Türk-İslam âlimleri serisi – 28



AHMED BİN SEHL EL-BELHİ
D. 850 – Ö. 934

İran’ın Belh şehrinde dünyaya gelmiştir,
Kısaca ona Ebu Zeyd el-Belhi denilmiştir,
Birkaç adı vardır; Ahmed bin Sehl el-Belhi,
Ebu Zeyd Ahmed Sehl el-Belhi de denir.

Müslüman fen âlimi diye de bilinmiş,
Künyesi de Ebu Zeyd diye söylenmiş,
İlim tahsili için Irak’ta bulunmuştur,
El-Kindi’yi tanıyıp ilimde ilerlemiş.

İlk önceleri Şer’i ilimler öğrenmiş,
Felsefe, fizik ve matematik’e eğilmiş,
Tahsilini tamamlayıp Belh’e döner,
Dokuz yüz otuz dört’te de vefat etmiştir.

Pek çok dalda altmış kadar eser yazmıştır,
Zamanımıza da ikisi ulaşmıştır.
Bunlar Süleymaniye ve Ayasofya’da,
Geothe Üniversitesinde basılmıştır.

Beden ve ruh sağlığı eseri basılmış,
İnsan sağlığını inceler bir kitapmış,
Psikoterapi ve psikosomatik diyor,
Ruh sağlığı hakkında ilk kitap sayılmış.

Modern tıp bu eserlerle çare bulmuştur,
Tıpta da bu kitaplar baş tacı olmuştur,
Tıbbın öncü babası sayılır el-Belhi,
Pek çok talebeye de dersler okutmuştur.,

El-Belhi, El-Kindi’nin öğrencilerinden denir,
Ebu’l Hasan el-Amiri öğrencisidir,
Ebu Bekir er-Razi de onun öğrencisiymiş,
Belh’te ilim cemiyetini de yönetmiştir.

Bilişsel psikolog ve medikal psikolog’u,
İlk kez ayrıştırmış nevroz ile psikozu,
Nevrotik hastalıkları sınıflandırmış,
Ünlüdür terapiler öneren buluşu.

Şair, Araştırmacı, Yazar: Abdullah Yaşar Erdoğan

El- Belhi’nin günümüzdeki eserleri; 1- Ahlak’ul Umem. 2- Aksam-u Ulum’il Felsefe. 3- Aksam’ul Ulum. 4- Beyan-u Vucuh’il Hikmet-i fi’l Evamir-i ve’n Nevahi’iş Şer’iyyeti. 5- Edeb-üs-Sultan ver-Raiyye. 6- El-Esma vel-Küna vel-Elkab. 7- El-İlm vet-Ta’lim. 8- Kitabu Emed-il-Aksa fil-Hikmeti. 9- Kitab’un fi’l Hilaf. 10- Kitab-us-Siyaset-is-Sagir. 11- Kitab-us-Siyaset-il-Kebir. 12- Ma Yasıhhu min Ahkâm-in-Nücum. 13- Nazm-ul-Kur’an. 14- Suvar-ul-Akalim-il-İslamiyye. 15- Şerai-ul-Edyan.