Adı Osman olup Bağdat’ta doğdu. Bağdâdî nisbesi kendisine “Rûhî” mahlasıyla şiir yazan on kadar şairden ayırmak için sonradan verilmiştir. 
Bağdâtî Rûhî, doğduğu coğrafyanın ateşle yoğrulmuş şairiydi.
Onun için kelimeler bir süs değil, bir silâhtı.
Kimileri şiiri gönül eğlendirmek için yazdı, kimileri methiyelerle saray kapılarını çaldı;
ama Rûhî, mazlumun kapısına dayanan tek şair olarak kaldı.
O, insanların iç geçirmelerini duyan kulak;
kırık dökük sesleri toplayan gönül;
hakkı gizleyen perdeleri yırtan bir nefesti.
Zamanının düzeni çökmüşken, adalet sesini kaybetmişken, herkes susmayı öğrenmişken,
bir tek o konuştu.
Her satırı bir sitemdi, ama boyun eğiş değil;
her sözü bir yaraydı, ama kanamak için değil, uyandırmak içindi.
Rûhî, şairlikten çok daha fazlasıydı:
Halkın nefesi, çaresizin iç çekişi, yoksulun gözyaşını saklayan bir kitap gibi,
sessiz kalmış binlerce kalbin diliydi.
Kalemini mürekkebe değil,
dünyanın azabına batırdı.
Halep sokaklarında yürürken onu görenler, gözlerindeki ciddiyetten anlardı ki
bu adamın derdi kendisi değil;
bir devrin çürümüş yanlarını yüzüne vuran bir hakikat savaşçısıydı.
Sözünü sakınmazdı.
Çünkü susmak, zulme ortak olmaktı onun için.
Onu büyük yapan yazdığı mısralar değil,
o mısraların arkasında duran cesaretti.
Çok yaşamadı, çok rahat etmedi, çok alkış görmedi…
Fakat ardında öyle bir miras bıraktı ki,
yüzyıllar geçse de hakikati söyleyen adam olarak hatırlanacaktı.
Bağdâtî Rûhî
Bir devrin aynası,
Karanlığın içine atılan bir kıvılcım,
Ve unutulmuş adaletin en gür sesiydi…

Zeyno Garagız kalemi 🖊
10-12-2025