Riyakârlık gömleğini giyemem, Hak bilirim, Halka gayri diyemem, Muhannetin lokmasını yiyemem, Zehir imiş, yağmış balmış bana ne.
Ben her yerde, sevdiğimi ararım, Onsuzlukta, ne ola ki kararım, Yaralıyım, bu derdimle yanarım, Ölen ölmüş, kalan kalmış bana ne.
08.04.2013…Mustafa Yaralı
Paylaş:
6 Beğeni
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Şiirlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Dedi kodu, kılükaldan bıkmışım, Kim nelere, neden dalmış bana ne. O dükkândan, yıllar önce çıkmışım, Hırlı ya da, hırsız çalmış bana ne.
1-) Durak ve Hece Sayısı Yorumu:
4+4+3: 11’linin harika bir örneği.
2-) İmla Yorumu
Dedi kodu : Dedikodu, “8. Her iki kelimesi de -dı (-di / -du / -dü, -tı / -ti / -tu / -tü) belirli geçmiş zaman veya -r /-ar /-er geniş zaman eklerini almış ve kalıplaşmış bulunan birleşik kelimeler bitişik yazılır: dedikodu, kaptıkaçtı, oldubitti, uçtuuçtu; biçerbağlar, biçerdöver, göçerkonar, kazaratar, konargöçer, okuryazar, uyurgezer, yanardöner, yüzergezer vb.” (TDK.)
kılükal: “kîl-ü kâl” (Osmanlıca Türkçe Lügat-Hisar Yayınevi-Mevlüt Karaca), şeklinde yazılırmış.
Ayak mısrasının rediflerini oluşturan “bana ne”lerden sonra ise;
“İçinde hem soru, hem ünlem anlamı bulunan tümcelerin sonuna konulacak im, yazarın düşüncesine bağlıdır a) Ünlem anlamına güç katmak isterse ünlem imi kullanılır. b) Soruyu daha güçlü sayarsa soru imi kullanılır. İki anlamı bir ölçüde göstermek isteyen kimi yazarlar ikisini birden kullanıyorlar. Bu çeşit tümceler yarıda kesilmiş olursa üç nokta yerine şu im kullanılır: ?!.” (Dilbilgisi I-II-III, Kanaat Yayınları, Tahir Nejat GENCAN)
Şiirde ayak mısralarının anlamında hem soru var, hem ünlem, hem de nokta. Bu yüzden kullanacağımız im: bana ne?!. olmalı.
1 ve 3. mısra sonlarına ise nokta konulmalıydı. “Ya da” bağlacından sonra virgül konulmaz.
Kıtayı yukarıdaki kurallara ve önerilere göre ele alırsak:
Dedikodu, kîl-ü kâldan bıkmışım. Kim nelere, neden dalmış bana ne?!. O dükkândan, yıllar önce çıkmışım. Hırlı ya da hırsız çalmış bana ne?!.
3-) Gönül, Görüş, Duyuş ve Anlamsal Yorumu
“Dedikodu, kîl-ü kâldan…”
Türkçe ve Arapça aynı anlama gelen iki kelimenin yan yana kullanımı çok güzel.
Diğer bir ikileme olan “Hırlı ya da hırsız” fevkalade.
Ayak kelimelerinin seçimi ve anlamı tamtamına tamlaması, karşılaması ise bir başka güzellik Dalmak ve çalmak
Dedikodu ve kilükale dalmak Hırlı ya da hırsızın çalması
İster Türk olsun, ister Arap eğer ki dedikodu yapıp birbirinin çiğ etini yiyor ise, Ben dünya dükkanından yıllar önce ayrılmışım, kim ne yapıyorsa, bana ne?!. demek.
Şair bu konuda, hem kendine soru soruyor ben ne(?) yapabilirim diye, hem bunların kötü hasletler olduğunu okura sert bir şekilde bildiriyor (!), hem de ben elimden geleni yaptım, size de bildirdim, suç benden gitti (.) diyor.
******************
Her kim ola, görmemişse fendini, Ayar verip, bulmamışsa dengini, İnsan iken, hayvan gibi kendini, Çayırlara, ota salmış bana ne.
1-) Durak ve Hece Sayısı Yorumu:
4+4+3: 11’linin yine harika bir örneği.
2-) İmla Yorumu
Her kim ola’dan sonra ( : ) çift nokta konulmalıydı. Çünkü bir açıklama ve öneri geliyor sonradan.
Her kim ola: görmemişse fendini, Ayar verip, bulmamışsa dengini, İnsan iken, hayvan gibi kendini, Çayırlara, ota salmış bana ne?!.
4. mısrada ….kendini’den sonra virgül konulmamalıydı. Çünkü 4. mısra ile direkt bir bağlantı var.
Her kim ola: görmemişse fendini, Ayar verip, bulmamışsa dengini, İnsan iken, hayvan gibi kendini Çayırlara, ota salmış bana ne?!.
Birinci virgül “ve”, ikinci virgül “nefes”, üçüncü virgül “ve”, dördüncü virgül açıklama, karşılaştırma öncesi “nefes ”, beşince virgül ise yine “ve” görevinde. .
