Dönmem / artık / dönmem /geçti
Artık / bitti / eski /günler
Dönmem / eski / aşklar /geçti
Geçti / günler / geçti /günler.

Sevdim / seni / bana /özel
Seni / andım / nice / günler
Bana / nice /oldun /özel
Özel / günler / özel /günler.

Yaktın / beni / yaktın /güzel
Beni /yıkar / eski /günler
Yaktın / eski / tatlı /güzel
Güzel /günler / güzel /günler.

Talip / gitti / sevda /bittti
Gitti / mutlu / eski /günler
Sevda / eski / sevda /bitti
Bitti / günler / bitti /günler.

Talip KAZGI
4 Şubat 2013 P.tesi
saat : 22:30
KÜTAHYA

VEZN-İ AHER NEDİR ?

Yavuz Sultan Selim’in Muhteşem Şiiri ve Hikayesi

Sanma şâhım herkesi sen sâdıkâne yâr olur
Herkesi sen dost mu sandın belki ol ağyâr olur
Sâdıkâne belki ol bu âlemde dildâr olur
Yâr olur ağyâr olur dildâr olur serdâr olur

--

Sanma şâhım / herkesi sen / sâdıkâne / yâr olur
Herkesi sen / dost mu sandın / belki ol / ağyâr olur
Sâdıkâne / belki ol / bu âlemde / dildâr olur
Yâr olur / ağyâr olur / dildâr olur / serdâr olur

Bu şiir bir vezn-i aher bir şiirdir.Mükemmel bir şiirdir.Bir örneğini daha bulmak zordur.Murabba olarak ta geçer ve kalıbı "Müstef i lün" dür.


Yavuz Sultan Selim Han’a ait bir beyit. Dizelerin ilk kelimeleri yukarıdan aşağıya okunduğunda aynı dizeyi verir. Bu tarzda yazılan ilk beyit olduğu söylenmektedir. Divan edebiyatında bu özelliğe vezni aher denir.

Yavuz Sultan Selim Han bu beyiti Şah İsmail’e yazmıştır. Hikayesi şöyledir:

Yavuz şiire, edebiyata ve satranç oynamaya meraklı biridir. Aynı şekilde Şah İsmail’de de bu özellikler vardır. Sarayında ünlü şairleri barındırır ve çok iyi satranç oynar. Bunu bilen Yavuz Şahın şahın bu özelliğinden yararlanmak ister. Tebdili kıyafetle (gezgin bir abdal kılığında) şahın ülkesine gider. Hanlarda , Kervansaraylarda satranç oynayarak önüne geleni yener. Haber şaha ulaşır. Şah der ki çağırın birde benimle oynasın. Yavuz Şah’ı da yener. Şah sinirlenir ve Yavuz’a der ki: " sen edep nedir bilmez misin? Hiç şahlar mat edilir mi?" Elinin tersiyle Yavuza bir tokat atar. Şahın kızdığını anlayan Yavuz onu yücelten şiirler okumaya başlar. İşte şahın huzurundan ayrılırkende bu şiiri okur. Ancak Şah İsmail hala onun Yavuz Sultan Selim olduğunu anlamamıştır.

Yavuz yediği tokatın acısını unutmaz. Birkaç sene sonra Çaldıran’da Şah İsmail’i yener ve ona bir mektup gönderir. Mektupta o günkü tokadın acısını aldığını söyler ve ilave eder: " atacaksan tokadı böyle atacaksın. "

Aslında Yavuz bütün olanları şiirinde Şaha anlatmış ancak Şah anlamamıştır. Herkesin dost olmayacağını bir gün böyle kişilerin karşısına serdar olarakta çıkabileceğini söylemiştir. Güven üzerine yazılan son derece güzel bir beyit.
Birinci mısranın düz yazılışı ile yukarıdan aşağı okunuşu aynı olur.İkinci mısranın düz yazılışı ile yukarıdan aşağı yazılışı aynı olur ve böylece devam eder gider.Bu sisteme edebiyatta "satranç’ta denir.