Yazının başlığını okuyunca ‘’Oha yani. O konuda da mı yalan söylenmiş?’’Dediğinizi duyar gibiyim.

Hemen peşin peşin yazayım ama yine kafanız karışacak. Efendim 16 Türk Devleti hem vardır, hem yoktur.

‘’Haydaaaa’’ Dediğinizi duyar gibiyim.

Efendim o zaman şöyle yapalım. Benim Rahmetli Hocam, Türkiye’deki ordinaryüs ünvanlı nadir bilim adamlarından olan Ordinaryüs Profesör İbrahim Kafesoğlu bu konuda ne demişti biz öğrencilerine onu söyleyeyim size.

İbrahim Kafesoğlu Hocamız ‘’ Çocuklar on altı Türk Devleti ifadesi oldukça yanlış bir ifadedir. Çünkü Türkler tarihleri boyunca iki yüz elli dört devlet kurmuşlardır’’ Demişti. ‘’Hocam peki o zaman Cumhurbaşkanlığı forsunda iki yüz elli dört yıldız mı olması gerekiyor?’’ Diye sorduğumuzda ise ‘’ Hayır yine on altı yıldız olabilir. Çünkü o on altı yıldız on altı devleti değil, on altı imparatorluğu ifade eder’’ demişti ama on altı sayısının da yeterli olmadığı görüşündeydi.

Evet…Yaptığımız yanlış buydu işte. Hep ‘’ Cumhurbaşkanlığı forsundaki on altı yıldız, on altı Türk devletini ifade ediyor’’ diyorduk. Öyle olunca da Türklerin tarih boyunca kurdukları devlet sayısını on altı ile sınırlıyorduk. Yani anlayacağınız ‘’ On altı Türk Devleti’’ değil, On altı Türk İmparatorluğu’’ Olması gerekiyor.

Hocamıza sormuştuk. ‘’ Hocam devlet ile imparatorluk arasındaki fark nedir ki on altı Türk Devleti ile on altı Tük İmparatorluğu farklı kavramlar oluyor?’’ Hocamız ‘’ Çocuklar ! Kendi tabii sınırları içinde, kendi milletiyle birlikte hür ve müstakil olarak yaşayan bir topluluğun oluşturduğu otorite düzenine devlet denir. Eğer ki bir millet kendi tabii sınırlarının dışına taşmış ve başka milletleri de hakimiyeti içine almışsa işte ona da imparatorluk denir.’’ Diye kısa ve basit bir açıklama yapmıştı.

Şimdi diyeceksiniz ki ‘’ Sami Hocam durduk yere bu konuya nereden geldin?’’

Önce bu akşam ( 13.01.2015) Akşam haberlerinde şu meşhur Ak-Sarayda Filistin Devlet Başkanı ‘nın karşılanması olayı ile ilgili haber vardı. Kanal D nin haber sunucusu Ak-Saray’ın merdivenlerine dizilen on altı Türk Devletini temsil eden askerlerle kısa bir süre dalgasını geçtikten sonra ‘’Acaba o kıyafetler o dönemlerdeki kıyafetlerin orijinali mi?’’ Diye sordu. İşin doğrusu bilemiyorum. Ama hemen akabinde gelen soru daha da ilginçti. Aynı spiker bu sefer yine dalga geçer bir edayla ‘’ Daha doğrusu on altı Türk devleti diye bir şey var mı? Diye sorunca bu sefer ‘’ Hoppalaaaa’’ deme sırası bana geldi.

Hemen peşinden tv de zaping yaparken bu sefer de CNN Türk Kanalında bir doçentin konuşmasına şahit oldum. Vatandaş, Cumhurbaşkanlığı forsunun 1969 da gündeme geldiğini, bu tarihten önce böyle bir şeyin olmadığını söylüyordu.Bir kez daha ‘’Hoppalaaa’’ dedim. Çünkü Cumhurbaşkanlığı forsu ta 1922 den beri var olan bir simgedir ve yine tahmin ederim ben gibi herkes de bilir ki bu forsun tasarımı doğrudan doğruya Mustafa Kemal Atatürk’e aittir.

Mustafa Kemal Atatürk 1922 yılında İzmir’e girerken arabasına resmini yukarıda gördüğünüz flamayı çektirmiştir. Bu flama da şu anda Anıtkabir müzesinde bulunmaktadır. Yani konuşuyoruz ama öyle işkembeden değil. Belgesi, bilgisi var elimizde.

