- 6440 Okunma
- 1 Yorum
- 0 Beğeni
Yer Sofrası
Türk kültüründen başka Japon kültüründe de var yer sofrası. Japonların yer sofrası ile bizim yer sofrası tasarımlarımız birbirine hiç benzemiyor elbette. Ayrıca onlar geleneklerine bizden daha bağlı kalarak, modernize edilmiş yer sofralarında yemeklerini yemeğe devam ediyorlar. Biz ise ister yenilikci yanımızı ister taklitci yanımızı öne çıkardığımızı düşünün Tanzimatla birlikte masa kültürümüzü oluşturmaya başlamışız.
Hala Anadolu’ da arka mahallelerde, köy evlerinde, öğrenci evlerinde, bir salonun baş köşesinde duran on iki kişilik yemek masasına inat pek çok mutfağın tam ortasında ve nostaljik restoranlarda şark köşelerinde var olmaya devam ediyor yer sofrası. Ben ise kendi hayatıma dönüp baktığımda çocuklarımın rengarenk pastel boyalarla üzerinde resim çalışmaları yaptıkları manzarayı hatırlıyorum en son. Gerisi ise tatlı bir hayal…
Şimdi bir köy evinin mutfağında olsam; Ocak başına yaklaşsam yavaşça ve sacayağı üzerine koyulmuş bakır bir tencereden taşmak üzere olan kekik kokulu mis gibi akşam sütünü yanmadan, dökmeden bakır bir tasa doldurarak içsem. Sonra odanın öteki ucundan yuvarlaya yuvarlaya getirerek ekose desenli kenarları püsküllü keten sofra bezinin tam ortasına yerleştirdiğim yer sofrasında sıcacık “Bileki ekmeği” ile az önce yayıktan tahta kaşıkla toplanmış tereyağını "Öğmeç" yaparak yesem!
Yer sofrası deyince sizin aklınızdan neler geçiyor kim bilir ?
Yerde yemek yemenin bir de sünnet boyutu var biliyorsunuz. Peygamberimiz sağ dizini dikerek, sol dizinin üzerine oturarak yermiş yemeğini. Bu oturma şekli ise mideyi tıka basa doldurmayı engellediği için oldukça sağlıklı bulunuyor. Biz de Japonlar gibi en azından yerde bağdaş kurarak, diz kırarak yeme geleneğimizde sabit kalabilseydik kısa boylu ve aşırı kilodan muzdarip bir toplum manzarası vermeyecektik belki de bugün.
Teknoloji hayatımızın her alanına girdiği gibi, kahve makinesine kadar bütün mutfak aletlerimize de nüfus etti. Her şey kolaylaştı kolaylaşmasına ama; bir yer sofrası kurulurken ortaya çıkan muhabbet dolu anlar da kaybolup gitti hayatımızdan. 12 kişilik masalarda o muhabbeti bilen ve bulan varsa söylesin.
Anadolu insanının göçebe yaşantısının ve inancının bir neticesi olarak kültürümüzde yerini almış belli ki yer sofrası. Arada sırada çocuklarımıza, torunlarımıza az da olsa o muhabbetten tattırmak amacıyla (romatizmalı dizlerimize rağmen) yer sofralarımızı kursak fena mı olur?
YORUMLAR
Çok güzel bir yazıydı. Yıllarca önce annem mantı yaparken yere temiz bir sofra bezi serer üstüne de tahta yer masası koyar onun üzerinde hamur açardı. Hepsi mazi oldu. Şimdilerde masa üstünde yapıyorlar hatta yıllarım çalışmakla geçtiği için çoğunlukla hazır mantı yaptım. Galiba resimdeki sini.. Hatırladım bizim de vardı eskiden ama sanırım bakır değil de gümüş rengindeydi.
Teşekkürler harika bir yazıydı. Saygı ve selamlarımla..
AYSEL AKSÜMER tarafından 10/8/2010 7:06:49 PM zamanında düzenlenmiştir.