Sevmek birbirine değil, birlikte aynı noktaya bakmaktır. exupery
Müjgan Akyüz
Müjgan Akyüz
VİP ÜYE

Şiir Yorumlarında Yapay Zekâdan Faydalanmak: Yeni Ufuklara Açılan Kapı

Yorum

Şiir Yorumlarında Yapay Zekâdan Faydalanmak: Yeni Ufuklara Açılan Kapı

( 11 kişi )

14

Yorum

24

Beğeni

5,0

Puan

631

Okunma

Şiir Yorumlarında Yapay Zekâdan Faydalanmak: Yeni Ufuklara Açılan Kapı

Şiir, insanın duygu, düşünce ve hayal dünyasını en yoğun biçimde yansıtan edebî türlerden biridir. Bir mısrada bir çağ, bir dizede bir hayat saklı olabilir. Bu yoğunluk, şiir yorumlamayı hem büyüleyici hem de oldukça zorlu bir faaliyet haline getirir. Bu noktada, çağımızın teknolojik imkânlarından biri olan yapay zekâ, şiir yorumlarında yeni bir perspektif sunmakta ve edebiyat dünyasına önemli katkılar sağlamaktadır.

1. Yapay Zekânın Şiir Yorumundaki Rolü

Yapay zekâ sistemleri, büyük veri kümeleri üzerinde çalışarak dil yapısını, sözcük seçimlerini, imgeleri ve bağlamları analiz edebilir. Şiirdeki metaforlar, semboller, temalar ve tarihsel göndermeler gibi katmanlı öğeleri çözümleyerek okuyucuya alternatif yorumlar sunabilir. Bu yorumlar, geleneksel edebiyat eleştirisinin yanında zenginleştirici bir araç olarak değerlendirilebilir.

2. Nesnel ve Kapsamlı Analiz Yeteneği

İnsan yorumu çoğu zaman kişisel duygu, kültürel arka plan ve bireysel bakış açısı ile şekillenir. Yapay zekâ ise duygudan bağımsız, daha sistematik bir analiz yapabilir. Farklı dönemlere, şairlere ve üsluplara ait binlerce şiirden edindiği bilgiyle karşılaştırmalar yapabilir, ortak motifleri ya da özgünlükleri tespit edebilir. Bu yönüyle yapay zekâ, şiirin anlam dünyasını genişletici ve çoğulcu bir analiz imkânı sunar.

3. Eğitsel Kazanımlar

Öğrenciler ve şiirle yeni tanışan bireyler için yapay zekâ tabanlı analizler, metne dair ilk kavrayışları kolaylaştırır. Şiirin biçim özellikleri, anlatım teknikleri ve tematik yapısı gibi konular daha açık hale gelir. Bu sayede şiir korkulan değil, keşfedilen bir alan haline gelir. Öğrenciler, şiire karşı daha fazla ilgi ve merak duymaya başlar.

4. Eleştirmenlikte Yeni Bir Dönem

Geleneksel şiir eleştirisi; duayen eleştirmenlerin yorumları, akademik analizler ve edebî gelenekle şekillenmişken, yapay zekâ bu sürece alternatif bir ses olarak dahil olmuştur. İnsan yorumlarıyla birlikte ele alındığında, daha dengeli ve kapsamlı değerlendirmeler yapılabilir. Bu, okurun çok boyutlu düşünmesine ve şiiri farklı pencerelerden görmesine yardımcı olur.

Sonuç

Yapay zekânın şiir yorumlarında kullanılması, edebiyatın insani ve yaratıcı doğasını tehdit etmez; aksine, onu destekleyici ve çoğaltıcı bir işlev görür. Gerek eğitimde gerek sanatsal üretimde, şiire dair yeni anlam katmanlarının ortaya çıkmasına olanak tanır. Şiir yorumları artık sadece bir eleştirmenin odasında ya da bir öğrencinin defterinde değil, dijital zekânın çok sesli evreninde de şekillenmektedir.

Bu gelişme, edebiyatın teknolojiden uzak kalamayacağını, hatta onunla birlikte yeni formlar ve anlayışlar geliştirebileceğini açıkça göstermektedir.

