https://www.adiyamandahaber.com/files/uploads/user/8396e81a648b3b78745e1f08579e0bb0-28c08f94088dab9f36e0.jpeg
Hüseyin Turhal
Adıyaman’ın 71 Yıllık Sessiz Çığlığı
01-12-2025 15:36 4 kez okundu.



1 Aralık 1954…Adıyaman’ın Malatya’dan ayrılarak il statüsüne kavuştuğu, yeni bir dönemin başladığı tarih. Ancak bugün geriye dönüp bu 71 yıllık yolculuğa baktığımızda, ayrılığın Adıyaman’a ne kazandırdığını değil, daha çok neleri kaybettirdiğini konuşmak zorunda kalıyoruz.

Adıyaman, il olduktan sonra arzu edilen gelişimi maalesef yakalayamamıştır. Şehir, uzun yıllar boyunca öksüz, sahipsiz ve kaderine terk edilmiş bir görünümde ilerlemiş; ekonomik açıdan ise çoğu dönemde yoksunluğun ve yoksulluğun coğrafyası olmaktan kurtulamamıştır.

Malatya ise aynı süreçte dev bir atılım gerçekleştirmiş; sanayi, tarım, ekonomi ve altyapı yatırımlarında katlanarak büyüyen bir şehir haline gelmiştir. Kayısı ekonomisiyle güçlenen Malatya; üniversitesi, fabrikaları, hastaneleri ve modern yollarıyla gelişmiş bir kent kimliği kazanmıştır.

Bu iki şehir arasındaki fark artık sadece kilometreyle değil, kaderle ölçülür hâle gelmiştir. Kağıt üzerinde “il” olsa da, Adıyaman 71 yılın sonunda hâlâ temel altyapı ve yatırım eksiklikleriyle boğuşmaktadır. Sanayi yetersiz, ekonomi zayıf, eğitim yatırımları sınırlı… Gelişim hamlelerinin neredeyse tamamı ya gecikmiş ya da başlamadan yarım kalmıştır.

Adıyaman’ın en büyük çelişkilerinden biri de, Atatürk Barajı gibi dev bir su kaynağının gölgesinde susuzlukla sınanmasıdır. Baraj suyunun Şanlıurfa ovalarını bereketlendirip çiftçisine kazandırması, buna karşın Adıyaman çiftçisinin hala kuru tarımla kaderine terk edilmesi kelimenin tam anlamıyla bir trajedidir. Yapılan sulama projeleri ise yıllardır bir türlü hayata geçirilememiş, raflara mahkûm edilmiştir.

Ne demiryolu var, ne büyük sanayi tesisleri… Bu eksikliklerin doğal sonucu olarak Adıyaman’da işsizlik kronik bir yara hâline gelmiş, gençler gurbetin yoluna düşerek “ırgat” ve “hamal” olarak başka illerde çalışmak zorunda kalmıştır.

Nemrut Dağı gibi dünya mirası bir değere sahip olan, Pirin ve antik kentleriyle benzersiz bir tarihe ev sahipliği yapan bu şehir, hâlâ turizmden hak ettiği payı alamamaktadır. Altyapı eksikliği, tanıtım yetersizliği ve yatırım yokluğu bu potansiyeli görünmez kılmaktadır. Adıyaman’ın elinde kalan nadir ekonomik değerlerden biri olan tütünde de sorunlarla boğuşmaktadır.

Tüm bu sorunlar yetmiyormuş gibi, 6 Şubat 2023 depremi Adıyaman’ı derinden sarstı. Adıyaman’ın Malatya’dan ayrılışından sonra Malatya’nın gösterdiği gelişim bugün somut bir başarı hikâyesine dönüşmüş durumdadır.

Malatya, dünya kuru kayısı üretiminde tekel haline gelmiş; bu tarımsal zenginlik hem ekonomik sermaye yaratmış hem de şehrin ticari yapısını güçlendirmiştir. Organize Sanayi Bölgeleri (OSB) ile birlikte Malatya, gençlerine iş imkânı sunan bir üretim ve ihracat merkezi hâline gelmiştir. Modern şehirleşme, gelişmiş yollar, demiryolu ve havaalanı gibi yatırımlar Malatya’yı cazibe merkezine dönüştürmüştür.