Kılavuzu para olana her kapı açıktır. shakespeare
BALYAN (BALIYAN) AŞİRETİNİN SOSYOLOJİK İNCELEMESİ (8 Kasım 2025) Hüseyin TURHAL
Bu eser, Balyan Aşireti'nin çok katmanlı kimliğini ve tarihsel süreçteki dramatik dönüşümünü analiz ederek, Türkiye'deki azınlık kimliklerinin hayatta kalma ve entegrasyon stratejilerine dair önemli b...
22. Bölüm

Balyan Aşireti: Bir Kürt-Alevi Ocağının Kimlik ve Coğrafyası

2 Okuyucu
0 Beğeni
0 Yorum
Bu makale, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Akdeniz bölgelerinin kesişim noktasında yer alan, köklü bir Kürt-Alevi aşireti olan Balyan Aşireti'nin tarihi, inanç sistemi ve sosyo-politik yapısını incelemektedir. Aşiretin ruhani merkezi olan Kalender Ocağı üzerinden Alevi inanç silsilesindeki yeri ve bölgesel etkileşimi analiz edilecektir.

I. Coğrafi Dağılım ve Tarihi Kökenler
Ana Yerleşimler: Aşiret, ağırlıklı olarak Malatya'nın Akçadağ, Doğanşehir ve Yeşilyurt ilçelerinde, aynı zamanda Adıyaman ve kısmen Maraş coğrafyasında yoğunlaşmıştır.
Ayrışma ve Göç: Aşiret, Malatya ve Adıyaman kolları olarak ikiye ayrılmıştır. Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren büyük şehirlere (İstanbul, Ankara, İzmir) ve yurt dışına (özellikle Almanya) önemli ölçüde göç vermiştir.
Ekrad-ı Kavi Bağlantısı: Kaynaklar, Balyanlar'ın da Kavî Aşireti gibi bölgedeki büyük Kürt topluluklarından olan Ekrad-ı Kavi (Kavi Kürtleri) çatısı altında yer aldığını gösteren veriler sunmaktadır.
Dil ve Kültür: Aşiretin Kurmançça lehçesini konuşması, Kürt kimliğinin güçlü bir göstergesidir.

II. Balyanların İnanç Merkezi: Kalender Ocağı Silsilesi
Balyan Aşireti, Alevi inanç örgütlenmesi içinde talip (hizmet eden, bağlı) konumundadır ve ruhani hizmetlerini Kalender Ocağı'ndan almaktadır.
Pir-Dede Ocağı: Balyanlar'ın inançsal hizmetlerini gördüğü Pir-Dede Ocağı Kalender Ocağı'dır. Bu ocak, Alevi ocaklar hiyerarşisinde önemli bir yere sahiptir.

Ocak Merkezi: Kalender Ocağı'nın merkezi, Malatya Akçadağ Dedeköy'dür.
Mürşit Ocağı (Silsile): Kalender Ocağı'nın kendisinin bağlı olduğu Mürşit (en üst rehber) ocağı ise Serçağlan Ağaçan Ocağı'dır. Bu bağlantı, aşiretin inançsal silsilesini belirleyen temel unsurdur.
Tarihsel Köken: Ocağın adının, 16. yüzyılda Safevi yanlısı büyük bir isyana önderlik eden ve Hacı Bektaş Veli Ocağı şeyhliğini yapan Kalender Çelebi ile ilişkilendirilmesi, ocağın tarihsel derinliğini ve direnişçi kimliğini işaret eder.

III. Sosyo-Politik Kimlik ve Eğilimler
Cumhuriyet'e Bağlılık: Balyan Aşireti, özellikle cumhuriyetin kurulmasından sonra devletle çatışmaktan kaçınan ve cumhuriyetçi ilkelere bağlı kalan aşiretler arasında gösterilmektedir.
Siyasi Tercih: Geleneksel olarak sol ve sosyal demokrat partilere, özellikle de CHP'ye yakın duruş sergiledikleri bilinmektedir. Bu eğilim, bölgedeki Alevi ve Kürt topluluklarının ortak sosyo-politik tercihlerini yansıtmaktadır.
Kültürel Dayanışma: Aşiret üyeleri arasında göç edilen büyük şehirlerde ve yurtdışında güçlü bir dayanışma ve dernekleşme kültürü mevcuttur.

Sonuç
Balyan Aşireti, yerleşim coğrafyası, Kurmançça dilini kullanması ve Alevi inancına sıkı bağlılığı ile Türkiye'nin çok katmanlı kimlik yapısının önemli bir örneğidir. Kalender Ocağı'na olan talipliği ve Mürşit Ocağı olan Serçağlan Ağaçan Ocağı'na bağlılığı, aşiretin inançsal silsilesini ve ruhani kimliğini belirler. Aşiretin sosyal yapısı, tarihi ve siyasi duruşu, Türkiye'nin modernleşme sürecinde azınlık kimliklerinin hayatta kalma ve entegrasyon mücadelesini anlamak açısından değerli veriler sunmaktadır.
Yorum Yapın
Yorum yapabilmeniz için üye olmalısınız.
Yorumlar
© 2025 Copyright Edebiyat Defteri
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.

Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
ÜYELİK GİRİŞİ

ÜYELİK GİRİŞİ

KAYIT OL