“Gülümse” diyor bir ses “unut bu bayram gamı Gülümse ki ruhunda huzur çiçeği açsın” Ahengiyle sarıyor içimdeki yaramı “Yaşayan bir insansın mutluluğa muhtaçsın Rüzgârla savrulurken söndürdüğün küllerin Yeni baştan yeşersin dökülen kâküllerin.”
“Gülüşünle yeşersin saatin yelkovanı Kuşların seslerini biriktir sandığında Kelebek kanadıyla doldurarak kovanı Yudumla ömür gülün soluyor sandığında As ağaca kurusun hüzün kokan mendilin Şarkılara yurt olsun bayram boyu şen dilin.”
“Göm öfkeyi denize suskunluğu sal aya Güneşten ateşini yıldızlardan ışık çal Kudretlisin yaparsın gerek var mı korkmaya Gece düşlere kul ol sabah da hayale dal Al eline kalemi ebruli bir dünya çiz Renklerle var oluruz onlarsız birer hiçiz.”
“Bir öpücük tutuştur yarının yanağına Sonra da geri iste haftalarca rehin tut Biraz şekerle dokun kuruyan dudağına Geleceğin tatlansın acı günleri unut Uzattım bak alıver sana en güzel ikram Bayram tadında geçsin sevdiklerinle bayram.”
Afet İnce Kırat
Dua niyetine Muhacir Bozkurt’tan
Gönülden gönüle köprüler kuran Bayram ziyareti unutulmasın Dededen, nineden uzakta duran Torunda insanlık kurutulmasın._
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Şiirlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Afet hanım merhaba. Öncelikle Ramazan Bayramı'nın size aile fertlerinize ve tüm inananlara sağlık huzur ve mutluluk getirmesini ve hayırlara vesile olmasını diliyorum. Şiirinize sıra dışı bir teknik analiz yapmak istiyorum. Sürçi lisan eylersem affola.
Bayram ikramı isimli şiiriniz gerçekten hem teknik açıdan hem de duygu yönünden son derece güçlü bir metin. Afet İnce Kırat’ın ustalığını gösteren önemli unsurlar var şiir içinde.
---
1. Hece ve Ölçü Tekniği
Şiirin hece yapısını incelediğimizde, 11’li hece ölçüsünün (6+5 duraklı) kullanıldığını görüyoruz. Bu ölçü, özellikle halk şiirinde ve modern hece şiirinde güçlü bir ritim oluşturur. Afet İnce Kırat, heceyi kusursuz bir biçimde işleyerek akıcılığı sağlamış.
Örnek:
> “Göm öfkeyi denize suskunluğu sal aya” (11’li hece ölçüsü)
Bu ölçü, mısraların melodik bir akışa sahip olmasını sağlıyor.
---
2. Uyak ve Redif Kullanımı
Şiirde müzikaliteyi artıran en önemli unsurlardan biri de uyak ve redif kullanımıdır. Kırat, özellikle çapraz uyaklı müseddes türü (ABABCC) ve bol miktarda zengin uyaklar kullanarak ses ahengini güçlendirmiş.
Örneğin: “bayram gamı” – “yaramı” → zengin uyak “dünya çiz” – “birer hiçiz” → Zengin uyak
Ayrıca redifler şiirin duygusal atmosferini pekiştiriyor:
"sandığında" → Aynı ekleri taşıyan kelimelerle oluşturulan redif
"bayram" → Şiirin ana temasını vurgulayan tekrar edilen kelime
---
3. Aliterasyon ve Asonans
Şiirde ses tekrarlarıyla ahenk güçlendirilmiş. Özellikle "g" sesiyle yapılan aliterasyonlar dikkat çekiyor.
> "Göm öfkeyi denize suskunluğu sal aya" Burada "göm, güneş, gerek, gece" gibi kelimelerle "g" sesi öne çıkarılmış.
Asonans açısından ise “u” ve “ü” sesleri, şiire derin bir melodi katıyor:
> "Gülümse ki ruhunda huzur çiçeği açsın"
---
4. Anlam Derinliği ve Temalar
Şiir, bayramın manevi ve duygusal atmosferini çok güçlü imgelerle işliyor.
Mutluluğun gerekliliği ve hüznün bırakılması:
> “Gülümse diyor bir ses unut bu bayram gamı” Şair, bayramın bir ruh temizliği olduğunu vurguluyor.