Yapay zeka ile şiir yorumu oldukça zaman harcanan bir eylemdir. Şiir detaylı okunmadan, yorumu analiz etmeden yapamazsınız. Eğer yorumu kontrol etmezseniz komik durumlara düşebilirsiniz.
Ben şiiri okuduktan sonra yapay zekada taratıyorum, yorum ve analizlerine bakıyorum, birkaç sayfalık yazıdan özetin özetini çıkarıp paylaşıyorum.
Emeğinize sağlık, tebrik ederim, yüreğinize sağlık vs gibi hiç okunmadan yazılan yorumları tercih etmiyorum.
Çağın bize sunduğu imkanlardan faydalanmak gerekir.

Her şey gönlünüzce olsun

Paylaş:
(c) Bu yazının her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Yazının izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Yazıyı Değerlendirin
 

Topluluk Puanları (11)

5.0

100% (11)

Şiir yorumlarında yapay zekâdan faydalanmak: yeni ufuklara açılan kapı Yazısına Yorum Yap
Okuduğunuz Şiir yorumlarında yapay zekâdan faydalanmak: yeni ufuklara açılan kapı yazı ile ilgili düşüncelerinizi diğer okuyucular ile paylaşmak ister misiniz?
Şiir Yorumlarında Yapay Zekâdan Faydalanmak: Yeni Ufuklara Açılan Kapı yazısına yorum yapabilmek için üye olmalısınız.

Üyelik Girişi Yap Üye Ol
Yorumlar
Yekta Attila
Yekta Attila, @yekta-attila
16.7.2025 17:33:17
Bir şiiri bir kullanım kılavuzunu, yemek tarifini, ilaç prospektüsünü okur gibi okumayız...
Bir insanı okuruz... Onun nesneyi ve/veya gerçeklikleri okumasını okur, aynı kalbi taşıdığımızı fark eder, duyduğumuz sevgi ve saygı ile insana, insanca olana vardığımız yakınlıkla kendimizi daha iyi hissederiz...
Şimdi bu (yapay zeka ile ilgili) muhakemeler insanca olanı algoritmaların da ifade edebileceğini öngörüyor ki, şahsen bundan hiçbir zaman emin olamayacağımızı düşünüyorum...
Elbette bu konunun ufuk açıcı yanını da görmezlikten gelemeyiz...
Son söz: Gerçek bir şair şiirlerinin yapay zeka ile bir ilgisinin olmadığına inanılmasını bekler en başta...
Değil mi?...

Saygılarımla.
Umay Alkım
Umay Alkım, @umayalkim
16.7.2025 12:35:38
Selamlar,

Tarih kısmında genel bilgi verirken akademik anlamda yapay zeka tarih konularında hala sığ kalmaktadır. Asıl önemli olan nokta öğrencilerin ödev hazırlarken yapay zekayı çok fazla kullanmaları...Ayrıca bu yıl yapıaln AYT ve TYT sınavlarında chat gpt gibi sürümlerin sınav soruları karşısında çok başarılı olamadıklarıda ayrı bir konu. Ben tarih konusunda yapay zeka hakkında yorum yapabilirim. Genel bir konu hakkında size bilgi verebilir ama araştırmacı olarak size çok fazla birşey katmayabilir. İnsanın okuyup, özümseyerek yaptığı çıkarımları yapay zekanın yapamadığını düşünüyorum. Son olarak konuyu öğrencilere getirmek istiyorum. Ödev hazırlarken çok fazla kullanmaları zamanla ödevin şekil değiştireceğini düşünüyorum

Esenliklerimle.
Murat Kahraman Murâdî
Murat Kahraman Murâdî, @murat-kahraman-mur-d
16.7.2025 00:00:06
5 puan verdi
Üstat, bir eser üzerinde kapsamlı çalışma yapan biri için YAPAY ZEKÂ ilave imkânlar sağlayabilir, neticede teknolojiden her alanda faydalanılmalı..

Ancak, şiirde/şiir yazmada da kullananları duymuştum; bunun asla doğru olmadığını düşünüyorum. Özetle şiir şairin hissiyatının ürünü olursa güzeldir, yorumu da öyle.. (Şahsen, yapay zekâyı kesinlikle kullanmadım!)

