Trabzon denince akla hemen deniz ve deniz istihsallerinden hamsi gelir...

Dünyâ’da, yetiştiği ilimizin adını taşıyan bir meyvedir, Trabzon Hurması...
Kendine has tadı ile tanıdığımız ve dili buruşturduğunu, boğazı tıkadığını pekçoğumuz biliriz...
Mersinliler, bu meyveye: Cennet meyvesi, der.
Yakın akrabam, İzmit tarafında yerleşmiş ve modern tarım ile uğraşan bir arkadaşıma uğradı. Trabzon’a, bana hediye olarak Trabzon Hurması gönderdi. Afiyetle yedik.
Bu meyvenin tadı, bal gibi idi. Gerçekten bu meyvenin bu kadar tatlı olduğunu, gelen hediye meyvelerden anladım. Bildiğimiz bu hurmayı meğer yemesini bilmiyor muşuz!...

Aradan zaman geçti... Bizim semt pazarından, bu hurmadan aldırdım eve... bir hafta kadar beklettik olgunlaşsın diye. Çünkü, hediye gelen meyveler olgun ve domates gibi eziliyorlardı, ama ayva kadar irilikte idiler.
Meğer, oralarda Şeftâli, iri olsun diye dalında belli sayıda meyveyi sâbit tutarak, diğerlerini, henüz küçükken dalından kopartıyorlar, her dalın besleye bileceği kadar meyve bırakıyorlarmış. İnce meyveyi, toptancılar almıyormuş...

Neyse, bizim Trabzon Hurması’nın tadına böylece âşık olduk... Birkaç yıldır bu böyle...
Her kış mevsimi gelmesini ençok Trabzon Hurması’nı bol- bol yiyebileceğiz diye seviniyoruz... Bu yıl, bir de, bu işin tekniğini öğrenmişler evden...

Pazarcı: ”Bu aldığınız 5 Kğ. Trabzon Hurması’nı, bir siyah naylon torbaya koy... Yanına da, 4-5 tâne dal elması koy... Üstünü ve etrâfını bir bezle kapat, dursun bir hafta sonra aç, bak; hepsi birden bal gibi olmuş, göreceksin” demiş, müşterisine.

Uyguladık... Allah’ım!.. Bu ne tad... Neler, ne lezzetler yaratmış Allah da, biz bilmiyoruz... hiç abartmadan söyleyeyim; hayâtımda, bu kadar tatlı bir meyve hiç tatmadım inanın, hem de hiç- biri zedelenmeden- çürümeden, birer domates olgunluğunda. Yerken, dişinizi kullanmanıza gerek yok.
Hüüüpp diye emin- gitsin, mîdenize. Sanki, ilâç mübârek... Ey Allah’ım; sana şükürler olsun...
Ömrümden geçen yarım yüzyıldan sonra hâlâ, nîmetlerini yeni tadıyorum...

Kısacası, Trabzon Hurması, arının yaptığı bal’a eş. Dalda yetişen bal lökması... Yemeyene anlatması zor tabîi.
Hazır mevsimi gelmişken ve az önce kilosunu 1 Milyondan yine 5 kilo alıp-eve gönderip, işyerime gelince, sizlere de haber vermeyi uygun gördüm... Bir kere tadan vazgeçemeyecek ancak; beni unutmasınlar haa... Afiyet olsun...

Siz de dostlarınıza, Trabzon Hurması’nı tanıtmayı sakın ihmâl etmeyin... Ben şimdiden fidânını alıp- dikmeye karar verdim bile. Diktiğim 60 meyve fidânının yanında, bu meyve de yetişmeli... Fındık ne ki, ağaçta bal yetişir mi? diyenlere, evet bu ağaç, ballar balını yetiştiren; Trabzon Hurması ağacı.

Saygılar sunarım. Hurma balları ile kalınız, Efendim.

