Şiirde imge / metafor tekniği

Kimi insan yüreğindeki altın rezervini geç de olsa görür. Som düşler günlük yaşantımızın âdeta tası tarağı olmuşken bazen bir tek cümle bile kusursuz bir metafor dizayn edebilir.

Nedir metafor? Gerçeğin zihinde hayal olan ile çağrışımıdır metafor. Kimya dilinde kimyasal tepkime olarak adlandırılan birtakım denklemler düş dünyasında da rahatlıkla kullanılabilir. Hatta basit bir formül dahi inşa edebiliriz.

✔ reaktif düşler (imge tepkime yönü) ➡ ürün

Örneğin; bazen zorluklar sırat köprüsünden bir gemi ile ilerlemek gibiydi.

Reaktif Düş: Örneğin kendisi
Tepkime Yönü: Zihinde resme dökülen çağrışım
Ürün; Geniş bir kanepeyi dar merdivenlerden çıkartırken yaşanan zorluk...

Metafor kavramlar günlük hayatın bir parçasıdır. Öyle ki gerek tinsel gerekse cinsel çağrışımlar ile de üretebilir; Nitekim bir örnekle zihinde telkin oluşturabiliriz.

Sezen Aksu’nun "onu alma beni al" şarkısında dediği şekil ile örnek verirsek; "bende bu yetim kirazlar al al dururken"
veya; "yâr eteğimde çakallar, kurtlar ulurken" gibi şarkısını ölümsüz hâle getirmesi gibi... Sezen Aksu’nun birilerine atıfta bulunarak bir zamanlar çok sevdiği birinin ona ihaneti sonrası biraz magazinel boyutlu yerden yere vurması gibidir bazen metafor düzeneği.

Metafor kimi zaman açık bir istiare gibi rengini belli ederken kimi zaman ise tam bir kapalı bir kutu gibidir. Metafor kimi zaman estetik bir dokunuş olurken kimi zaman ise sentetik dokuyuştur.

Örneğin; Rahat bir insanın bir haberle "aklına kurt düşürülmesi" çağrışım karakteri kurt hem düşsel hem de sözlük anlamında hemen hemen birbiri örtüşmesi.

Metafor ve imge kavramı şiire faydacı; adeta tek yumurta ikizi gibidir. Ortak ilgileri ise şiire estetik bir dinamizm kazandırmaktır. Şair şaşırtıcı dünyasını imgeler ile süsler ama metafor bir pastanın çileği gibidir.

Metafor hem anlamsal hem de algısal yönde çok yönlü bir ilham kaynağıdır. Nitekim pek çok usta kalemin metafor - meteor çağrışımında ilüze ettiği "metafor yağmuru" klişesi buna örnektir.

Örneğin; Desenli ve birkaç yerden çatlamış bir vazonun içinde bir orkide ➡ Mor ve süslü yırtık bir entari ile güzel bir kadını sembolize etmesi gibi... zihinde çeşitli ve buna benzer çok metafor üretebiliriz.

Düş envanterimde bugünkü konumuz: Metaforların gizemli dünyası ve sihirli dokunuşları idi.

Şairin sihirli değneği dokunduğu her şeyi düş güheri hâline getirmesidir.

Işıkla kalınız...