İNSAN YASASI

Sözlükler ‘’Yasalar’’ı şöyle anlatıyor:

‘’Yasalar toplum yaşamı için gerekli kurallardır. İnsanlar bir arada yaşamaya başladıktan sonra barış ve düzeni sağlayabilmek için yasalar koymuşlardır. Yasalar herkesin özgürlüğünün sınırlarını belirleyerek insanların birbirine zarar vermesini önler, insanları ve mallarını korur.
Polis yasalara uyulmasını sağlamakla görevlidir; mahkemeler ise yasalara aykırı davrananları yargılar ve suçlu bulunanları cezalandırır.’’

Yasalardan söz etmişken yılarca düşünenlerin başında Demokles’in Kılıcı gibi duran ve çok can yakıp ocak söndüren iki yasayı hatırlatmak isterim. Bunlardan birincisi, Türk Ceza Yasası’nın Madde 141/1 fıkrasıdır:

‘’sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde tahakkümünü tesis etmeye veya sosyal bir sınıfı ortadan kaldırmaya veya memleket içinde müessef iktisadi veya sosyal temel nizamlardan her hangi birini devirmeye matuf cemiyetleri her ne suret ve nam altında olursa olsun kurmaya tevessül edenler veya bu hususta yol gösterenler sekiz yıldan on beş yıla kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılır. Bu kabil cemiyetlerin bir kaçını veya hepsini sevk ve idare edenler hakkında ölüm cezası hükmolunur.’’

İkinci yasa ise, Madde142/1 fıkrasıdır:

‘’Sosyal bir sınıfın diğer sosyal sınıflar üzerinde tahakkümünü tesis etmeye veya sosyal bir sınıfı ortadan kaldırmaya veya memleket içinde müessef iktisadi ve sosyal temel nizamlardan her hangi birini devirmek veya devlet siyasi ve hukuki nizamlarını top yekün yok etmek için her ne suretle olursa olsun propoganda yapan kimse beş yıldan on yıla kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılır.’’

Buraya kadar yazıyı okuyanlar, ‘’Günlerdir şairleri tanıtıyordu. Şimdi nereden çıktı bu yasalar?’’ diyeceklerdir. Evet, bu yazıda gene bir şairden söz edeceğim.1926 Santos doğumlu Brezilyalı şair, Thigo de Melo’dan…

Mello, Brezilya’da 1954 kuşağı olarak adlandırılan edebiyat topluluğunun en önemli şairidir. Başlangıçta ‘’bireyci’’ bir sanat anlayışıyla yazarken, daha sonra kendi toplumunun ve dünyanın sorunlarıyla ilgilendi. Bu ilgi, onu ‘’toplumcu sanat’’görüşünü benimsemeye götürdü. Eleştirmenler, onun ‘’toplumcu sanatla bireyci sanatı en iyi biçimde dengeleyen ve modern dünyanın dramını büyük başarıyla, ince bir şiirle anlatan ‘’ bir şair olduğunu ileri sürdüler.

Melo bir şiir yazmış, adını da ‘’İnsan Yasası’’ koymuş. İnsan Yasası’nda polisler , mahkemeler, hakimler ve cezalar yok. Sadece bir tek yasak var. Nemi? Onu şiiri okuyunca göreceksiniz.

Başlarken yazdığım ceza yasasının iki maddesi ne kadar özgürlüğü bağlayıcı ağır hükümler taşırken, İnsan Yasası, bir o kadar özgür, umutlu ve insan yüreğini sevinçle dolduran maddelerden oluşmuş.

Sözü uzatmadan sizleri Melo’nun İnsan Yasası adlı şiiriyle baş başa burakıyorum:


MADDE I
Bu yasaya göre
önemli olan gerçektir bundan böyle
önemli olan yaşamdır
el ele verip
gerçek yaşam için çalışılacaktır.


MADDE II
Bu yasaya göre, iş günlerinin
bulutlu Salıların bile
bir Pazar sabahı olmaya hakları vardır.


MADDE III
Bu yasaya göre
günebakanlar olacaktır her pencerede
günebakanlara da tanınmıştır
gölgede açma hakkı;
pencereler bütün gün açık tutulacaktır
umudun boy attığı yeşilliğe.


MADDE IV
Bu yasaya göre
insan, insana kuşku duymayacaktır.
İnsan, insana güvenecektir artık
rüzgâra güvenen ağaç gibi,
havaya güvenen rüzgâr gibi,
göğün mavi tarlasına güvenen hava gibi.


PARAGRAF I
İnsan, insana güvenecektir
çocuğa güvenen çocuk gibi.


MADDE V
Bu yasaya göre, kurtulmuştur insanlar
yalanların boyunduruğundan.
Kimse kuşanmak zorunda değildir artık
sessizliğin zırhını,
sözcüklerin silahını.
Sofradaki insana
tatlıdan önce gerçek verilecektir.



MADDE VI
Bu yasaya göre
gerçekleşecektir peygamberin düşü:
kurt, kuzuyla otlayacaktır
ne tad alırlarsa yediklerinden
aynı tadı alacaklardır yine.


MADDE VII
Bu yasaya göre
doğruluk ve aydınlık hüküm sürecek
ve insanların içinde dalgalanan
cömert bir bayrak olacaktır mutluluk.


MADDE VIII
Bu yasaya göre, en büyük acı
bitkide çiçek mucizesi yaratan şeyin
su olduğunu bilip de
sevgi verememek olmuştur ve olacaktır
sevgi arayan kimseye.


MADDE IX
Bu yasaya göre
alınteri taşıyacaktır ekmek.
Ama her şeyin üstünde, her şeyden önce
sevginin ılık tadını taşıyacaktır.


MADDE X
Bu yasaya göre, herkes
ne zaman dilerse giyebilecektir
bayram giysilerini.


MADDE XI
Bu yasaya göre
seven hayvandır insan
güzeldir,
seher yıldızından bile güzeldir.


MADDE XII
Bu yasaya göre
buyruk yoktur artık, yasak yoktur.
Her şeye izin verilmiştir,
gergedanlarla bile oynayabilir insan
ve ikindi üstü yürüyüş yapabilir
elinde kocaman bir begonyayla.


PARAGRAF II
Bir tek şey yasaklanmıştır:
sevip de sevgi duyamamak.



MADDE XIII
Bu yasaya göre, artık
satın alamayacaktır kimse
doğacak güneşleri.
Korkunun sandığından çıkarılacak
ve bir dostluk kılıcı olacaktır para,
gelecek günleri kutlama hakkını,
şarkı söyleme hakkını savunacaktır.



SON MADDE
Bu yasaya göre
yasaklanmıştır özgürlük sözcüğünü kullanmak,
ağzın aldatıcı pisliğinden
ve sözlüklerden kaldırılacaktır.
Bu yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte
diri ve saydam bir şey olacaktır özgürlük
ateş gibi, ırmak gibi,
bir buğday tanesi gibi,
ve insan yüreğine yerleşecektir.