İsterseniz bu güne kadar neden hiç kimsenin aklına Cumhurbaşkanlığı forsunun tarihi ile ilgilenmek, on altı Türk Devleti var mı yok mu sormak gelmemiş de Cumhurbaşkanlığı makamında sevmedikleri bir insan olunca gelmiş bu sorular akla o kısma hiç girmeden biz yine Cumhurbaşkanlığı forsu ile devam edelim.

Tasarımını bizzat Atatürk’ün yaptığı bu flamada dikkat edilecek olursa ay-yıldızın üstünde sol köşede bir güneş, güneşi çevreleyen de on altı tane yıldız vardır. Yani bu günkü Cumhurbaşkanlığı forsunun aynısı. Yani neymiş efendim? Cumhurbaşkanlığı forsu 1922 yılından beri varmış. Peki bu 1969 tarihi nereden çıktı? Oraya da geleceğim.

Evet bir Cumhurbaşkanlığı forsumuz var. O forsta bu gün için on altı tane de yıldız var. Bu gün için diyorum zira o yıldızların sayısı bazı zamanlarda değişmiş. Yani Atatürk on altı tane yıldız uygun görmüş ama bu yıldız sayısı hep on altı olarak kalmamış.

En baştan başlayalım:( Bu bilgiler Cumhurbaşkanlığı resmi internet sitesinden alınmıştır )

1- Atatürk 1922 yılında İzmir’e girerken arabasına yukarıda resmini gördüğünüz ve bu gün Anıtkabir Müzesinde sergilenmekte olan flamayı çektirmiş

2- Cumhurbaşkanlığı Forsu’nu resmî anlamda düzenleyen ilk belge 22 Ekim 1925’te çıkarılan Sancak Talimatnamesi’dir. Bu talimatnamede Cumhurbaşkanlığı Forsu’nun tanımı şöyle yapılmıştır:

a) Ay ve yıldızın şekilleri millî sancaktakilerin aynıdır.
b) Yalnız özel işaret olan güneş ve yıldızlar mat sarı yaldız ile imal edilir
c) Güneşin büyük ışık demetlerinin başları oval, küçük ışık demetlerinin başları ise üçgen vari (sivri)dir.
d) Küçük ve büyük ışık demetleri onar tanedir.
e) Forsun boyutları (70x70) kare şeklindedir

Anlaşılacağı üzre küçük ve büyük ışık demetleri onar tanedir yani toplamda yirmi tanedir, dolayısıyla da yıldızların sayısı da yirmidir. 1925 yılındaki Sancak Talimatnamesi ile belirlenen Cumhurbaşkanlığı Forsunda... Yani tasarımını bizzat Atatürk’ün yaptığı fors aynıdır ama yıldız ve güneş ışığı sayısı on altıdan yirmiye çıkmıştır.

3- 29 Mayıs 1936’da, 2994 sayılı Türk Bayrağı Kanunu, 14 Eylül 1937’de de 2/7175 sayılı kararname ile Türk Bayrağı Nizamnamesi kabul edilmiştir. Bu nizamnamenin 36. maddesinin gönderme yaptığı Nizamname Eki’nde, Cumhurbaşkanlığı Forsu’ndaki güneş ışınlarının yine 10’ar tane (10’u oval, 10’u sivri) olduğu belirtilmiştir. Forsun boyutları ise 70/70’tir. Daha sonra çıkarılan Türk Bayrağı Nizamnamesi’ne Ek Nizamname ile forsun boyutları 30x30 cm. olarak belirlenmiştir

Yani özetle 1936da çıkarılan Türk bayrağı Kanunu ve 1937 de çıkarılan Türk Bayrağı Nizamnamesi ile de Forstaki yıldız sayısı yine yirmidir. Sadece forsun boyutları değişmiştir.

4- 18 Şubat 1978 tarihinde Türk Bayrağı Tüzüğünde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tüzük yürürlüğe girdi ve bu sefer yıldızların sayısı on altıya düşürüldü. Yani 1922 de Atatürk’ün belirlediği gibi oldu: On altı yıldız, sekiz uzun, sekiz kısa olmak üzere on altı üçgen uçlu ışığı olan güneş.