Ayrıca "Emeğinize sağlık, tebrik ederim, yüreğinize sağlık" gibi klişe taltif ifadeleri şiirin OKUNMADIĞI anlamına gelmez!
Sonuçta ortada bir emek/ZAMAN da söz konusu.. çalışan insanlar, zamanı çok kısıtlı insanlar, hastalığı, yaşlılığı, engeli, ev işleri-çoluk çocuğu olan insanların bu Sitede her gün onlarca şiiri okuyup tafsilatlı değerlendirmesi zaten başlı başına bir başarı!
Öte yandan kendine ait bir şiir/yazı yazması eklemesi de çok özel bir yetenek. Bu sebeple, şahsen bendeniz takip ettiğim sınırlı sayıda şairi ve eserini okumaya çalışıyorum, yetişemediğim günlerim de çok oluyor. Bunun üzerine YAPAY ZEKÂ marifetiyle yorumlamaya çalışmak da dediğiniz gibi hakkını vererek yapılacaksa gerçekten ilave bir yük getirir; bu ancak özel çalışma yapanlara önerilebilir. Normal olarak çok da gerekli olduğunu düşünmüyorum.
Saygılarımla.
suyun sancısı
suyun sancısı, @suyun-sancisi
15.7.2025 22:56:35
Duygu yoksunu bir robot ve yazdığı şiirler ya da yorumlar bana göre çok değersiz
sitede kullanan çok şiir için de yorum için de ama o kadar belli ki
edebiyat alanına sokulması işin şakşak yanını almak sanırım
günde 30 40 şiiri okuyup anında yorumlamak insan ve emek işi olamaz bence
kullanana hayırlı olsun ama benden de sayfamdan da uzak olsun lütfen 😊

Saygı ile
Tcpassanger
Tcpassanger , @tcpassanger
15.7.2025 22:44:25
Selam Müjgan Hanım, güzel bir konuya değinmişsiniz bu yapay zeka yorum mantığı bir yazar için işlevsel olabilir bende eserlerimi bitirdikten sonra yorum kısmında bir bilen olarak o elekten geçiriyorum, hatta İzedebiyat Sayfası bu özelliği her şiirde standart hizmet olarak sunuyor ve üstelik şiirin tanıtım yazısı olarak şiirle beraber yayına sunuyor. Asıl mesele şudur ki, üyeler arasında kendi yorumuymus gibi her şiirin altına ekleyen üyelerin yaşattığı kaos olmalı bence bir şiiri okumadan hop kopyala, fix yorumu yapıştır. Acaba bu işlevi yapan üyelere kazanım ne? Ben bireysel olarak övgüyse övgüyü, yergiyse yergiyi beklerim zira burda benim gibi kendisini geliştirme yönünde olan amatör ya da profesyonel azimli üyeler var, okuyucu kitlesinin beğeni ve yorumuna da üye olmadan izin verilmediğine göre, Bu lokasyonda kendini kanıtlamış bir üye yapay zeka ile profesyonel yorumcu kimliği kazanmaya çalışmamalı.
Aren-
Aren-, @aren-
15.7.2025 22:36:32
Yapay zekâ, endüstriden savaş teknolojisine, Google asistanından sanata kadar hayatımıza girdi. Bundan kaçınmamız neredeyse imkânsız oldu. Heykeltıraş resim müzik gibi sanatsal alanlar bana oldukça uzak, beni ilgilendiren kısmı Edebiyat bölümü. Ki, kendimi ne şair görür ne de yazar olarak addederim. Benim acizane fikrim araştırmalarımızı kolaylaştırabilir ama emeğin veya fikrin olduğu yerde yapay zekâ hiçtir. Bana düşünmeye ket vuran bir engel gibi gelmektedir.

Özellikle şiir hisle yazılır, hisle okunur ve hisle yorumlanır. Bunu yapay zekâ ne kadar yapabilir? Yapay zekânın nasıl kullanıldığını veya şiir hususunda nelere kadir olduğunu bilmiyorum. Bildiğim verilen algoritmalar üzerinden çalıştığıdır. Şiir sevgi ve aşk üzerinedir. Bunlar da kalp ve ruh sentezi üzerine olduğundan yapay zekayı kusurlu ve zararlı görüyorum. Belki bilimsel makalelerde bilgi ve kaynak amaçlı kullanılabilir. Hikâye, fantastik gibi hayal gücünü gerektiren yazılarda kullanılmamalıdır. Zira algoritmalarla çalışan bir makine yükleneni verir asla özgün bir fikir sunamaz.
Özgün bir eserin çıkması da ancak kendimizi dinlemek, birikimlerimizi sentezlemekle mümkün olur.

