Soyağacım ve tarihçesi

ANIMSAMA
Hadi Baydar.
baba adı; Mehmet;
ölüm Muş . 1958.
Muş. Bingöl Solhan dan gelme zazadırlar. Lakabı Zaza Mıho dur.Beş kardeşlermiş.Bir kısmı Ağrı ili DoğuBeyazıt ilçesine. ,Bir kısmıda Suriye’ye gitmiş. Babası gibi özgür,isyankar ve evde isyan çıkarır .Bingöl ilinden başka bir köye gider.orada zengin bir ağaya çobanlık yapar.Ağanın kızına sevdalanınca,kızı alarak geri köyüne kaçırır.Ağa zalim ve çok adamı varmış,ama birazda duygusalmış. kız ve oğlan birbirlerini sevdikleri için ayırmak istemez. Civar köylüler ağaya gider ve onu ikna ederler.Köylüler beyaz bir atla köye ,içi altın dolu heybeyle kızı istemeye giderler.Ağa kabul ederse at ve altınlar geri gelmezmiş.Ağa kabul eder ve hediyelerle orda kalır ve geri dönerler.Kardeşleri ve halayı köyün girişinde beklerler. hepsi gelir ve köyde düğün yaparlar.Daha sonra babası vefat edince kardeşleriyle geçinme ve Muş iline dönerler.ve kale parkının olduğu yerin 200 metre altında toprak damlı ve toprak yapılı ev yapar ve oraya yerleşir. Artık o evde Hadi bey’in çocukları orda dünyaya gelir. İnanılmaz doğa sevgisi varmış. Baltacıymış ama ağacı çok severmiş.üç büyük bahçesi varmış. her tarafına fidan dikermiş. ağaç sevgisinden ötürü Ağaçların efendisi anlamı taşıyan BAYDAR soyadı almış. Babasının adı Zaza Abdullah tır.Diyarbakır ili Çermik ilçesindendir.1700 yılları.Babasıyla anlaşamaz ve düşer yollara,ve gelir Bingöl ili solhan ilçesine.orda bir köyde misafir ederler.Babayiğit,güçlü ve pehlivan gibiymiş.Köyde herkes yasta ve üzgünler.Kiminin eli yok,kiminin kolu ve burnu yok yani hepsi zarar görmüşler.Sorar köylülere zaza Abdo,ne olmuş sizlere,köylüler der ki,köye bir canavar dadanmış ve her zaman zarar veriyor.dağ gibiymiş ve iri bir canavarmış.Zaza Abdo derki,ben onu öldürsem bana ne verirsiniz,köylüler pür dikkat dinler ve sevinirler.Bu köy hepsi senin olsun demişler.Birde köyden sana bir kız veririz evlenirsin. Zaza Abdo heyecanlı ve Tez bana gösterin yerini der.Köylüler köy yerine yakın yere bırakmışlar,Abdo ağa orda beklemiş.dağdan gece yarısı gelir,önce mısırları yer,sonra hayvanları,kim karşısına çıkarsa yermiş.Zaza Abdo Mısırların içine yatmış beklemiş.bir karartı görmüş bakmış ki Ayı geliyor. şalvarının içine elini sokarak,hançeri almış ve bakmış ki erkek ayı. Hançeri yerine koymuş, ve koca eliyle hayalarını sıkmış,ve ayıyı yere yıkmış ve ayı ölmüş.( Hadi bey anlatırmış,eli çok büyükmüş,buğdayları,darıları eliyle ufalarmış.ve mecidiyeleri ellerinle eğip bükermiş.kalın bilekli ve çermikte bilinen biriymiş.Baltacıymış mesleği.) Sabaha karşı köylüler gelir bakarlarmış,ayı bir yerde Abdo ağa bir yerde. Abdo ağanın kolu kopmak üzere.15 günde tedavi ederler.40 günde ayağı kalkıyor.ve köylüler sevinçli ve hemen köyün en güzel kızını veriyorlar ve evleniyor,Artık Abdo ağadır civarlarda.Çok çocuğu olmuş. ve erkek çocuğu zaza Mıho Mehmet tir.125 yaşında Muş’ta ölmüş mezarı Arap mezarlığındadır. Hadi beyde 1975 yılında Muş ta vefat etmiş.
Annesi ;
Hazime.
Bingöl ili Solhan ilçesine kayıtlı olup. zazadır. Hiç Türkçe bilmezmiş. Solhan ilçesinde yakınları varmış. köy ağasının kızıdır. 108 yaşında vefat etmiş.
Mezarları ve oğulları, Hadi baydar beyin yanında yatmaktadırlar.
Hadi Bey;
Doğum ,hicri 1328 ( 1912 ).Muş doğumludur.
