Bazı kadınların yalnızlığı ayakkabılarının topuk seslerinden belli olur.Bazı şiirlerin de güzelliği,
etkililiği başlığından belli olur.Bu şiirin başlığı da bu türden işte,kendini hemen ele veriyor.


‘’Saçlarına ak düşmüştü gecenin
unutulan cümleler sayıklanıyordu zincirlenmiş dillerde
soğuktan terliyordu gerilla
mağara duvarlarında yankılanırken isyankar mısralar’’


Gecenin saçları’ imgesi son derece etkili olmuş giriş için. Okuru kendine çekebilecek güçte en nihayetinde.
Gecenin saçları’ imgesinden ne anlıyoruz peki; doğrusu bir çok şey aklıma geliyor: dışarıda kar yağıyor,
ben kar taneleri olarak alıyorum bu akları ya da karanlık etraf ve karanlığın içinde parlak bir ışık,bu
ışıklar yıldızlar da olabilir,sokak lambaları da.Bu bizim hayalimiz,peki ya şairin hayali ne,asıl önemli olan bu.Mi?

Zincirlenmiş diller’’ bu da ilk dize kadar etkili bir buluş.Aslında bakarsan bütün diller birbirinin devamı-gibi-.
İnsanın icadı olduğuna göre mesele yok;ama bazen bu zincirden kopan,koparılan diller de olmuyor değil.
Soğukta terlemek’... ilk bakışta bize tuhaf gelebilir burası;ancak biraz düşününce o kadar da tuhaf olmadığını görüyoruz,anlıyoruz;çünkü soğukta terleyen o kadar canlı var ki. Örnek: insan…

Ve tam tersine güneşte üşüyenler...
Mağara duvarlarında…’’ yine bir dokunma var tarihe.Dillerin henüz doğmadığı zamanlarda,kendi aralarında
anlaşmak için bir araçtı resimler.Oysa burada biz resim yerine mısra okuyoruz.Ama ‘hiyeroglif’i düşününce
anlıyoruz hemen.Yani haklı,yerinde bir dokunuş.


‘’barış baltaları çıkarılıyordu şiddetli ateşkeslerde
müphem kurşunlar sahipsiz kalıyordu parçalı bedenlerin
ölgün özgürlüğünde
ve
şiddetin tandansı dans ediyordu
iskenderin kılıcıyla’’


Bu bölümde o kadar çok şey saklı ki,eşeledikten sonra daha iyi anlayacağımızı umut ediyorum. Sondan
başlamak istiyorum nedense bu bölüme.İskender’İn kılıcı’ deyip geçmek yetmez,daha doğrusu şiiri
anlamamız için farklı bakmak gerek biraz.Malumunuz üzere, Gordion düğümü’’ diye meşhur bir efsane mevcut
tarihte.’’Ölen Frig kralının varisi olmadığından kente ilk giren arabalı kişinin kral olacağı vasiyeti üzerine,
kral öldüğünde kente arabasıyla ilk giren Gordion arabasını bağlarken bir düğüm atıyor. Bu düğümü kim
çözerse Asya'nın hakimi olacağını da dile getiriyor. Bir çok kişi bu düğümü çözmeye çalışsa da bunu başaramıyor.
Düğümü çözmeyi başaran İskender’in yöntemi ise elindeki kılıç oluyor ve İskender'in imparatorluğu veya
'barışı' geniş topraklar üzerinde hakim oluyor.’’ Biraz da toplumsal kördüğüme bir gönderme.Toplumun içindeki
uğursuzluğu kaldırmak diyelim ya da.

Öncesinde, ''şiddetin tandansı’’ diyerek toplumun şiddete olan yönelimini okuyoruz.
Bir bakıma, bir bütünsellikle karşı karşıyayız.Dans etmek biraz da başkaldırı olduğuna göre…
Özgürlüğün pörsümüşlüğü’’ diyebiliriz.Özgürlük mü ölgün,yoksa insanların zihniyeti mi,bu tartışılır doğrusu.
Ben İnsanların zihniyeti diyorum ve kendi payıma düşeni alıyorum...Şairin bu bölümdeki fikri bulanık gibi.
Fikri bulanık derken,yaşanan olaylar karşısındaki duruşunu kastediyorum tabiî.Önce bir bulanıklık sonra bir duruluk.İskender’in kılıcıyla bunu daha da somutlaştırmış.Ve barış baltaları çıkarıyordu…’ daha iyi bir imge
bulunana dek,en güzeli bu.Barışın baltaları.

Balta bilindiği gibi,hep negatif bir çağrı bırakır zihnimizde,oysa barış…

Barış ve savaş=Barış ve balta


‘’kan çiçeği açmış tutsak kuytularda
sığmıyordu mektuplara
aşk
dağları bombalar d’eliyordu
ferhatın dağlarını deliyordu’’


‘’Ben, hem kendimden bahseden şiirler yazmak istiyorum, hem bir tek insana, hem milyonlara seslenen şiirler.''
’’Nâzım Hikmet’in ifade ettiği gibi tıpkı.Şair, bu bölümde topluma seslenmiş,ya da şöyle söylemek daha doğru
olur belki: bireysel toplumsallık’ tan bahsetmiş.Ferhat’ın dağlarını kim deliyor?
Dağlarını kim deliyor Ferhat’ın, her iki şekilde de aynı manzaraya bakıyor penceremiz.
Kapatalım soğuk girmesin içeri…

Ve kan çiçeği’’

Biz buna: ''saçlarına kan gülleri takayım..
bir o yana , bir bu yana...'' diye Ahmet Arif’ten okumuştuk.Hangisi daha çıplak?

Ya da Zülfü Livaneli’den,

‘’topraktan mı sürmüş candan mı kopmuş
açar yediveren kan çiçekleri’’
Üç şiir de bizi doyuruyor doğrusu…


‘’ucuz viskiydi hiçlik sarhoşu yapan atları
ve göz yaşlarında saklanıyordu
hudut
bir sevgilinin duasıyla’’


Bu bölümde yine bir yerlere atıfta bulunmuş şair.Hemen ilk aklımıza gelen Bahman Gobadi'nin 2000 yılında

çektiği ve bir toplumun dramını anlatan‘’Sarhoş Atlar Zamanı’’dır.

Şimdi Murathan Mungan’a kulak verelim:

…İnanmadığım Allah'a
Senin yüzünde inandım
Adı dua olan sevgilim
Yandım yandım yandım’’ yukarıya bakalım tekrar: ‘bir sevgilinin duası’ bu, herhangi bir sevgilinin duası olabilir.
Yani kendi sevgisini kutsallaştıranların yetim duası.


‘’kopan emir komuta zincirleri boğazımıza dolanıyordu
genç subaylar rahatsız
çoban yıldızı eşlik ediyordu sarma sigaralara
metafor yağıyordu uzaydan
gözlerine mil çekilmiş karanlığın üzerine’’


Ve final…

Şairin nereye gönderme yaptığını bilmek için biraz dikkatli okumaktan geçiyor diyebilirim.
Çok uzakta dediğimiz,ama en yakınımızda olanların hayatı var burada.Bunu o kadar iyi anlatmış ki,şiirin
içine girmemek mümkün değil.'Metafor yağıyordu uzaydan’... metafor dediği ‘ateş böcekleri’dir aslında.
Nefes kesen ateş böcekleri ama.Geceyle başlamıştı şiire,şimdi finalde ise karanlık.Her gece karanlık değil,
her karanlık da gece’değil. Karanlık bir gece’diyelim biz buna ve tahta bastonumuzu alıp göç eyleyelim bu şehirden.



Gökyüzünden bir şiir düştü!..