Mitralyözle ve obüsle parçalanmış yüz bin insan,
Yüz bin insan, savaş meydanlarında yatan,
Fleurus savaşında, Lodi savaşında ölenler gibi,
Yüz bin yigit asker, şehit ve gâzi,
Ölümleri yüceltilmiş, ülkeleri için can vermiş,
Yüce olayların çalkantısında ölüp gitmiş,
Oradan yükselir ak ve mağrur Özgürlük,
Mutsuzluğu toplum için daha az büyük,
İnsanlık için, gerçek üzerine kurulan,
Bir musibet ki daha az yüksek, daha az derin olan,
Bir darbe, daha az ağlanacak ve daha az bahtsız,
Bir suçsuzdan, - hüküm giymiş bir tek suçsuz - ,
Zalim bir kılıç altında, kanı sel olup akan,
Kanı Greve* meydanın taşlarında buharlaşan,
Kanun ormanında katledilmiş dürüst bir insandan,
Ruhu haklı olarak Tanrı’ya : Gör ! Diye bağıran.

Victor Hugo
Çev. Sunar Yazıcıoğlu

Not : Paris’deki Grève Meydanının, -bu günkü l’Hôtel de Ville Meydanı- beş asırdan fazla, idam cezalarının yerine getirildiği meydan olarak kötü bir ünü olmuştur.
Bu suçsuz insanların düşünce ya da inanç özgürlüğüne ters düşen ölümleri Victor Hugo’nun birçok şiirinde yer alır.
1310 yılında ilk ölüm cezası meshep sapıklığından dolayı Marguerite Porette’in meydanda diri diri yakılmasıyla yerine getirildi. 1372 de Turlupins mezhebinden Jeannden Daubenton, 1680 de cadılık suçlamasıyla Catherine Deshayes aynı cezaya çarptırıldı, 1721 de ünlü haydut Cartouche tekere bağlanıp kırbaçlanarak can verdi. Bunun gibi pek çokları...
Grève meydandaki infazlar X IX ncu yüzyılın başına kadar sürmüştür. S.Y.