Kadir Yeter. TRABZON.
Notlar:
1- 2005 yılının Mart ayında, 10 adet Trabzon Hurması ve 1 adet Kara Dut fidânı diktim.
2- Konu ile ilgili yazı ve geniş yorumlar için buyurun; Pişmân olmazsınız:
www.pazar53.com/news_detail.php?id=357
3- "Trabzon’un yiyeceklerinin ve içeceklerinin beğenilenlerini bildirir
Evvelâ içeceklerinde (---) (---) (---) (---) hayat suyundan haber verir tatlı sudur. Boztepe bağlarının turna kanı üzüm şırası gayet hoş şıralı, pahası yüksek metadır ki içene asla sarhoşluk vermez. Şer’i müsellesiü karanfiliyyesi ve misketi gayet lezzetli şerbetlerdir.

Yiyeceklerinden; nice bin bahçelerinin ve bostanlarının nefis meyveleri ve yetiştirdiklerinin çeşitlerinden, üzüm bağlarının türlü türlü lezzetli üzümlerinden, sulu ve tadı hoş meyvelerinden; dilber dudağı kirazı, Lahican armudu, bey armudu, gülâbi armudu, Sinop elması, namık üzümü, meliki üzümü ve Frenk üzümü nefis nimetlerdir.

Patlıcan inciri öyle lezzetli ve hoş kokulu incirdir ki benzeri Nazilli diyarında olmaz.

Özellikle limonunun çeşitleri, al renkli türlü turunçları, narı ve zeytini dünyayı tutmuştur ki yedi çeşit zeytini olur. Misli meğer cennet benzeri Şam ve Kudüs-i şerîf’te ola. Ama bu Trabzon zeytininin bir küçük cinsi vardır. Olgunlaşmadan ham iken yenilir ve siyah kiraza benzer bir tür meyvedir. Bu da Trabzon’a özgüdür.

Trabzon hurması derler bir meyvesi vardır, fırında kurutup vilâyet vilâyet gönderilir. İçinde iki üç çekirdeği olur, lezzetli meyvedir."

("A vitamini ve karbonhidratlarca çok zengindir.
Kalp-damar sistemi hastalıklarının tedavisinde şifalıdır. Bağışıklık sistemini kuvvetlendirmekte, sindirim sistemi hastalıklarına iyi gelmektedir.

Aynı zamanda, günümüzde yaygın olarak görülen kanser hastalıklarından korunmada önemli bir yer tutmaktadır. Genel olarak Trabzon hurması zayıflığın giderilmesine, kansızlığa, vitamin eksikliğine, mide-bağırsak hastalıklarına iyi gelmektedir.
Bu meyve yenmeye devam edilirse ishali kesmekte, iştahı açmakta, mideyi kuvvetlendirmekte, safranın hararetini gidermekte, mide gastritini önlemekte, bağırsak iltihabını iyileştirmektedir.

Trabzon hurmasının yaprakları kaynatılıp sık sık saçlar yıkanırsa saçlara iyi gelir ve sık sık yüzler yıkanırsa cildi güzelleştirmektedir. Yaprakları ise kaynatılarak elde edilecek su temizlik işlerinde kullanılırsa, deterjan gibi temiz yüzeyler ve eşyalar elde edilmektedir”

Trabzon Hurması aslında daha çok, Kocayemiş, Kara hurma .cennet hurması ,adlarıyla bilinir. Bol miktarda, Protein, karbonhidratlar, selüloz, fosfor, kalsiyum, demir, sodyum, tanen, potasyum, mağnezyum, A, B1, B2, B3, C vitaminleri.

Peklik (kabızlık) giderici ve besleyici özelliklere sahiptir.
İshal, iştahsızlık, gastrit, bağırsak iltihaplarının tedavisinde kullanılabilir.
* Kolesterolü ve yüksek tansiyonu düşürmeye yardımcı olur. ")
Yukselenyildiz Yüksel Önaçan’ın yorumundan:
11 Kasım 2009 Çarşamba 17:36:31
Kaynak ve meyve fotoğrafı için bakınız: www.fotografdefteri.com/41643/