Tahsidarlıkla başladığı kamu görevine diğer dairelerde çeşitli görevler yaptıktan sonra Muş Milli Eğitim Müdürlüğünden 1971 de emekli oldu.Tahsildarlık döneminde, Prut adlı atı varmış.Onunla köylerde tahsildarlık yaparmış, Bir gün Murat nehrini geçerken orda boğulma tehlikesi geçirmişler. Bir gün bu at evin Büyük oğlu Mahire tekme atarak ölümüne sebep olmuş. Muş minare mahallesi nde babasından kalma kerpiç evde ikamet ederdi hiç ticaret. tarım veya hayvancılık yapmadı .devlet memurluğundan başka işi yoktu.Kardeşleri Eyüp, Ali , ve Muhabbet hanımdır. Hep takım elbise giyer kravatsız gezmezdi. Fötr şapka lıydı.Kürtçe ve zazaca biliyormuş,Osmanlıca ( eski yazı )Okur yazarmış. ilkokul mezunuymuş. *Aliyyülala diplomasını almış. Mesai arkadaşları, Gülten Karasu Şerefnur abi ,Kadri ve Şefik abiler . daha sonra memur olarak Nihal Karasu gelmişti Hadi bey özlük işleri büro şefiydi. Askerliğini Gelibolu’da 3 yıl yapmıştır. Terzisi Sait dede ve Terzi Enis averdi di. Kürtçe türküleri çok severmiş.şiirleri dinler ve okurmuş.
Hadi bey ilkokul mezunudur, eski yazıyı çok iyi kullanırdı emekli olduktan sonra devlet dairelerinde bilirkişi olarak davet alıp gider eski yazıları okur ekstra ücret alırdı ,hafızdı Kuranı ezbere okur ve mahalledeki çocuklara da Kuran dersi verirdi.
Hadi beyin 16 çocuğu oldu. 11i vefat etti 5 tanesi hayatadır isimleri Şenay Nevin Alparslan Şeyda ve Yavuz dur
Hadi beyin kardeşlerinden Eyüb 1962 de vefat etmiş. Sabahattin Seracettin ,Mihriban ve Şinasi adlarında 4 çocuğu vardı ikisi vefat etti Seracettin ve Mihriban şu anda hayatta olup,İstanbul’da yaşamaktadırlar.
Eyüb 4 kez evlenmiş isimlerini kardeşi çocukları ve dünyaya gelen çocuklardır .Ayrıca Bingölden evlendiği Cevahir hanımdan da Nuri, Hulusi, Nazime, Menşure , adların da. 4 Çocuğu oldu Hiç biri hayatta değiller
Ayrıca Adana ve kayseri de bir hanımla evlenmiş. Kayseri deki hanımdan Ayşe adlı bir kızı oldu geçtiğimiz yıllarda o da vefat etmiş Adana daki eşinden çocuğu yoktur
Hadi Beyin diğer abisi Ali,( Aligo ) babası gibi baltacılık, son 10 yılda yapardı. Karayollarına işçi olarak girdi ve oradan emekli oldu. Antalya ya yerleşip 1990’lı yıllarda Antalya da vefat etti. Çocukları Talip, Azize, Sema, Fazile, Cevdet , Galip, Sevgi Semra ve Necdet adlarında 9 çocuğu vardı. Talip Antalya da vefat etti diğerleri yaşıyor Hadi Bey’in ablası Muhabbet hanımın bir oğlu 3 kızı vardı Şükriye, Fikriye Muazzez ve bir oğlu vardı
Hadi bey siyasetle uğraşmazdı ancak. İyi bir Atatürkçü ve Chp liydi.
Hanımı ;
Sündüs Önder
1919 yılı Muş doğumludur.
Tek erkek kardeşi vardı. İzzettin Önder . Emekli başkomiser . Mecbure Makbule Müzeyyen ve Aliye adlarında 4 te kız kardeşi vardı.Babası Nederlerden Mustafa ( Önder ) beydir. *Gedikli başçavuş muş. Atatürk’ün silah arkadaşı olup,Ermeni çeteleriyle girdiği çatışmada sol gözünü kaybetmiş.kurtuluş savaşına katılmış gazidir.
Annesi, Hacalilerden olup,Nahide hanımdır.Muş ilinde çoğunun ebeliğini yapmış.Baba evleri,Alilerin ( Aloların )ordaki Meryem ana kilisesinin biraz yakınındaymış. Kürtçe biliyormuş.okur yazar Oğlu Alparslan biraz öğretmiş.,ilkokul üçten terkmiş..Akrabalarıyla ortak tandırları varmış. Komşuları; Hüseyin ataç,karasular,Baltacı bahri,lehimci orhan, Berber Aydın,Bekçi Adıl dayı,Boyacı yaşar,Hayri Tümer,Hamdullah Yuvanç,Hulusi, ve Nuri baydar,Kerem taşdemir ve Seracettin karayağız. 1993 Yılında Bursa ilinde vefat etmiş. Mezarı ordadır.
**Aliyyülala ; En güzel, en iyi, mükemmel.
*Gedikli ; Gedikli Subay, birçok ülkenin silahlı kuvvetlerinde bir rütbe veya rütbe kategorisidir.
*********************************************************************
Araştıran ve Yazan ; Ömer Faruk Gülşen. ( Gezgin,dağcı,doğanın fotoğrafçısı ve araştırmacı ).
Kaynakça ve Bizzat görüşme. Alparslan Baydar. ( oğlu )
Fotoğraflar ; Aile arşivi.
Kendisine çok teşekkür ederim. 18.03.2023