En Kıymetli Bir Nimet:
Gökyüzüne Bakmanın Faydaları

Havanın, nimetler içerisinde en kıymetlisi olduğu muhakkak.
Nefessiz yaşayamadığımız, bu kıymete en önemli delildir. Bunun
dışında da çok delil vardır elbet. İmam-ı Gazali’nin “Allah’ın mahlûkatında yarattığı hikmetler” anlamına gelen “El-Hikmetu Fi
Mahlûkatillah” eserinde havanın kıymetine dair Kur’an ve hadislerin ışığında bolca tespitlerde bulunulmaktadır. Arzın, insanların,
hayvanların ve nebatatın yaratılışına açılan hikmet kapılarına yönelik açıklamaların paralelinde havanın yaratılışındaki hikmetlere de
ehemmiyetle değinilmektedir. Hatta anlatımlar, semanın yaratılışındaki hikmetlerle başlanıp diğer varlık mertebeleriyle devam etmektedir. Mesela hava ile ilgili anlatımların bir kısmı şu şekildedir:
Rüzgârın havayı arıtıcı yönü, havanın vücut ısısını ayarlama özelliği, yağışların bulutlar ile taşınması gibi onlarca ayrıntı üzerinde
durulmaktadır.

Mesela bir tespitte “Canlıların nefes alması kesilse kalplerinde
yükselen hararet sebebiyle helak olurlar.” şeklinde ifade edilmektedir.
Kitaptaki başka bir alıntı da Semayı yaratmakla kudretinin noksan sıfatlardan temiz olduğunu gösteren Sübhan; onun renklerini, renklerin
en şiddetlisi ve göz için en uygun şekilde yaratmıştır. Onun yeşillikleri ve
mavilikleri göz için uygun yaratılmıştır. Nefisler semaya döndüklerinde onun genişliğinde bir nimet ve rahatlık bulur. Özellikle de yıldızlar saçılıp ayın ışığı yayıldığında. Hikmet sahipleri derler ki; ‘Evindeki nimet
ve rahatlık, semayı görebildiğin yer kadardır.’

Havayı anlatan bölümde referans alınan ayetlerin bir kısmına
yer verelim. “Üstlerindeki göğe bakmazlar mı onu nasıl bina edip ve
süsledik, onun hiçbir çatlağı yoktur.” (Kaf suresi, 6. ayet), “Şanı ulu ve
noksan sıfatlardan yüce olan Allah, yedi sema yarattı.” (Talak suresi,
12. ayet). Hicr suresi 22. ayette “Ve biz, rüzgârları yüklü olarak gön
derdik, böylece semadan su indirdik de sizi onunla suladık. Ve onun hazinelerini (denizleri, nehirleri, toprak altı ve toprak üstü su kaynaklarını, gölleri) oluşturan siz değilsiniz”, Nahl suresi, 10 ve 11. ayetlerde de “Size gökten su indiren O’dur ve hayvan otlattığınız çayırlar O’nun sayesinde gelişir. Allah su ile sizin için ekinler, zeytinler, hurmalar,
üzümler ve çeşit çeşit meyveler bitirmektedir. Bunda düşünen kimseler
için -Allah’ı tanıtan- deliller vardır.”

Son olarak İmam-ı Gazali’nin semaya bakmayı değerli bulduğu on faydayı şu şekilde sıralayabiliriz. “Üzüntüyü eksiltir, vesveseyi
azaltır, evham korkusunu giderir, Allah’ı hatırlatır, kalbinde Allah’a
karşı saygıyı yeşertir, olumsuz fikirleri siler, sevda hastalığına fayda verir, müştak olanları teselli eder, birbirini sevenlere ünsiyet verir. O sema
ki dua edenlerin kıblesidir.