Selam ve saygıyla…
ŞuLeCannn
ŞuLeCannn, @sulecannn
15.7.2025 17:15:55
Merhaba Müjgan hanım. Güncel bir konuyu faydalı bir biçimde okuyucuya sunmuşsunuz. Teknolojinin gerisinde kalmamak adına elbette yenilikler takip edilmeli ve istifade edilmeli diye düşünüyorum. Bu kazanım insanı hazıra sevk etmeden, bunu yapmalıyız. Son üç dört aydır şiir, deneme ve öykülerimi yazdıktan sonra eleştiri ve analiz dinliyorum yapay zekadan. Bu bana iyi geliyor. Çünkü kendimi bir sonraki çalışmama hazırlamış oluyorum, zihinsel olarak. Bir de teknik geliştirmek için deneyim oluyor bu analizler. Ancak emekten vazgeçmemek gerek. Hazıra alışırsak bu teknolojiyi kullanırken bu defa da yaptığımız şeyler bize zevk vermemeye başlar. Çünkü alın teri bir şiir, bir yazı, kalemi seven bir şair, yazar için siz de bilirsiniz ki, yazdıktan sonra müthiş bir mutluluktur. Kendi çocuğunuz gibi seversiniz emeğinizi. Kaleminize sağlık.
sahra
sahra, @sahra
15.7.2025 15:40:45
sizin bir şair kimliğiniz, bu konularda kariyeriniz varsa akademik anlamda kendinizi yapay yollarla geliştirebilirsiniz elbette. ancak burada kimsenin yapay bir düzeneğin sözcüsüne ihtiyaç duyacağını sanmıyorum.
Yılmaz Süslü
Yılmaz Süslü, @yilmazsuslu
15.7.2025 15:23:18
Kesinlikle karşıyım . Bu arama motorundan bilgi aramaya benzemez. Şiir yazmakta,analiz edip,yorum yazmakta,metni anlayabilmekte zihin gücü işi. Yeteneğin varsa şiir de yazarsın ,analiz de. Yoksa hiç ...
çiftçi
çiftçi, @ciftci1
15.7.2025 12:28:14
Genel olarak yazdıklarınıza katılıyorum.
Ancak, öncelikle hazırcı olmamak gerekir. Şiir veya genel anlamda edebiyat bilgisi olmayan, henüz dize ile beyiti, kıta ile dörtlüğü, bölüm ile bab’ı, fasıl’ı ve benzer terimleri hatırlamayanlar, lisede gördüklerini unutmuş olanlar çoğunluktadır. Bunu da garipsemiyorum. Zaten bilmesi, hatırlaması gerekmiyor. Ancak şiirle uğraşanların, nesirle iştigal edenlerin bilmesi gereken temel bilgiler var.
Yapay zekâ da olsa yardımcıları, doğru soruyu sormadıkça size yapay zekâ sadece kısmen yorum yapabilir. Mutlaka bir kapı açar. Ama insan hisleriyle düşünmesi ve algılaması çok doğru olmayabilir. O, sadece derlenmiş bilgilerden hareketle yol gösterir.
Edebi terimler, sanatlar, anlam derinliği, görünen veya görünmeyen anlamı noktasında sizin soracağınız sorulara cevap verir.
Kısaca siz onu yönlendirebilirseniz doğru cevapları alırsınız. Yoksa o size bildiğini okur.
İyi bir yardımcı olduğuna ben de katılırım.
Vikipedia’nın bir bakıma pabucunu dama attı diyebilirim.
Kısa ve öz cevaplarla da yardımcı olabiliyor.
Yine de şuna katılmam biraz zor.
Yaptığı yorumları okuyup, özet çıkarmak, yapay zekânın yorumunu olduğu gibi kabullenmek olur zannımca. Faydalanmak başka, özetlemek bambaşka, kendi algı ve anlayışıyla hissederek, düşünerek yorumlamak daha başka…
Saygı ve selamlarımla...
AZERZ
AZERZ, @azerz
15.7.2025 09:51:46
5 puan verdi
Şiiri okuyan okuyucunun şiirin düşünsel derinliğini ve çok katmanlılığının daha derin yakalanabilmesi adına, tam anlamıyla okuduğu şiire nüfus edilmesi adına çağın icadı yapay zekadan istifade etmesi bencede okuyucuyu ileri götürür. Zira unutulmamalıdır ki her düşünce derinliğinde yazılan şiirlerin frekansı yüksek birer dipsiz kuyudur. Bu dipsiz kuyuyu olanbildiğince anlamak okuyucuyu ileri çeker.

