DENEME TÜRÜNDE YAZI NASIL YAZILIR?
*Deneme Nedir? Nasıl yazılır? "Deneme" yazdığını iddia ederek, yazmayan, yazamayan dostlar için aşağıdaKİ alıntının faydası olabilir.
Deneme, bir yazarın belli bir konuya ilişkin kişisel duygu ve düşüncelerini anlattığı metinlere denir Bu tür ilk yazıları 16 yüzyılda Fransız yazar Michel de Montaigne yazdı ve Essais (Denemeler) adıyla yayımladı Bugün birçok ülkede ilgiyle okunan edebiyat türünün de adını koymuş oldu
Deneme, yazarın belli bir konuda görüşlerini kısa biçimde anlattığı edebiyat türüdür Denemelerde, edebiyat, sanat, insanlar, gelenekler, hatta gülünç olaylar gibi değişik konular ele alınabilir Örneğin, İngiliz yazar Charles Lamb 19 yüzyılın başlarında, "Domuz Rostosu Üzerine" adlı bir deneme yazmıştı Bu denemede ateşle oynamayı seven bir Çinli çocuğun rastlantı sonucu kızarmış domuz etini tadan ilk insan olduğu mizah yollu anlatılıyordu
Deneme Türü Nasıl Yazılır?
İyi bir deneme yazmanın yollarından biri, belli bir konudaki düşünceleri önce bir kâğıda gelişigüzel not etmektir Bundan sonra not edilen düşünceleri, anlaşılmalarını kolaylaştıracak bir düzene sokmak gerekir Bir deneme için her zaman, okurun ilgisini çekecek ve denemeyi sonuna kadar okunmasını sağlayacak bir giriş cümlesi çok önemlidir Deneme, aynı ölçüde dikkat çekici bir biçimde de bitirilmelidir Denemeyi okurken yazarla birlikte düşünsel yolculuğa çıkan okurun sonunda düş kırıklığına uğramaması, deneme yazarı açısından dikkat edilmesi gereken bir noktadır
Öte yandan, düşüncelerin paragraflara göre düzenlemesi gerekir Öne sürülen her yeni düşünce için ayrı bir paragraf kullanılmalı ve her paragrafta bir ana düşünce işlenmelidir Birçok deneme üç ya da daha fazla paragraftan oluşur Denemenin paragraflara bölünmesi, söylenmek istenilenin kolay ve açık bir biçimde ortaya koyulmasını sağlar Deneme Fransız yazar Montaigne ile başlamış olmasına karşın, daha sonraki yıllarda İngiliz yazarlar tarafından geliştirilmiştir Ünlü İngiliz denemecileri arasında Sir Francis Bacon, Joseph Addison ile İrlandalı Richard Steele sayılabilir ABD’li en ünlü deneme yazarları Ralph Waldo Emerson ile Henry David Thoreau’dur Edgar Allan Poe şiir üstüne, James Thurber de mizah türünde yazdığı denemelerle okurlarını etkilemişlerdir
Montaigne’den sonraki ünlü Fransız deneme yazarları arasında Theophile Gautier, Anatole France ve Hippolyte Taine sayılabilir
Türk edebiyatına deneme türü, Batı edebiyatlarının etkisiyle Tanzimat’tan sonra girmiş ve Cumhuriyet’ten sonra gelişmiştir Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Ahmed Haşim ve Fatih Rıfkı Atay aynı zamanda başarılı deneme yazarlarıydı
Deneme türünün en güzel örneklerini ise Nurullah Ataç verdi Bu türde örnekler veren öbür önemli yazarlarımız arasında ise Ahmed Hamdi Tanpınar, Sabahattin Eyuboğlu, Suut Kemal Yetkin, Vedat Günyol, Melih Cevdet Anday, Onat Kutlar, Mehmet Fuat, Salah Birsel, Nermi Uygur, Fethi Naci, Cemal Süreyya, Füsun Altıok ve Selim İleri sayılabilir
(alıntı)
*
YORUMLAR
Öncelikle çok geçmiş olsun. Dilerim en kısa zamanda güler yüzünüz dökülür satır başlarına:))) İlgim ve alakam her şeyin üzerinde, sizinle.
Aşkı kelimeler yardımı olmadan anlatabilmek kadar büyük bir baarı yoktur. Öyle küçük şeylerde saklıdır ki sevgi. Bazen gözlerinin içine sokmaya yeltenmek ufaltır değerini. Ben susarım, sessizliğe gömerim ve sonra sadece bir göz kaçırmanın peşinden inanırım sevdaya.
Tebrikler, çok iyisiniz.
Büyüklerde her şeyi biliyor değiller Allah'tan. Olur verdikleri ayrıldı,olmaz dedikleri halde hala mutlu mesut yaşıyoruz işte. Biz şaşırmadık, şaşıran onlar. Yokluğun bile birlikteyken ne güzel bir lezzeti var ve vallahi de züğürt tesellisi değil şu tespitim. :) İnsan eşinin yüzünü güldürebiliyorsa kıymetlidir ancak. Sağ olsun güleçtir benim de sevdiceğim. En güzel anılarıma götürüyor bu yazı diziniz beni. Ayrı gayrı teşekkürüm var bu defa size. Selam ve saygılarımla...