ALEVİLİĞİN DİLİ SAZDIR

Bugünlerde Aleviliğin dili üzerine yapılan "Türkçe midir, Kürtçe midir?" tartışmaları, bu konuda birkaç söz yazma gereğini doğurdu.
Alevilik, kimliğini incelediğimizde, herhangi bir dine, inanca, mezhebe, tarikata, ırka ya da ulusa bağlı değildir. Alevilik, evrensel bir inanç, bir felsefe, bir kültür ve bir yaşam yoludur.
Aleviliğin dili saz ve şiirdir; deyiş ve nefes ile var olmuştur. Aleviliğin dilinin Türkçe, Kürtçe, İngilizce, Arapça gibi dillerden biri olduğunu söylemek, Aleviliğin evrensel kimliğine terstir. Alevilik hiçbir kimliğe, hiçbir dile, hiçbir ideolojiye sığmaz. Alevilik inancı, her ulusta, her ülkede ve her coğrafyada, yaşandığı bölgenin lisanı ile yaşamını sürdürmektedir.
Anadolu’nun kadim coğrafyasında, Aleviler Sümer uygarlığı döneminde Sümerce, M.Ö. 1950’de Hititçe, M.Ö. 860’ta Urartuca konuştu. Doğu Roma/Bizans döneminde (395-1453) Bizans dilini kullandı. Aynı dönemde Türkmenler de Türkçe konuşuyordu. Anadolu Selçuklu döneminde Arapça, Farsça ve Türkçe ile iletişim kuruldu. Hattiler, Hurriler, Asur ticaret kolonileri, Hititler, Mitanniler, Urartular, Frigler, Lidyalılar, Karialılar, Likyalılar, Helenistik dönem, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’ne kadar Aleviler, yaşadıkları dönemin coğrafi dilini kullandı ve gelmiş geçmiş tüm medeniyetlerin dilleriyle konuştu.
Özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş döneminde Aleviler Türkçe konuşuyor, Arapça ve Farsça dillerini de biliyorlardı. Osmanlıca diline de vakıftılar. Kırsalda, köyde, dağda ve yaylada yaşadıkları dönemlerde en çok kullandıkları dil Türkçe idi. Türkçe diliyle şiirler, nefesler ve semahlar icra ediyorlardı. Alevilik inancı, felsefesi ve görüşü Türkmenler içerisinde hayat buldu, Türklerin inanç felsefesinde temel taşlarından biri oldu. Alevilik Türklük ile yeniden hayat ve yaşam bulduğu için, bu coğrafyada bin yıldır ağırlıklı olarak Türkçe ile konuşmaktadır.
Alevilik, bir inanç, bir kültür, bir felsefe ve bir düşünce sistemidir. Alevilik, her uygarlıkta kendine has o coğrafyanın diliyle kendini ifade ettiği gibi, her ulus, her millet, her toplum Aleviliği kendi konuştuğu ana diliyle yaşayabilir ve konuşabilir. Alevilik hiçbir kalıba sığmaz. Bir inanç, bir yol, bir düşüncedir. Her uygarlıkta, her millette ve her ulusta yaşam bulmuş ve medeniyetlerin doğuşunda temel taşı olmuştur. Bundan dolayı Alevilik, Dünya Kültür Mirasıdır. Bütün uluslar ve milletler bu Alevilik kültüründen faydalanmalı ve onu kendi ana dillerinde yaşamalıdır.
Aleviliğin dili Sazdır, Şiirdir, Nefes’tir, Sevgi’dir. İsteyen Alevilik inancını Türkçe yaşar, isteyen Kürtçe yaşar, isteyen İngilizce dili ile yaşar. Kısacası, her ulus, her millet Aleviliği kendi ana diliyle yaşar ve konuşur. Bırakın herkes kendi diliyle yaşasın.
Alevilik bir şiirdir, her dilden okunur.
Alevilik Türkçe ile ab-ı hayat olur.
Alevilik ile herkes bir ulus olur,
Her dilden okunur Alevilik.
Hüseyin TURHAL