Türk-İslam âlimleri serisi – 52



Ahmed Bin Hüseyin BEYHÂKİ
D.H. 384/994 – Ö.H. 358/1066

Tam adı; Ebû Bekir Ahmed bin Hüseyin
Bin Ali El-Beyhâki diye bilinmektedir.
Nişabur – Beyhak’da dünyaya geldi denir.
“Hüsrevcirdi” diye de anılır Beyhâki.

Beyhak’ta büyüdü, orada tahsil yaptı,
On beş yaşında hadis ilmine başladı,
Muhammed Mervezi’den fıkıh ilmi aldı,
Şafi Fakihi diye bilinir Beyhâki.

Tus, Hemedan, Bağdat ve Mekke’yi dolaşmış,
Hadis ilmi için zamanını adamış,
Hâkim ve Nişâbüri’den eğitim almış,
Muhaddis diye bilinmektedir Beyhâki.

Devrin ünlü âlimlerinden dersler almış,
Onunda yetiştirdiği âlimler varmış,
Dört yüz altı da eserler telifi yapmış,
Hadis ilminde mükemmeldir Beyhâki.

Zıtlık ve kusurlu olan hadisi almazmış,
Aldığı da sağlam kaynağa dayanırmış,
O, hadis ilminde otorite sayılmış,
Usul-i Fıkıh’ta üstattır Beyhâki.

Onun eserleriyle Şafi Fıkhı yaşar,
Eş’ari kelamında da eserler yazar,
Bin cüzü bulan büyük bir de eseri var,
Nişabur’da da vefat etmiştir Beyhâki.

Dünya malına değer vermez denilmekte,
Yaşamı geçmiş sıkıntılı haller içinde,
Asla şikâyet etmediği bilinmekte,
Peygamber ve ashabını sever Beyhâki.

Otuz yıl aralıksız oruç tuttu denir,
İlim için tartışmalara girmemiştir,
Bilgisiyle rakibini etkilemiştir,
Etmez mevzu habere itibar Beyhâki.

İtikadi konularda eserler yazmış,
Onun için Sünni’dir diye de yazılmış,
Hanefi ve de Hambeli’yi desteklermiş
Maturitiyye’yi kabul eder Beyhâki.

İslam için ne vermiş ona bakmak gerek,
Bizlere düşmez büyükleri eleştirmek,
Bize düşer saygı duyup yürekten sevmek,
İslam yolunda âlim zor yetişir yiğidim.

Şair, Araştırmacı, Yazar: Abdullah Yaşar Erdoğan

NOT: Kur’ân’daki bütün emir ve yasaklara itaatte büyük hassasiyet gösteren Müslümanlar, ilme teşvik eden, hatta ilmi emreden âyetlere itaatte de aynı titizliği göstermişlerdir. İtaatteki bu hassasiyet onların Fizik, Kimya, Tıp, Astronomi ve Jeoloji üzerindeki araştırmalarını başlatan ve devam ettiren en büyük muharriktir. Bu sayede İslâm dünyasında dev isimler yetişmiştir.