Allah nur içinde yatsın o aziz insan... Zübeyde Hanım'ın diliyle müstesna bir şiir... Tarihî bilgileri gerektiren nadide eserinizi beğeniyle okudum... Ne mutlu o güzel yüreğe ki Türkiye'nin kurucusunu yetiştirmiş, onu Türk Milleti'ne hediye etmiş... Milli mücadeleyi gören o kadın ne acılar yaşamış, kaç defa evi baskına uğramış... İstanbul Hükümeti Mustafa Kemal için idam cezasını verdiği vakit o annenin duygularını, acılarını muhayyile bile edemiyorum... Sevindiğim bir nokta var, o da çok şükür ki o mübarek insan Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu görerek hayata gözlerini yummuş.


Atatürk'ün Zübeyde Hanım'ın mezarındaki duygulu anlar da içimizi yakıyor... Mustafa Kemal Atatürk'ün, annesinin kabrini ziyaretinde yaptıkları konuşma:


"Zavallı validem, bütün millet için mefkûre (ülkü) olan İzmir'in mukaddes topraklarına tevdi-i vücut etmiş (verilmiş) bulunuyor. Arkadaşlar, ölüm hilkatin (yaratılışın) en tabii bir kanunudur. Fakat böyle olmakla beraber bazen ne hazin tecelliler arz eder. Burada yatan validem zulmün, cevrin, bütün milleti felaket uçurumuna götüren bir keyfi idarenin kurbanı olmuştur. Bunu izah ettim. Müsaade buyurursanız hayat ıstırabının biraz birkaç noktasını arz edeyim. Abdülhamid devrindeydi, 1320 (1904) tarihinde mektepten henüz erkanıharp yüzbaşısı olarak çıkmıştım. Hayata ilk hatveyi (adımı) atıyordum. Fakat bu hatve, hayata değil, zindana tesadüf etti! Hakikaten beni bir gün aldılar ve idare-i müstebidenin (baskı yönetiminin) zindanlarına koydular. Validem bundan ancak mahpustan çıktıktan sonra haberdar olabildi ve derhal beni görmeye şitab etti (koştu). İstanbul'a geldi; fakat orada kendisiyle ancak üç beş gün görüşmek nasip oldu. Çünkü tekrar idare-i müstebidenin hafiyeleri, casusları, cellatları ikametgâhımızı sarmış ve beni alıp götürmüşlerdi. Validem ağlayarak arkamdan takip ediyordu. Beri menfama (sürgün yerime) götürecek olan vapura bindirirlerken benimle görüşmekten men edilmiş olan validem, gözyaşlarıyla Sirkeci rıhtımında elem ve kederler içinde terk edilmiş bulunuyordu. Menfada (sürgün yerimde) geçirdiğim seneleri anam, ıstırap ve gözyaşları içinde geçirmiştir.

Başka bir nokta daha: Mütareke zamanında Anadolu'ya geçtiğim zaman, validemi mustarip bir halde İstanbul'da terke mecbur olmuştum. Yanında kendisinin terfik ettiği (refakat ettiği) bir adamım vardı . Bunu Erzurum'dan İstanbul'a gönderdiğim zaman validem bu adamın yalnız olarak geldiğinden haberdar olduğu dakikada benim hakkımda Halife ve Padişah tarafından verilmiş olan idam kararının infaz edildiğini zannetmiş ve bu zan kendisini felce duçar etmişti. Ondan sonra bütün mücadele senelerini elem ve ıstırap içinde geçirmişti. Padişah ve hükümetinin ve bütün düşmanların daima tazyik ve işkencesi altında kalmıştı, ikametgâhı bin bir türlü sebep ve vesilelerle basılır, taharri edilir, kendisi izaç olunurdu (aranır ve rahatsız edilirdi). Validem, üç beş senenin gece ve gündüzlerini gözyaşları içinde geçirdi. Bu gözyaşları ona gözlerini kaybettirdi. Nihayet pek yakın bir zamanda onu İstanbul'dan kurtarabildim. Ona kavuşabildim ki artık maddeten ölmüştü. Yalnız manen yaşıyordu. Validemin ziyaından (kaybından) şüphesiz çok müteessirim. Fakat bu teessürümü izale eden bir husus vardır ki o da vatanı mahv ve harabeye götüren idarenin artık bir daha geri gelmemek üzere mezar-ı ademe götürülmüş olduğunu görmektir. Validem bu toprağın altında; fakat hâkimiyet-i milliye ilelebet payidar olsun. Beni teselli eden en büyük kuvvet budur. Evet, hakimiyet-i milliye ilelebet devam edecektir.

Validemin ruhuna müteahhit olduğum vicdan yeminimi tekrar edeyim. Validemin metfeni (mezarı) önünde ve Allah'ın huzurunda ahc ü peyman ediyorum (ant içiyorum).

Bu kadar kan dökerek milletin istihsal ve tespit ettiği hâkimiyetin muhafaza ve müdafaası için; icap ederse validemin yanına gitmekte asla tereddüt etmeyeceğim. Hakimiyet-i milliye uğrunda canımı vermek, benim için vicdan ve namus borcu olsun."
Salih BOZOK. Yaveri Atatürk'ü Anlatıyor.


Ahde vefanın göstergesi olan şiirinize sonsuz teşekkürler...



=================================================== e d i b / a h m e t