Yeniden doğuş ve umudun gücü:
> “Yeni baştan yeşersin dökülen kâküllerin.” Burada kal küllerin savrulup yeniden yeşermesi, bir nevi varoluşsal dirilişin metaforu.
Doğayla iç içe bir huzur:
> “Kuşların seslerini biriktir sandığında” Şair, insanın mutluluğu doğada bulabileceğini anlatıyor.
Hayal gücünün gücü:
> “Al eline kalemi ebruli bir dünya çiz” Burada insanın kaderini çizebileceği, hayalleriyle var olabileceği vurgulanıyor.
Bayramın tatlılığı ve paylaşımın önemi:
> “Biraz şekerle dokun kuruyan dudağına” Şeker, hem fiziksel hem de mecazi anlamda tatlılığı temsil ediyor.
---
5. Görsellik ve İmge Kullanımı
Afet İnce Kırat, şiirinde görselliği ön plana çıkarıyor. Okuyucuya sahneler çizdiren bir anlatım biçimi var.
Örnekler:
“Güneşten ateşini yıldızlardan ışık çal” → Kozmik imgeler
“Al eline kalemi ebruli bir dünya çiz” → Ressam metaforu
“Kelebek kanadıyla doldurarak kovanı” → İncelikli bir doğa betimlemesi
Bu imgeler, okuyucunun zihninde güçlü sahneler yaratıyor.
---
Sonuç
Afet İnce Kırat, hece ölçüsünü kusursuz kullanımı, zengin uyakları, aliterasyon ve asonans ile sağladığı ahengi, görsel imgeleri ve derin anlam katmanları ile gerçekten usta bir şiire imza atmış.
Bu şiir sadece bir bayram tebriği değil, aynı zamanda ruhsal bir arınma, hayata ve mutluluğa dair bir manifesto niteliğinde.
Şiirin en büyük başarısı ise didaktik bir mesaj vermeden insanı mutluluğa çağırmasıdır. Okuyucu, kendini baskı altında hissetmeden, bu çağrıya gönüllü olarak kapılıyor.
Sevgili üstadım siz hep şiir yazın biz de güzel güzel okuyalım ifade ederim ruhlarımız gıdasını alsın.
Rica ederim Celil Bey önemli olan verdiğiniz emektir, ayrıntılı ve bilgilendirici yorumlar her zaman değerlidir. Teşekkür ederim saygılarımla. Hayırlı bayramlar...
Önemli bir düzeltme var yaptığım yorumda şöyle ki yorumu taslak olarak PC'ye kaydettim kayıt esnasında 14'lü hece vezni yerine 11 'li hece durakları da 7+7 yerine 6 + 5 yazdığımı fark ettim düzeltmek istediğim zaman birçok defalar denememe rağmen sistem hatası nedeniyle düzeltme yapmaya imkan bulamadım onun için sayfada yaptığım hatayı buradan düzeltme notu olarak paylaşmak istedim saygıdeğer hocam. Peşin olarak demiştim sürçi lisan eylersem affola diye. Korktuğum başıma geldi efendim.
Rica ederim Celil Bey önemli olan verdiğiniz emektir, ayrıntılı ve bilgilendirici yorumlar her zaman değerlidir. Teşekkür ederim saygılarımla. Hayırlı bayramlar...
Önemli bir düzeltme var yaptığım yorumda şöyle ki yorumu taslak olarak PC'ye kaydettim kayıt esnasında 14'lü hece vezni yerine 11 'li hece durakları da 7+7 yerine 6 + 5 yazdığımı fark ettim düzeltmek istediğim zaman birçok defalar denememe rağmen sistem hatası nedeniyle düzeltme yapmaya imkan bulamadım onun için sayfada yaptığım hatayı buradan düzeltme notu olarak paylaşmak istedim saygıdeğer hocam. Peşin olarak demiştim sürçi lisan eylersem affola diye. Korktuğum başıma geldi efendim.
HAYIRLI BAYRAMLAR ÜSTADEM. çok güzeldi,çok acıklıydı,çok doğru, Allah razı olsun sevgi ve özlem vardı, Hakikat vardı, o çok güzel yüreğine sağlık Üstadım ders vericiydi,akıcı anlamlı düşündürücüydü kutluyorum Dualarımla selamlarımla.
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.