Allah önce âlemi sonra da âlem içinde Âdem’i yarattı.

O zamandan kıyamete kadar, dünyaya gelen her kim iman ettiyse hepsi aynıdır.

Geçmişte, şimdi ve gelecekte iman edenlerin hepsi birdir.

Hepsi iman içinde bir vücut, fakat ayrı ayrı isimlere, işe-güce sahip. Her birinin tavrı başka, fakat hâlleri iman içinde şekillenmiş; baş, göz, kulak, dil, el, ayak gibi, ayrı, fakat hepsi bir vücut!

Nefs mertebesinde günah işleyip kusurunu bilip nefsini kınayan, Allah’a tövbe eden ve tövbesi kabul edilen Âdem (as), Allah’a kulluk yapmak ve birliğin temelini atmak üzere cihana ilk o geldi.

Bütün milletlerin kökü Âdem’dir; herkes ondan ve eşi Havva’dan türedi; beşer ve beşer sosyolojisi zuhur etti.

Hâlleri insanlıkta devam eden nebiler ‘bir insan’ gibi düşünüldüğünde;

Kimi Âdem (as) gibi, iman yolunun birliği için, ayak vazifesi gördü ve imanla ilk o yürüdü bu dünyada.

Kimi Nuh (as) gibi, kabul edilen hak duanın makamı oldu; iman gemisindekiler hariç, inançsız herkes boğuldu, sular çekildi, Nuh’un iman kökünden insanlık tekrar zuhur etti.

Kimi Musa (as) gibi, Hakk’a dil oldu; Hak’la konuştu, Hakk’ı konuştu;

Kimi İbrahim (as) gibi, Hakk’a dost oldu, putlara dönüp bakmadı, varlıkta daima Hakk’ı gördü, ateşte bile Hakk’ı gösterdi;

Kimi Davut (as) gibi, Hakk’ın sesini işitti, Hakk’ın sesini tabiata dahi işittirdi;

Kimi Süleyman (as) gibi, daimi mucizelerin öznesi oldu; tabiat kuvvetleri onun emrine verildi: Rüzgâr, hayvanlar, cinler, insanlar her şey hükmüne boyun eğdi, Hak adına saltanat sürdü;

Kimi İsa (as) gibi, dirlik veren ruh kesildi; manevi-maddi, ölüleri diriltti;

Kimi, Yusuf (as) gibi, görülmemiş bir cemal kesildi; Allah o yüzü öyle güzelleştirdi ki, Mısır ülkesine bile o güzellikle ziyafet verdi.

Ve son peygamber… Hz. Muhammed (sav); bütün işleri düşünüp düzenleyen ‘baş’, o oldu; insanlara ‘önderlik’ kendisine verildi, insanlık onunla akıl çağına girdi ve kemale erdi.

“Ve biz seni, ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiya 107)

“Başka değil, seni bütün insanlara müjdeci ve korkutucu olarak gönderdik.” (Sebe 28)

İman çokluğu teklik kıldı. Hak yoluna yolcu olanlar bir vücut oldu. İmanlı insanların her birinin boyu posu işi gücü farklı, fakat onlar peygamberler gibi, niyetleri Hakk’a kulluk ve Hakk’ın rızasını kazanmak olduğundan cisimleri ayrı olsa da manaları bir oldu..

‘Sen de bu birliğe inandın ve bu dirliğe riyasız girdinse cennette peygamberlerle birlikte Hakk’ın tecellisini göreceksin.’

“O kalkış gününde nice yüzler sevinçli; Rablerine bakarlar.” (Kıyamet 22-23)

M.Talât Uzunyaylalı