37 yıllık bir ömüre bin yıllık savaşımını sığdırmış bir liderdi Lumumba. Hayatını ülkesinin bağımsızlığına adamış bir güzel insan...Kongo halkını, bilinçlendirmek için direniş hareketlerini örgütlüyor, bağımsızlık için mücadele eden grupları birleştirmek için bütün gücüyle uğraşıyordu.

Bir gece yarısı sömürgeci yönetimin güçleri tarafından evi basıldı, tutuklandı. Bu olay halk katında çabuk yankı buldu. Sokaklar, meydanlar binlerce insanla dolup taştı. Halkın bu kararlı davranışı sömürgecilere geri adım attırdı. Bağımsızlık hareketi giderek güçlendi. Bunun sonucu olarak sömürgeci Belçikalılar Kongo’ ya sınırlı da olsa bağımsızlık tanımak zorunda kaldılar. Yurtseverler için sömürgecilere karşı kazanılan eşsiz bir zaferdi bu.

Patric Lumumba artık Kongo başbakanıydı. Hemen kolları sıvadı. Bir kalkınma planı hazırladı, büyük çapta bir eğitim seferberliği başlattı. Artık Kongo halkı açık açık tam bağımsızlık isteklerini dile getiriyorlardı.

Sömürgeciler yurtseverlerin bu isteğine sıcak bakmadılar. İlk işleri ülkede bir karmaşa durumu yaratmak oldu. Yönlendirdikleri gruplar beyazların çiftliklerine saldırmaya başladı. Bunu fırsat bilen sömürgeciler hemen anti propaganda başlattılar. Sömürgeci dönemindeki askerlerden oluşan orduyu Lumumba yönetimine karşı kışkırttılar. Ülkede tam bir kaos ortamı yaşanıyordu.

Henüz iki aylık başbakan olan Lumumba, bu yüzden Sovyetler Birliği’ nden yardım istemek zorunda kaldı. Bunu fırsat bilen Amerikan medyası hemen propagandaya başladı. Lumumbanın ruh sağlığı bozuk bir komünist olduğunu ileri sürüyorlardı. Şartlar hazır olmuştu. Artık darbe için her şey hazırdı.


Lumumba bir gece sabaha karşı tutuklandı. Belçikalı ve Amerikalı görevliler tarafından bir ormana götürülerek kurşuna dizildi. Hırslarını alamayan sömürgeciler Lumumba’ nın cesedini parçalayıp etlerini bidonlarda yaktılar. Kemiklerini bile asit kazanında erittiler.

Ama Lumumba’ nın yaktığı ateş hiç sönmedi. Onun yaktığı özgürlük ateşi ölümünden sonra da alevlenerek yanmaya devan etti. Lumumba’ nın hunharca katledilişi yürekleri özgürlük ve bağımsızlıktan yana atan tüm dünya insanları üzerinde derin izler bıraktı. Mazlum insanların büyük şehidi bu güzel insanı toplumcu şairimiz Ceyhun Atuf Kansu’ nun ’Lumumba ’ adlı şiiriyle selamlıyoruz

Aldandın sen
Aldandım ben.
Aldattılar aklı ve özgürlüğü.
Bilmem gerekliydi ya, bunu
Ben kurtuluş savaşı çocuğu
Tanımalıydım bu eski yüzü
İzmir den Ankara ya yangınlar alazında
Çocukların çığlığından, anaların acısından.

Aldattılar seni Lumumba
Aldatıyorlar beni.
aldanıyoruz düpedüz
Tutsak halkların sunduğu tepsi
Belçikalı sofralara ( amanın adı özgür ekonomi )
Bakır uranyum ve altın madeni
En ucuz zenginlik el emeği.

Aldandın sen Lumumba
Aldandım ben.
Batı- O, Eflatunda kaldı- Batı? neymiş Batı?
Anamalın sömürgeci saltanatı,
Veren bir elle, alan bin elle
Bağımsızlıklar satılan çarşılar Çombelerle
Ve kanlı yumruğu bekçilik edenlerin
Tefeci konaklarına Batılı Brükselin.

Aldattılar seni Lumumba
Aldatıyorlar beni.
Güçlüdür o yargıçlar yargılıyız aldanmaya
Bankalardan uçaklarla roketlerle geliyorlar
Uyandığını duydular mı halkın gerinerek
İniveriyorlar ossaat tepesine
Tutulmuş paralı askerlerle.
Kongo bir halk ormanı değil artık
Kanlı sürgün avı doyumsuz çıkarların.

Vurdular seni Lumumba
Vururlar bizi.
Vuruyorlar o karanlık ırmaklarda
Ormanları delip geçen namuslu hançer ışıltıyı
Kara sıcak senin kanın akar Afrika gecesinden
Yağlı pırıl pırıl yüzleriyle iş adamları
Çil paralar atıyorlar dünya radyolarından
Düpedüz dilini tutmuş insanlığa.

Güçlüdürler, güçlü onlar: Kongo zengin,
Ezilmişlikle yoksulluk her yerde dilsizdir,
Dilsizdir fakir beyazlar ve zenci milyonlar
Aldanıyoruz durmadan, elimizde ne var?
Asyada, Afrikada, Güney Amerikada,
Perulu kızlar, Viyetnamlı oğullar
Ve sen Lumumba
Bedeni delik deşik zenci baba!