E)-DEVRİYE

Devriyyeler işledikleri konulara göre ikiye ayrılırlar: Bunlardan kavs-i nüzûl’ü anlatanlara "Arşiyye", kavs-i urûc’u anlatanlara ise "Ferşiyye" denir. Arşiyyelerde mutlak varlıktan ayrılıp dünyaya (âlem-i süflî) gelinceye kadar geçen macera, Ferşiyyelerde ise, dünyadan tekrar yüce âleme doğru yapılan seyahat anlatılır.

Devriyeler; koşma, destan, nefes, ilahi biçiminde yazılabilir. Türk şairleri içinde en güzel devriyyeler; Şîrî, Niyazî-i Mısrî, Sun’ullah Gaybî, Abdülahad Nûrî ve Üsküdarlı Haşim Baba gibi yaşadığımız çağın Bektaşîlerinin teşkil ettiği bir grup şair tarafından yazılmıştır.

E)-DEVRİYE

1- (Ferşiyye)

Örnek-1

ŞATHİYE

Ben dervişim diyene,
Bir ün edesim gelir
Seğirdüben sesine,
Varıp yetesim gelir

Sırat kıldan incedir,
Kılıçtan keskincedir
Varıp anın üstüne,
Evler yapasım gelir

Altında gayya vardır,
İçi nar ile pürdür
Varuben ol gölgede,
Biraz yatasım gelir

Oda gölgedir deyu,
Ta’n eylemen hocalar
Hatırınız hoş olsun,
Biraz yanasım gelir

Ben günahımca yanam,
Rahmet suyunda yunam
İki kanat takınam,
Biraz uçasım gelir

Derviş yunus bu sözü,
Eğri büğrü söyleme
Seni sigaya çeken
Bir molla kasım gelir

( Yunus Emre )

HAKKI VAR İMİŞ

Çocuk idim, emekledim, yürüdüm
İnsanın, insanda, hakkı var imiş
Yeşillendim, sararıp ta, çürüdüm
Şu ömür denilen, san ki kar imiş

Kalem kağıt aldım yazdım okudum
Öğrendiklerimi, kalbe dokudum
Bildiğim konuda, öttüm, şakıdım
Dünyanın cefası, ah-ı zâr imiş

İftira, yalanlar, çevren de döner
Tüm dertler toplanıp, omzuna biner
İnsan kalmak imiş, Acun’da hüner
Hakka kul olmak da, nede zor imiş

Bir nefis ki azgın, harama sapar
Bazen dinden çıkar, maddeye tapar
Mevlâ’m da, elbette, gereğin yapar
Helal lokma bulmak, ateş, kor imiş

Allah nidasıyla, inlemeli ney
Haktan ise emir, mutlak boyun ey
Allah kitabında, yazılan her şey
Bizlere bir ışık, güneş, nur imiş

Lüzumsuz kendine sen de dikkat et
Her şey anlaşılır, olmalıdır net
Sevgili kullara, sunulan cennet
Sonsuzluğa giden, bir huzur imiş

Sadık DAĞDEVİREN
Aşık LÜZUMSUZ