5-En son düzenleme ise 25.01.1985 günlü, 85/9034 sayılı Türk Bayrağı Tüzüğü’nün 28. Maddesi ile yapıldı ve 1978 deki düzenlemeden herhangi bir farkı olmayan bu gün hâla kullanılmakta olan Cumhurbaşkanlığı Arması ( Resim 2) ve forsu kullanılır oldu.

Peki 1969? Böyle bir tarih yok mu?

Var…

1969 yılına kadar Cumhurbaşkanlığı forsunda yer alan yıldızların ne anlama geldiğini hiç kimse bilmiyormuş ya da kafa yormamış. Kimse de sormamış zahir. ‘’ Bu güneş ve etrafındaki yıldızlar ne anlama geliyor’’ diye… 1969 yılında Harita Yüzbaşı Akib Özbek ‘’Türkiye Cumhurbaşkanlığı Forsu ve Taşıdığı Anlam’’ adlı kitabında bu on altı yıldızın Türklerin tarih boyunca kurduğu on altı devleti temsil ettiğini söylemiş ve onun bu tezi kabul edilerek günümüze kadar gelmiş deniliyor.

Hayret Bir şeydir ki 1961 yılında kullanıma açılan son meclis binamızdaki on altı kocaman avize bile o kadar milletvekilini aydınlatmamış, bir Allah’ın kulu da çıkıp ‘’ Neden on altı yahu’’ diye sormamış. Yapan mimar da sormamış ‘’ Niçin on altı avize koyuyoruz ?’’ diye. On altıya hiç kafa yoran olmamış. Yani hani Atatürk bile İzmir’e girerken çizdiği flamaya tesadüfen on altı yıldız kondurmuş(!) Lakin Atatürk’ün tesadüfen kondurduğu bu on altı yıldızın hikmetini ancak 1969 da bir yüzbaşı keşfetmiş(!) Olacak iş değil.

Bizzat Cumhurbaşkanlığının resmi sitesinin açıklamaları böyle. Yalnız benim kafama takılan bir konu var: Cumhurbaşkanlığı forsundaki yıldız sayısı 1978 e kadar hep yirmi idiyse Akib Özbek 1969 yılında nasıl olmuş da 16 yıldızın on altı Türk devletini ifade ettiğini söylemiş? ( O Atatürk’ün tasarımına göre söylemiş olabilir mi? Bir ihtimal )


1978 yılına kadar Cumhurbaşkanlığı forsundaki güneş ışını sayıları yirmi, yıldız sayıları on altı olabilir mi? Oldukça büyük bir saçmalık olur. Anlamsız olur.


Peki Akib Özbek 1969 da değil de 1979 da demişse on altı yıldızın on altı Türk devletini ifade ettiğini? Ya da herhangi bir rakam vermeden ‘’ Cumhurbaşkanlığı forsundaki yıldızlar bu güne kadar kurulan Türk Devletlerini ifade ediyor’’ deyip de herhangi bir sayı söylememişse? Bilemiyorum. O kitabı bulmak lazım. Tabii ki bu arada gerçekten de Akib Özbek’in bu açıklamasından sonra mı bizler ‘’ Aaaaa yahu doğru. O on altı yıldız on altı Türk devletini temsil ediyor’’ dedik. O da ayrı bir soru.

Peki on altı Türk Devleti değil de on altı Türk İmparatorluğu olsun. Böyle bir ifade doğru mu?
Böyle bir tartışmaya girersek bir bu kadar daha yazmamız gerekecek. Zaten asıl sorun da o değil. Asıl sorun bu güne kadar hiç dert etmediğimiz, hatta benimseyip öylece kabul ettiğimiz on altı Türk Devleti/İmparatorlunun bu gün birilerine batıyor olması. Ta 1922 den beri Yani Cumhuriyetin bile henüz ilan edilmediği bir tarihten beri var olan bir simge için ‘’1969 da piyasaya sürüldü’’ denmesi biraz abesle iştigal değil midir? Haydi diyelim ki 1969da piyasaya sürüldü. Neden kırk altı senedir kimseyi rahatsız etmedi de şimdi rahatsızlık konusu oldu?

O on altı yıldız ister on altı Türk devletini/imparatorluğunu, ister Orta Asya Türklerinin bayraklarında kullandıkları dokuz tuğ ile, Anadolu’da devlet kurmuş olan Türklerin bayraklarında kullandıkları yedi tuğu, yahut on altı değişik yönü temsil etsin fark eder mi? Hele de bu tasarım Mustafa Kemal Atatürk’e aitse?