Kayyum şiiri beğeniyle okudum, yüreğine, kalemine sağlık, nice güzel şiirler diliyorum saygılarımla sevgi dolu ilhalı şiirler diyorum

“Kayyum” Şiiri Üzerine Akademik Bir Edebî İnceleme

“Kayyum” adlı şiir, modern Türk şiirinin duygu merkezli damarlarından beslenen, bireysel aşkın metafizik ve toplumsal boyutlarını bir arada işleyen bir metindir. Şiirde aşk, hem ilahi bir vecd hali hem de dünyevi bir yıkım süreci olarak resmedilir. Başlıktaki “Kayyum” kelimesi, İslamî terminolojide “koruyucu, gözetici” anlamına gelirken, aynı zamanda bir boşluğun doldurulması, terk edilmişliğin denetim altına alınması gibi çağrışımları da taşır. Bu kavram, terk edilmiş bir gönlün artık bir aşkın değil, onun yerine geçen bir hafızanın, yasın ve bekleyişin hâkimiyetinde olduğunu belirtir.

Şiirin tematik kurgusu, beş kıta boyunca farklı metaforlar ve çağrışım alanlarıyla şekillenir. İlk kıtada “zakkum” çiçeği ve “kelebek ömrü” gibi doğadan alınan simgeler aracılığıyla aşkın geçiciliği ve aynı zamanda yakıcılığı vurgulanır. Zakkum, hem güzelliği hem de zehriyle aşkın çelişkili doğasını temsil ederken, “kelebek ömrü” aşkın zamansal sınırlılığını imler. Burada şairin sorduğu “Yuva yapsam sinende aşkın kozası var mı?” dizesi, karşılıksız bir sevginin gelişip serpileceği bir zemin olup olmadığını sorgular.

İkinci kıtada “kalem” ve “kâğıt” metaforları aracılığıyla birliktelik düşüncesi işlenir. Bu metaforlar, bireyin şiirle ve aşkla olan ilişkisini tanımlar. “Yazdığım şiirleri sevabına dağıttın” dizesi, aşkın üretici yönünün değersizleştirildiğine dair bir eleştiri içerir. Burada şair, aşkın kutsallığını savunurken, ona vefasızlık gösteren sevgiliyi dünyevî çıkarlarla özdeşleştirir.

Üçüncü kıtada “kayyum” kavramı doğrudan şiirin merkezine yerleşir. Bu kıta, şiirin duygusal kırılma noktasını oluşturur. “Terk ettiğin gönlüme çoktan atandı kayyum” dizesi, terk edilmişliğin artık içsel bir koruyucuyla bastırıldığını, sevgilinin yerine duygusal bir vekilin geçtiğini gösterir. Aynı zamanda aşkın artık bireyin iradesi dışında bir güç tarafından kontrol edildiği izlenimini yaratır.

Dördüncü kıtada savaş ve çatışma metaforları (“cephesi”, “kumandan”, “gazası”) aşkın acımasız doğasına dair bir panorama sunar. Şair burada, âşığın sevgiliye olan teslimiyetini sorgularken, aşkın aslında bir tür esaret ve yıkım getirdiğini öne sürer. Bu bölümde aşk, bireyin iradesini elinden alan bir güç olarak resmedilir.

Son kıta, ilahi bir göndermeyle (“yasak meyve”, “şeytan”, “nikah”) hem dünyevi aşkın metafizik sınırlarını hem de ayrılığın kader olup olmadığını tartışır. Şair, bu noktada ilahi şahitliği (“Yerle gök şahit olsun”) öne sürerek aşkı meşrulaştırma arzusunu dile getirir. “Ayrılık nikahının sanki imzası var mı?” dizesi ise aşkın sonunu bir kadere bağlamayı reddeden isyankâr bir tona sahiptir.

Sonuç olarak, “Kayyum” şiiri, aşkın birey üzerindeki etkisini, metaforik dil ve imgesel zenginlik yoluyla çok katmanlı bir şekilde işler. Şiir, aşkı bir tutku, bir savaş, bir inanç ve nihayetinde bir yalnızlık biçimi olarak sunar. Modern aşk şiirinde sıkça rastlanan karşılıksızlık, özlem ve terk ediliş gibi temalar; bu şiirde tasavvufi ve sosyal göndermelerle derinleştirilmiştir. Böylece “Kayyum”, yalnızca bir aşk hikâyesi değil, aynı zamanda aşkın ruhsal bir yıkım ve yeniden doğuş süreci olduğu fikrini savunan güçlü bir edebi metne dönüşür.
İlham gelince Kalem yazar
Akla gelince şair dil döker
Yetim yoksula yürek ister
Maaş yettim kaldı aş ister
Saygılarımla Selam