Borsada Para Nasıl Kazanılır?
Bölüm 4: Teknik Analiz: Grafiklerle Fırsatları Yakalamak
📈 Grafik Okumanın Sanatı
Temel analiz bir şirketin karnesini incelerken, Teknik Analiz ise o hissenin piyasadaki davranış kalıplarını ve psikolojisini inceler.
Teknik Analizin Temel Varsayımı: Geçmişteki fiyat hareketleri ve işlem hacmi, gelecekteki fiyat hareketlerini tahmin etmek için ipuçları barındırır. Teknik analistler, tüm ilgili bilgilerin (şirketin finansalları, piyasa beklentileri vb.) zaten fiyatın içinde yansıtıldığına inanır.
Mum Grafikleri (Candlestick Charts) ve Anlamları
Teknik analizin temel görsel aracı Mum Grafiklerdir. Her mum çubuğu, seçilen zaman dilimi (günlük, saatlik, dakikalık) içindeki dört temel fiyat bilgisini gösterir:
Açılış Fiyatı: İşlem görmeye başladığı fiyat.
Kapanış Fiyatı: İşlemlerin bittiği fiyat.
En Yüksek Fiyat (Fitil/Gölge): O dönemde ulaşılan en yüksek nokta.
En Düşük Fiyat (Fitil/Gölge): O dönemde ulaşılan en düşük nokta
Yeşil/Beyaz Mum (Boğa/Yükseliş): Kapanış fiyatı, açılış fiyatından daha yüksektir. Alıcılar baskın gelmiştir.

Kırmızı/Siyah Mum (Ayı/Düşüş): Kapanış fiyatı, açılış fiyatından daha düşüktür. Satıcılar baskın gelmiştir.
Mum grafiklerini okumak, piyasadaki anlık alıcı ve satıcı gücünü anlamanıza yardımcı olur.
📊 Temel Teknik Göstergeler
Teknik analistler, fiyat grafikleri üzerine çizilen çeşitli matematiksel göstergeleri kullanarak alım-satım sinyalleri ararlar:
1. Destek ve Direnç Seviyeleri
Bunlar, fiyat hareketlerinin dönmesi beklenen psikolojik ve tarihsel seviyelerdir:
Destek: Fiyatın daha önce düşüşünü durdurduğu ve alıcıların tekrar devreye girdiği seviyedir. Bu seviyede alım baskısı yüksektir.
Direnç: Fiyatın daha önce yükselişini durdurduğu ve satıcıların devreye girdiği seviyedir. Bu seviyede satış baskısı yüksektir.
Bir destek seviyesi kırıldığında genellikle yeni bir direnç, bir direnç seviyesi kırıldığında ise genellikle yeni bir destek haline gelir.
2. Hareketli Ortalamalar (Moving Averages - MA)
Fiyatın belirli bir dönemdeki ortalamasını hesaplayarak grafiğe düzgün bir çizgi çizer. Trendleri belirlemek ve gereksiz fiyat gürültüsünü filtrelemek için kullanılır:
Basit Hareketli Ortalama (SMA): En basit hesaplama yöntemidir.
Üstel Hareketli Ortalama (EMA): En son fiyatlara daha fazla ağırlık vererek fiyata daha hızlı tepki verir.
Yaygın Kullanım: Kısa vadeli ortalama (örn: 20 günlük) uzun vadeli ortalamayı (örn: 50 günlük) yukarı keserse (Altın Kesişim), bu genellikle bir alım sinyali olarak yorumlanır. Tersi ise (Ölüm Kesişimi), bir satış sinyali olarak algılanabilir.
3. Göreceli Güç Endeksi (RSI - Relative Strength Index)
RSI, fiyatın gücünü ölçen ve 0 ile 100 arasında salınan bir momentum göstergesidir:
RSI > 70: Hissenin aşırı alım bölgesinde olduğu ve fiyatının çok yükselmiş olabileceği anlamına gelir. Bu bir düzeltme (satış) sinyali olabilir.
RSI < 30: Hissenin aşırı satım bölgesinde olduğu ve fiyatının çok düşmüş olabileceği anlamına gelir. Bu bir tepki alımı (yükseliş) sinyali olabilir.
⚠️ Teknik Analizin Sınırları
Teknik analiz, alım-satım zamanlaması için güçlü bir araç olsa da, kusursuz değildir:
Kesinlik Yoktur: Teknik analiz sadece olasılıkları sunar, kesinliği garanti etmez. Birçok sinyal başarısız olabilir.
Kendini Gerçekleştiren Kehanet: Çok sayıda yatırımcı aynı göstergelere baktığı için (örneğin herkes 50 günlük ortalamaya bakıyorsa), bu seviyeler gerçekten de piyasa tepkisi görme eğilimindedir.
Temel Verilerden Bağımsızdır: Bir şirket iflasın eşiğindeyse, teknik olarak ne kadar iyi görünürse görünsün, yatırımınız felaketle sonuçlanabilir.
Sonuç: Başarılı bir yatırımcı, Temel Analiz (Ne almalı?) ile Teknik Analiz'i (Ne zaman almalı?) birleştirerek hareket eder. Bu iki yaklaşım birbirinin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır.
📝 Bölüm 4 Sonuç
Teknik analiz, piyasa psikolojisini ve fiyat hareketlerinin ritmini anlamamızı sağlar. Mum grafiklerini okuyarak, destek/direnç seviyelerini ve RSI gibi momentum göstergelerini kullanarak alım-satım kararlarınızı zamanlayabilirsiniz. Ancak her zaman, yatırım kararlarınızın temelinde güçlü bir şirkete (Temel Analiz) yatırım yapma kararı olmalıdır.
Bir sonraki bölümde, risk yönetiminin en önemli kuralı olan Çeşitlendirme ve Portföy Yönetimi konusuna geçerek, tüm bu bilgileri güvenli bir yapıya oturtmayı öğreneceğiz.