Bu anlamlı yazınız için teşekkür ederim.
Kutlarım Hanımefendi.
Selam ve saygılarımla.
Suat Zobu
Suat Zobu, @suat-zobu
15.7.2025 09:23:40
5 puan verdi
Çok ilginç geldi bana sevgili meslektaşım.
Neden olmasın?
Daha gerçekçi değerlendirmeler ortaya çıkabilir dediğin gibi.
Ben yapay zekayı hiç kullanmadım ama sen kullandıysan bilirsin elbet.
Dediğin gibi mükemmel tebrik ederimin haricinde yapılan yorumlarda şöyle iyi şöyle muhteşem yazı-şiir diyenleri özelden arayıp "Allah aşkına bunun neyini beğendin? Söyle de ben de olayın farkına varayım!" demeyi çok isterim.
Birisi var ki ne dediği asla anlaşılmaz. Ona yazılan yorumu yapan samimi bulduğum birine özelden yazdım. NEZAKETENMİŞ.

Değişik bir çalışmaydı var ol meslektaşım.
Selam ve saygılar.
andelip
andelip, @andelip
15.7.2025 08:35:19
Herkesin yapay zeekayı eleştirdiği bir ortamda, aslında mantıklı ve üzerinde durulması gereken bir konuya temas etmişsiniz kıymetli dost...
Belki kısmen istifade edilebilir,
ancak tamamen yapay zekaya bağlı kalmak,
insanın kendi duygusunu düşüncesini ona teslim etmek gibi bir şey olur ki,
bu da insanın kendi kaabiliyetini köreltebilir diye düşünüyorum..
Sizin de söylediğiniz gibi duygudan bağımsız direkt bilgi aşamalı olduğu için özünde bir eksiklik olur bilhassa şiirde ruhu çok önemlidir şiir olur yorum olur fakat ruhu olmaz.
Hani bir zamanlar Mustafa sandal'ın bir şarkısı vardı.
onun arabası var güzel mi güzel
bastın mı kaza gider mi gider
ama maalesef ruhu yok
onun için hiç şansı yok... diye
Bu da öyle olur yani
Bilgi güzel yorum güzel ve kişi yüzde güzel ama ruhu yok ruhu olması için de bir ruha sahip insanın gönlünden nebahan etmesi lazım.
Ama elbette ki teknolojinin nimetlerinden istifade etmek lazım..
Tebrik ediyorum bu duyarlı yazınızdan dolayı...
nejat hoca
nejat hoca, @nejathoca
15.7.2025 08:30:17
5 puan verdi
Yapay zekânın şiir yorumlarına dahil olması, edebiyatı daha erişilebilir ve çok boyutlu hâle getiriyor. Nesnel bakışın yanında derinlikli çözümlemeler sunarak hem öğrenciler hem de edebiyat tutkunları için yeni ufuklar açıyor. Teknolojinin şiirle buluştuğu bu alan, hem öğretici hem de ilham verici. Güzel bir çalışma olmuş,farklı yeni bir görüş paylaşmışınız. Kes-kopyala yapıştır yorumlarına göre daha mantıklı buluyorum.Monotonluktan kaçınmak lazım ben ce de. Saygılarımla.
© 2025 Copyright Edebiyat Defteri
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.

Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
ÜYELİK GİRİŞİ

ÜYELİK GİRİŞİ

KAYIT OL