adanın karasuları ile kesişim noktasında olmasaydı, tek bir nokta bile olsa 6 mil (1 Deniz Mil’i = 1.852 metre) çevresiyle komple el değiştiren bir bölge olacaktı. O küçücük noktanın yanından gemiyle veya Temel Reis’in Taka’sıyla geçmeye kalksanız 6 milden fazla yaklaşamazsınız. Yani orada avlanabilecek balığından tutun da yeraltı, yerüstü madenleri ve zenginlikleriyle işgal edilmiş oluyor. Savaşsız falan bedavadan alınmış alan.

Örnekleyelim. Örneklememiz nokta kadar bir ada olsun. Bu adanın karasularıyla birlikte alanı 10,770 km2 yani 10.770 Dönüm (On bin yedi yüz yetmiş dönüm) oluyor.

Adaların kara suları şu anda 6 deniz mili. Yıllar önce Yunanistan bunu 12 mil olarak ilan etti. Ama Türkiye kabul etmiyor, “bunu savaş sebebi sayarım” diyor. Oldu bittiye getirilmesini istemiyor. Bu anlaşmazlık nedeniyle Yunan kıyı korumaları gemilerimize ve balıkçı teknelerimize sık sık müdahale etmekte, savaş uçaklarımızla it dalaşına girmektedir. Yıllar önce “Kardak Kayalıkları” krizi çıkmış, SAT Komandolarımız bir gece kayalıklara Türk Bayrağını dikivermiş, olay çözülmüştü.

Sorunun kaynağı 12 Adalar olarak adlandırılan adalardır. Bu adalar Osmanlı zamanında, 18 Ekim 1912 tarihinde, İsviçre’nin Lozan Şehrinin Uşi semtinde yapılan Uşi Antlaşmasıyla İtalya’ya bırakılmış, 2. Dünya Savaşından sonra da İtalya bahsi geçen adaları Yunanistan’a vermiştir.

"Ouchy" Lozan’ın bir semtidir. Türkiye tarihinde 24 Temmuz 1923 Lozan Antlaşması ile anlam karışmasını önlemek için Uşi (Ouchy) Antlaşması olarak anılmaktadır. İki antlaşma arasında tam 11 yıllık bir süreç vardır.

Uşi Antlaşması’nın başlıca maddeleri şunlardı:

1- Trablusgarp ve Bingazi’ye tam bir özerklik tanındı. Trablusgarp ve Bingazi, yeni bir kanun ve özel düzenle yönetilecektir.

2- Trablusgarp ve Bingazi’de Osmanlı Devleti’nin çıkarlarını, padişah adına naibü’s-sultan olarak tayin edilen bir görevli koruyacak, dini ve adli işler, padişah tarafından seçilecek kadılar eliyle yürütülecekti. Kadı ve Naibü’s-Sultan’ın maaşları, Osmanlı maliyesince ödenecekti.

3- İtalya On iki Ada’yı geçici olarak elinde tutacak, Osmanlı İmparatorluğu Balkan Savaşlarında bu adaları savunamayacaktı.

Bahsi geçen adalar Türkiye’nin Tapu Senedi olan 24 Temmuz 1923’te imzalanmış esas Lozan Antlaşması’yla verilmemiş, 1912’de imzalanan Uşi Antlaşması’yla verilmiştir.


Suat Zobu

.