Tarihler şubat ikibinon’dan on gün aldığında…


‘’Yazar olacak adam’’ öykü ve roman yazma sürecinin girdabına hoş bir merhaba dedi.

Epiktetos’un ‘’Yazar olmak istiyorsan yazın’’ sözünü ilaveten hocasının, ‘’konuşabilen herkes yazar’’ sözü ile güven tazeledi.
Edebi metinlerin coşkuyu anlatanlarının(şiir)
Bilimsel bir tez ispatı yapanlarının (makale)
Olay çerçevesinde oluşanlarının(öykü-roman)
Anlatmaya bağlı edebi türlerin(destan,masal)
Göstermeye bağlı olanlarının(tiyatro)… olduğunu hatırladı.

Roman ve öykülerin gerçek olabileceği gibi gerçekçi olması gerektiği vurgusuna dikkat kesildi.Roman ve öykü de gerçeğe dönüştürme ve yaklaştırma söz konusudur.

‘’Roman yaşama öykünmedir’’ çıkarsamasına ulaşıldı.

Charles Plısner’den iktibasla ‘’ Roman bir mimari ve senfonidir’’ sözü hatırlatıldı.

Öykü türlerinin: 1) Olay 2) Durum şeklinde yazılabileceğini. Bu türlerden; Ömer Seyfettin’in olay tarzı,Sait Faik Abasıyanık’ın durum tarzı öykü yazdıkları paylaşıldı.
Psilolojik Romanların durum öyküleri;Aksiyon Romanların olay öykülerinden oluştuğu(ama zenginliği sağlayan türün aksiyon romanları olduğu ) yazar olacak adam’ın güncesine düştü.

Romanda gerçeğe yaklaştırma ‘’görülen geçmiş zaman – di / dı eki ile sağlandığını buna dikkat edilmesi gerektiğini öğrendi.

Roman ve öykü için ;

1) Önermesi nedir ?
2) Olay örgüsü nedir?
3) Kişi/ ya da kişiler kimlerdir?
4) Olayın meydana geldiği zaman ve mekan ?
5) Olayı anlatan kimdir?
6) Dil ve anlatım özellikleri ve yazarın üslubu nasıldır?

Üzerinde örnek bir öykü ile ‘’çözümleme’’ yapıldı.

İşte asıl mesele ! ‘’ya yazar ol ya da terk et !’’

Roman ve öykü yazma teknikleri:

- İzlek(Rota)
Güzel bir fikir ya da önerme /konu
Önerme ;’’kısa kesin net olmalıdır.‘’herkes yazar olabilir’’(hocanın kitabının önermesi)

Bu da ‘’yazar olacak adam’ın önermesi:’’
‘’Akıl geceleri üşür’’

- Konu : ‘’etrafına bak ! başını kuma gömme sen deve kuşu değilsin’’ demeye gelen örneklemeler ile konu sıkıntısı olmadığı hocası tarafından anlatıldı ve ‘’yazar olacak adam ‘’ tarafından anlaşıldı.



Tarihler şubat ikibinon’dan on beş gün aldığında…

‘’Yazar olacak adam’’ hayal kırıklığına uğradı.
Kaleme aldığı ‘’öykümsü’’ şiddetle eleştirildi.

Aslında,dil açısından ve tahlileri yönünden sağlam bulundu fakat,arapsaçı sunumu öykümsüye ağır eleştiri yapılmasına neden oldu.
Hatta ‘’ öykümsünün’’ yırtılması gerektiğini söylediğinde, hocası ‘’öyküye’’ saygı duy ! diye uyardı.
Bugün Roman yazma sürecinin köşe taşlarından bir olan ‘’Olay-Vakıa’’ konusu masaya yatırıldı.

Forster’in ‘’öykü romanın temelidir.öykü yoksa romanda yoktur’’ sözü derse giriş anahtarıydı.

Anlatmaya bağlı metinlerde,gerçekleşen olay ya da duruma vakıa denir tanımlamasıyla karşılaştı.
İyi romancıların zaman,kişi(ler) ve mekan kurulumunda olay örgüsünde ustalaştığını öğrendi.

‘’Anlatma göster’’
Kelimelerle resim çiz’’ diyen hocasının söylediklerini not almakla meşguldü.
Usta yazarların ‘’imtizaç’’ denen zaman-mekan-kişi bileşenlerin kullanmada yetenekli olduklarını Peyami Safa örneği ile öğrendi.

Roman vakıa dört şekilde anlatılır.



1) tek çizgi halinde küçük parçacıklar ana olayı oluştur.

[(1)(2)(3)(4)] öz yaşam anlatımı romanlar gibi
Ana olay

2) iki ya da daha fazla olayın kullanılarak asıl olayı oluşturması.

[(1)(2)(3)(4)] 1 nolu olay ile 2 nolu olayın kesişim anlarından diğer olaya geçerek ana olaya
Ana olay ulaşılması.

3) asıl olayın iç içe geçen olaylar şeklinde verilmesi

[(1)(2)(3)] en dıştan itibaren dairesel bir hareketle 1 nolu olay anlatımı,sonra içe doğru dairsel
Ana olay anlatımla 2 nolu olayın anlatımı ardından iç dairede 3 nolu olayın anlatımı ile ana olaya ulaşılması

4) karma model bu üç anlatı sisteminin kullanılarak ana olaya ulaşılması

Yazım şekline yatkın olanı ilk ikisi olmak kaydıyla, ustalaşma artıkça üç ve dördüncü seçenekte kullanılabilir.

‘’yazar olacak adamın görüşü ise, hiçbir yazar ben böyle bir olay sunum metodu ile başlayacağım tarzından bir yol ile romanına başladığını zanetmemektedir.’’

Kısa notlar :

sağlam bir önerme olmalı.
öyküsü olmalı.
kısa öykülerden romana giriş yapılmalı.
romanın kurgusu bitmiş olmalı[zaman-mekan-kahraman(lar) açısından]
olaylar zinciri bir birine çok güçlü bağlanmalı.
yazma aşamasında kurgu üzerinde oynama yapılabilmeli
olaylar arasında mantıksal bağ olmalı[zaman,mekan, kahraman(lar) özellikleri]
olay örgün dikkate çekmeli ve yeni olmalı
olaylar okur üzerinde ciddi etki bırakmalı yani akılda kalıcı olmalı
olay görgün gerçeğe uygun olmalı.

Not: ‘’yazar olacak adam’ın ‘’ asıl hayal kırıklığı geçen hafta günlerce üzerinde hazırladığı taslak çalışmasının hocanın kibar söylemiyle boyuna büyük geleceği ve daha küçük çalışmalara meyil etmesi gerçeğini öğrendiği anda saklıdır.

Bir öykümsü ile eleştirilen ‘’yazar olacak adam’’ boyundan büyük projelere girmemesi gerektiği hatırlatıldı.Çok tutulan aşk-aksiyon trendine uyması gerektiği bu tip (hazırlayıp sunduğu ) projelerin iş yapmadığı, okurun bunlarla vakit geçirmeyeceği gibi sözlerin arkasında aslında ‘’bu seni aşar adamım yok öyle, bir çiçekle bahar gelmez ‘’ tepkisinin varlığını sezdi.




Yahya İNCİK /Ş.urfa Güncesi... 2010