3-) Gönül, Görüş, Duyuş ve Anlamsal Yorumu
Her kim Allah’ın fendini görmemişse veya kendi fendine bakarak Rabbini göremiyor, ulaşamıyor, Kendi akranını, gönül dostunu, Musa olup Hızır’ını bulamıyor, İnsan sıfatındayken hayvanlığa özeniyor ise Çayırlara, ota saldırmış bana ne?!. Böyle insanlar için benim elimden ne gelir, bir şeyler yapmalıyım diye kendini sorguluyor, sakın siz onlardan olmayın diye de nasihat ediyor.
*********************
Yok deyip de, varlığından vermeyen, Gül dikip de, kokusundan dermeyen, Dost kınayıp, düşmanını yermeyen, Her tarafı mülkmüş, malmış bana ne.
1-) Durak ve Hece Sayısı Yorumu:
4+4+3: 11’li.
2-) İmla Yorumu 4. mısrada mal mülk ikilemesi, ikileme arasına virgül konulmaz.
Aynı zamanda mal mülk kullanımının ayaklara çok güzel giydirilmiş bir ifadesi.
Normalde ikileme mal mülktür. Yani mülk mal diye kullanılmaz.
Artık “mal”dan kim ne anlarsa derken…
vermeyen…(in) dermeyen… yermeyen… Her tarafı.
1., 2. ve 3. mısra sonlarına üç nokta konulmalı. Oradaki üç nokta hem –in ekinin görevini üstlenir hem de okuyucuya seslenir geri kalanını sen tamamla der gibi.
4. mısra da mülkmüş’den sonra virgül kullanılırsa durak bozulur. Ve anlam daralması meydana getirir. Virgül bir önceki kelimeye kaydırılmalı.
Yok deyip de, varlığından vermeyen… Gül dikip de, kokusundan dermeyen… Dost kınayıp, düşmanını yermeyen… Her tarafı, mülkmüş malmış bana ne?!.
3-) Gönül, Görüş, Duyuş ve Anlamsal Yorumu
Bir büyüğüm şöyle demişti: “Varken herkes verir önemli olan yokken verebilmek”
Cebinde On TL var, bir dostun istedi yarısını verdin. Cebinde Üç TL var, bir dostun istedi yarısını verdin. Cebinde Bir TL var biri istedi verebilecek misin?
Buradaki yokluk, insanın en asgari geçimine yeteni ayırdıktan sonra kalanının ifadesidir. Yani 0,5 TL ile sana yetecek gramajda bir ekmek alıp gününü geçirebilecek durumdayken sen 1 TL’nin 0.5 TL’sini verebilecek misin?
Bu dünya mü’minin cehennemi olsa da aynı zamanda mü’min her an cenneti yaşayan birisidir. Hal böyleyken sen nankörlük edip, cenneti görmezden gelerek hep cehennem ızdırabı çekerek, nimet verene edepsizlik yapamazsın. Nimet veren gül vermiş iken bu şükrün de şükrünü kokusunu içine çekerek yapabilirsin.
Düşman yerilir de, dost kınanır mı?
Dua, nefsani anlamda gerçek dostu kınamadır. Gerçek dost Allah’tır. Allah ki her şeyi görür, bilir. Şöyle diyorlar: madem Allah her şeyi, görüp biliyor neden dua edelim? Dua bu noktada iki dost arasında bir gönül köprüsü.
Dünyevi anlamda ise dostunun bir hatasını gördüysen söyle, ikaz et ve onu bu hatadan vazgeçir.
Sen bunları düşünmüyorsan, bilmiyorsan Firavun gibi mülkün olsa ve Nemrut gibi mal olsan bana ne?!.
************************************
Hayal gücü, ufukları sararken, Vatan millet, cemiyete zararken Bir küheylan, altın semer ararken, Tek bulduğu, yalnız nalmış bana ne.
1-) Durak ve Hece Sayısı Yorumu:
4+4+3: 11’li.
2-) İmla Yorumu
2. kıta sonuna virgül.
3-) Gönül, Görüş, Duyuş ve Anlamsal Yorumu
Gönül yoruldu, görüş bulandı, duyuş azaldı. Bir şey diyemiyorum. Çapım yetmedi.
Nalı bulduk galiba.
Şu dünyanın pazarında her işi, Yapan erkek veyahut ta bir dişi, Halk içinde cümle alış verişi, Satan satmış, alan almış bana ne
Bu kıta beni en çok içine çeken kıtaydı. Şiirin deryasına da bu kıta tutup çekti beni.
**********************
Riyakârlık gömleğini giyemem, Hak bilirim, Halka gayri diyemem, Muhannetin lokmasını yiyemem, Zehir imiş, yağmış balmış bana ne.
********************* Ben her yerde, sevdiğimi ararım, Onsuzlukta, ne ola ki kararım, Yaralıyım, bu derdimle yanarım, Ölen ölmüş, kalan kalmış bana ne.
bu kıta benim için bir başka derin, bir başka güzeldi.
fakat bu şiiri bu kadarla bırakamam. çünkü çok hoşuma gitti. imla kitabını alayım baştan aşağı imlasına, tasavvuf kitaplarından aklıma damlayan derin mananın deryasına kulaç atmaya çalışacağım. saygılarımla.
umurumuzda olanların neden öyle olduğunu umursamazlık gibi görünse bile ne kadar çok ince eleklerden süzerek umursadığımızı anladım çok güzel bir şiir okudum, teşekkürler tebrikler
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
Cevap Yaz