Yörük Karısı

Ebem,
sandıkta saklardı pekmezi,
sunmak için gelebilecek misafire,

para,
yüklükteki yorganlar arasında
istemeye bir muhtaç geldiğinde
çıkarılmak üzere,

yumurta,
satın almaya gelecek kepiciyi
beklerken birikirdi.
adam üçünü bir arada tutup, sallardı,
cılk olmaması gerekli.

o zamanlar bazı emmiler bize
“-beş yumurta, beşi beş kuruştan”
“-beşi kaç kuruş ederin”
hesabını, sorardı

yumurtanın "denesi on kuruş"tu, oysa;
yani dört delikli para,
bir de sarı yirmi beş kuruş vardı
ama herkes, parlak parayı tercih ederdi...

acaba “kayme ” neydi
“metelik ” ne
kırk para ne












ebem; mecidiye , metelik derdi
mangırı geçmez para bilirdi
anlamazdık ne anlama gelirdi
o hâlâ arşın ile alırdı bezi
dirhem ile okka ile satardı
“sedeyağını, dolazını”
metre, kilo demeye bir türlü alışamadı...

O’na göre;
“nayeti para dediğin el kiri”ydi,
“ukubeti ölüm olur, dirim olurdu”
“sana ilazım olmazsa,
bi eşe-dosta ilazım olu(r)”du
“yaddan yabandan bi çıka-ğelen olu(r)”du
“gün doğmadan, neler doğar”dı
“ya sende olmalı”ydı,
“ya sana verende olmalı”ydı
“sıkıp hapazından daşanı yalamalı”ydı
“çok yemeynen çok olmaz”dı
“işden değil dişden artar”dı

bu da onun hayat felsefesiydi
olmadı
“eveli biri varımış daa ..”
diye başlardı bir darbı meseli
meramına ulaşana kadar anlatmaya
inciğini cinciğini
sus-pus olur
gözünün içine içine bakar
duyduklarımızdan
ders çıkarırdık

bir bakarsın
çileli yaşantısına dalar
bilip tanımadığımız
gerçek dünyaya göçmüşlere
“nur içinde yatasıca”dan
“yattığı yer cennet olasıca”lara
aminle
“donuz mezerinde yatasıca”lardan
“Gıyamet gününe gadar singildeyip durasıca”lara
elbirlik beddualar yollardık




KELİMELER;


yüklük: sandık ve üstüne yığılmış yataklar, önceki dönemlerde Yörüklerce bu eşyalar balya olarak develere yüklendiklerinden, o yük eşyalarının konulduğu bölüm olmasından bu ismi almış olmalı, musandıra, gardrop
kepi: yün çorap eskisi
kepici: köylerde kepi karşılığında da alış veriş yapan, küçük eşyalar satan gezgin satıcı, çerçi,
cılk: bozulmuş, bayat,
kayme / kaime : Osmanlı İmparatorluğu dönemi parası, kağıt para
metelik : Osmanlı döneminde (çeyrek kuruş =) 10 para, demir para
Mecidiye: 20 kuruş değerinde gümüş sikke (1840 yılında basılmış)
mangır: ikibuçuk para değerinde sikke
arşın: metrenin yaklaşık 2/3 ü kadar bir uzunluk ölçüsü yaklaşık (68 cm)
okka:1.283 gram (ve ya 400 dirhem)lık ağırlık ölçüsü birimi
hapaz/ apaz: bir avuç dolusu, tutam