Türk-İslam âlimleri serisi – 21

KİNDİ
D. 801 – Ö. 866

Adı; Ebu Yusuf Ya’kub İbn İshak el-Kindi,
Dünya onu kısaca “Kindi” diye bildi,
Soylu bir aileden olup Kufe’de doğmuş,
Onun dedesi Eş’as hükümdar biriydi.

Dedesi mümin olunca Kufe’ye yerleşti,
Babası İshak bin Sabah bir vali idi,
Kindi, Abbasi halifesi himayesinde,
Halifenin oğlunun eğitimini üstlendi.

Küçük yaşında babasını yitirmişti,
Gençlik yılları Kufe ve Basra’da geçti,
Beytü’l- Hikme’de bilgin olarak yer almış,
Mütevekkil- Alellah gelince ayrıldı.

Avrupa’da “Alkindus” diye tanınmıştır,
Platonun görüşünün sentezini yapmıştır,
“Tanrı mutlak bir” diye tezini sunmuş,
“Tanrı göreli bir varlık değil” demiştir.

Kindi; Felsefe, tıp, matematik, astronomi,
İlahiyat, siyaset, psikoloji, astroloji,
Optik kimya yirmi ayrı ilim dalında,
İki yüz yetmiş yedi eser vermişti.

“Meşşai Felsefe akımı”nı başlatmış,
Eserleri de pek çok dillere çevrilmiş,
Kriptoloji biliminde Sezar’a karşı,
Şifreleme yönetimini geliştirmiş.

Psikofizyolojinin de kurucusu denilir,
Der ki; “Zaman, cismin var olma süresidir”
Zaman, mekan ve hız birbirine bağlı,
Ona göre her şey birbiriyle izafidir.

Oklit optik üzerine de eser yazmış,
Gökyüzü neden mavi diye açıklamış,
Işığın yansımasının nedenini söyler,
“Uzay Geometrisi” ile de ilgilenmiş.

Modern matematiğin de temelini attı,
Bu konuda on bir adet risale bıraktı,
Uzay Geometrisi için yedi risale,
Eczacılık üzerinde eserler yazmıştı.

Şair: Abdullah Yaşar Erdoğan

Beytü’l- Hikme: Halife Me’mun’un kurduğu bilginler topluluğu.
Meşşai Felsefe akımı: Akılcılığa büyük önem veren bir felsefi düşünce sistemi.
Psikofizyoloji: Maddî amillerin, yani fizikî tesirlerin, insan ruh, hissiyat ve iç duygularında meydana getirdiği etkiyi Ölçme bilimi olarak tarif edilebilir. Bu tarif daha çok modern psikofizyolojistlerin ilki kabul edilen Weber ve Fechner’in tariflerine uygundur. Ancak el-Kindî bu bilimi tıbbın bir dalı olarak ve hastalığın şiddet ve tabiatıyla, ilaçların dozajları arasında bir ilgi kurulabileceğini ve ilaçların bünyede meydana getirecekleri etkinin ölçülebileceğini düşünür; böylece basit bir pozoloji yerine ilmî psikofizyoloji’yi oturtmak ister

Kindi der ki: “Yavaş dediğimiz şey, uzun zaman içinde belli bir mesafenin kat edilmesidir. Hızlılık ise kısa zaman içinde aynı mesafenin kat edilmesidir"

Şair, Araştırmacı, Yazar: Abdullah Yaşar Erdoğan


NOT: Kur’ân’daki bütün emir ve yasaklara itaatte büyük hassasiyet gösteren Müslümanlar, ilme teşvik eden, hatta ilmi emreden âyetlere itaatte de aynı titizliği göstermişlerdir. İtaatteki bu hassasiyet onların Fizik, Kimya, Tıp, Astronomi ve Jeoloji üzerindeki araştırmalarını başlatan ve devam ettiren en büyük muharriktir. Bu sayede İslâm dünyasında dev isimler yetişmiştir.