BUĞULU CAMLARA YAZDIM ADINI-538
538-AŞIK CANANİ

Acem Kızı

Silkinip de Şamova’ya çıkınca
Eylen Şamova’da, kal Acem Kızı
Uğrun uğrun kaş altından bakınca
Can telef ediyor gül Acem Kızı

Seni saran oğlan neylesin canı
Yumdukça gözünden döker mercanı
Burnu fındık ağzı kahve fincanı
Şeker mi şerbet mi bal Acem Kızı

Canani aşık da, der ki naz olur
Yavaş salın sonun belki hız olur
Mısır haznesini versem az olur
Beni de üstüne al, Acem Kızı

Aşık CANANİ

Sanatçılar tarafından söylenilen şekli ve ilave edilen dörtlük

Çırpınıp da Şanova’ya çıkınca
Eğlen Şanova’da kal Acem Kızı
Uğrun uğrun kaş altından bakınca
Can telef ediyor gül Acem Kızı

Seni seven oğlan neylesin malı
Yumdukça gözünden döker mercanı
Burnu fındık ağzı kahve fincanı
Şeker mi şerbet mi bal Acem Kızı



(Ek dörtlük)

Avrupa kurban olsun kara kaşına
İngiliz Fransız değmez döşüne
Amerika Belçika düşmüş peşine
Bir de Alman kurban bil Acem kızı

Çekiç Ali - Kırşehir

Bazı kaynaklarda, türkünün aslında Sarıkamışlı Aşık Canani’ye, bazılarında ise Sivaslı Aşık Hüseyin’e ait olduğu verilmektedir. Osman Özdenkçi tarafından derlenmiştir. Rept. No: 1398 (TRT Müzik Dairesi Yayınları). Sözleri Bekir Karadeniz tarafından gönderilen Acem Kızı 1 türküsüne ait nota ve hikaye kaydı bulunmaktadır.
--------------------------------------------------------------------------------------

AŞIK CANANİ


1917-2007. Kars ili’ne bağlı, Selim’in Sipkor (şimdiki adı Yamaçlı) köyünde doğdu. Asıl adı Ahmet Çelik’tir. Maddi imkanları olmadığı için, okula gidemedi. Okuma ve yazmayı sonradan kendi imkanları ile öğrendi.

Aşıklık geleneği Kars ve İlçelerinde yaygın olduğundan, köye gelip giden aşıkları görüp dinledikçe şiirle küçük yaşlarda tanıştı. Okuma yazmayı söktükten sonra Köylerine gelip giden aşıklar aracılığıyla kendisini yetiştirdi. On beşli yaşlarından itibaren çok sevdiği Dursun Cevlani’den bağlama dersleri aldı.

İlk zamanlar ustaların türkülerini, sonra da kendi yazdığı türkülerini okuyararak, tanınmaya ve yörede sevilmeye başladı. Canani de diğer aşıklar gibi diğer aşıklarla karşılaşarak, deyişler söylemeye, kahvelerde ve topluluklarda eserlerini okumaya başladı.Bilinen az sayıda şiiri değişik gazete, dergi ve araştırmalarda yayınlandı.Aşık Canani İzmir’de öldü ve orada toprağa verildi.

ACEM KIZI

Şam ova’dan baktım ben şama doğru
Nedense bitmiyor, yol acem kızı
Senin kara sevdan, yakıyor bağrı
Ardım da kaldı bak, çöl acem kızı

Konuşsa büyüler, hem de dinletir
Bir türkü söylese, arzı inletir
Sevdiğini, ne güzel de, anlatır
Adını söylerken, dil acem kızı

Ağzından çıkarken, bal olur nidâ
Çok özlel yaratmış, bu kızı Hüdâ
Ne giyse yakışır, sanki şuh edâ
Gözlerinin rengi, Nil acem kızı

Gerdan da salınır, inciyle, mercan
Görmedim ömrümde, böylesi tercan
Uğruna fedadır, bilesin bu can
Seni ben sevmişim, bil acem kızı

Gülüşü yüzüne, güzellik katmış
Şam ova içinde, aşkı da tatmış
Rüzgârlı havada, omzuna atmış
Ne güzel yakışmış, şal acem kızı

Koklamasın ağyar, çölde gülünü
Benden gayrı, tutmasınlar, elini
Harami kesmesin, sakın yolunu
Şamova’dan haber, sal acem kızı

Batıyorken kalbe, bir çakır diken
Lüzumsuz hasrettir, belini büken
Büyüleyen gözler sen de var iken
Benim gönlümü de, çal acem kızı

Sadık DAĞDEVİREN
Aşık LÜZUMSUZ


ACEM: 1. İranlı. 2. İran ülkesi.
TERCAN: 1. Genç, taze, delikanlı. 2. Kırmızı buğday.
AĞYAR : Başkaları, yabancılar, elle
HARAMİ: Hırsız, haydut, eşkıya