5.1. İlahi Sınırların Belirlenmesi
Kur'an'daki İslam anlayışında, Helal ve Haram kavramları, bireyin özgürlüğünü kısıtlayan keyfi yasaklar dizisi değil, İnsan-ı Kâmil'i yetiştirmeyi amaçlayan, toplumsal huzuru ve adaleti sağlayan ilahi sınırlardır (Hudûdullah).
Haram (Yasaklanmış): Kesin olarak yasaklanmış olan, yapıldığında Allah katında sorumluluk getiren eylemler veya tüketim maddeleridir.
Helal (Serbest Bırakılmış): Yasaklanmamış, doğası gereği serbest olan veya Kur'an'ın açıkça izin verdiği eylemlerdir.
Hüseyin Turhal bu bölümde, Kur'an'ın temel metodolojisini vurgular: Din, esas olarak serbest bırakma (helal kılma) üzerine kuruludur; yasaklar (haramlar) ise çok kısıtlı ve açıkça belirtilmiştir.
Bakara, 2:29: "O (Allah), yeryüzünde olanların tümünü sizin için yarattı..."
Bu ayet, yaratılan her şeyin ilke olarak insan hizmetine sunulduğunu ve dolayısıyla temel hükmün ibaha (serbestlik) olduğunu gösterir. Bir şeyin haram kılınabilmesi için, Kur'an'da veya sahih Sünnet'te (Kur'an'ın ruhuna uygun olan) kesin ve net bir delil bulunması gerekir.
5.2. Temel Yasakların (Haramların) Gerekçesi
Kur'an'da açıkça yasaklanan temel haramlar, genellikle beş temel değeri korumayı amaçlar: Din, Can, Akıl, Nesil (Namus) ve Mal.

Korunmak İstenen Değer Haram Olan Eylemler/Maddeler İlgili Ayet Örneği
Can Haksız yere adam öldürmek, intihar. İsra, 17:33
Akıl Alkollü içecekler, uyuşturucular (sarhoş edici maddeler). Maide, 5:90
Nesil Zina (yabancı ve evlilik dışı cinsel ilişki). İsra, 17:32
Mal Riba (Faiz), hırsızlık, haksız kazanç. Bakara, 2:275
Din Şirk koşmak, riya (ikiyüzlülük).

A. Faiz (Riba) Yasağı: Toplumsal Adaleti Koruma
Kur'an'ın en şiddetli yasaklarından biri Faiz'dir (Riba). Turhal, faiz yasağının sadece ekonomik bir kural değil, ahlaki ve sosyal bir ilke olduğunu vurgular. Faiz, toplumda zenginliği haksız yere toplayarak adaleti bozar, üretimi teşvik etmez ve zengini daha zengin, fakiri daha fakir yapar. Bu, Kur'an'ın temel adalet ilkeleriyle çelişir.
B. Nefsi ve Ahlaki Yasaklar
Gıybet (dedikodu), yalan söyleme, iftira atma ve kibir gibi eylemler de haram kategorisindedir. Bunlar, canı veya malı doğrudan tehdit etmese de, toplumsal güveni ve bireyin manevi sağlığını tahrip ettiği için yasaklanmıştır.
5.3. Haram Kılma Yetkisi: Allah'ın Tekelinde
Kur'an'daki İslam, Helal kılma ve Haram kılma yetkisini kesinlikle sadece Allah'a ait kılmaktadır. Tarih boyunca İslam toplumlarında en büyük sapmalardan biri, dinde olmayan şeyleri haram ilan etmek veya haram olan şeyleri mubah (izinli) saymaktır. Bu, Allah'ın hükmüne ortak koşmak anlamına gelir ve gizli şirk biçimlerinden biridir.
Nahl, 16:116: "Dilleriniz yalan yere vasıflandırmakta olduğu için: 'Bu helaldir, şu haramdır' demeyin; aksi takdirde Allah'a karşı yalan uydurmuş olursunuz. Şüphesiz Allah'a karşı yalan uyduranlar kurtuluşa eremezler."
Bu ilke, yazar Turhal için kritiktir: Dinin kaynağına dönüş, Kur'an'ın açıkça haram kılmadığı şeyleri (kültürel alışkanlıklar, fıkhi tercihler) haram sayma baskısından kurtuluştur. Müslüman, kendi mezhebinin veya hocasının haram dediği her şeyi sorgulamalı ve delilini sadece vahiyde aramalıdır.
5.4. Zaruret ve Kolaylık İlkesi
Kur'an, yasakları belirlerken bile, İslam'ın temel kolaylık (yüsr) ilkesini korur. Zaruret (mecburiyet) hallerinde, canın korunması esas alınır ve haramlar geçici olarak mubah hale gelebilir.
Bakara, 2:173: "Allah size ancak leşi, kanı, domuz etini ve Allah'tan başkası adına kesilenleri haram kıldı. Bununla birlikte, kim zaruret durumunda kalırsa, (başkasının hakkına) tecavüz etmemek ve sınırı aşmamak şartıyla (bunlardan yiyebilir). Çünkü Allah, bağışlayandır, merhamet edendir."
Bu, Kur'an'daki yasakların katı dogmalar değil, insanın hayatını sürdürmesine yardımcı olan pratik ve esnek rehberler olduğunu gösterir.