Eskiler hep orta yolu tavsiye etseler de, birçok yerde mutedili bulmak zor.
Mutedil olmak her şeyden önce ifrat ve tefritin (çok ileri veya çok geri) ne olduğunu bilmek gerekir ki onlardan uzak duralım.
Mesela şehir içinde bir araçla giderken orta hız nedir? Kimine göre 30, kimine göre 50 hatta 60, 70 km. eğer 20’lerde yol alıyorsanız lütfen biraz hızlanın. Özellikle de arkanızdakiler ölçü olsun. Önünüz boş da arkanız arabalarla dolmuşsa ne olur trafiğin akışını rahatlatın.
Allah kabul etsin, camiye gelmişsiniz, abdest alıyorsunuz. Oldukça erken gelmiş de şadırvanı boş bulmuşsanız abdestinizin süresi ve harcadığınız su sizinle Allah arasında. Ama abdest alıp camiye yetişmeye çalışanlar varsa biraz acele edin. Sıranın size gelmesini beklediğiniz sürede çorabınızı çıkartın, sıra size gelence de bir sonraki müminin de namaza yetişmesini sağlayacak çabuklukla hareket edin.
Sizin işiniz acele etmenizi gerektirmiyor olabilir. Bir başkasının acelesine saygı gösterin, onun neden acele etiğini anlamaya çalışmayın, size acelesinin sebebini anlatacak kadar zamanı olsa zaten acele etmez.
Aynı işte bir taraf acele eder bir tarafın hiç acelesi yoktur. Mesela baba çocuğundan su ister, ilaç yutacaktır, çocuğun hiç acelesi yoktur. Bir bankaya gidersiniz para yatırıp işinize döneceksiniz, sıra çok, banka sıcak, sinirler gergin ama bankodaki memurun hiç acelesi yok. Yolda eski bir arkadaşınıza rastladınız, işiniz de acele, bir selamlaşıp yolunuza devam etmek istiyorsunuz, arkadaşınızın hiç acelesi yok. Arabanız eski mi eski, acele bir yere yetişmeniz gerekiyor, bir de araba acele etse!
Aslında atalarımız “Acele işi şeytan karışır.” da demişler, belki de çok haklılar kimi zaman acele edence işler karışır, işi daha geç bitirirsiniz.
O zaman neyin acele neyin aheste yapılması gerektiğini şöyle bir sıralayalım mı?
İş yaparken çabuk, kazandığınız parayı harcarken yavaş olun.
Vaat ettiğinizi çabuk gerçekleştirin, vaat edileni sabırla bekleyin.
Öğrenirken acele edin ama öğretirken sabırlı olun.
Misafirliğe gittiğinizde kapının açılmasını sabırla bekleyin, kapınız çalındığında açmak için acele edin.
Borcunuzu ödemede aceleci, alacağınız için sabırlı olun.
Genelde ölçü iyi işlerde çabuk davranmak, kötü işlerde ağırdan alamsa da siz yine de orta yolu bulun.