1) Sınavı Geçerli Aday Sayısının Az Olması ve İstatistiksel Yanılgı
2025’te sınavı geçerli sayılan aday sayısı önceki yıllara göre düşüktü. Bu durum, öğrencilerin puanlarına denk gelen sıralamaları yapay olarak iyileştirdi. Öğrenciler bu görünürdeki avantajı gerçek sanarak, daha yüksek kapatan veya sıralamalarına yakın bölümlere yöneldiler. Ancak istatistiksel olarak bu tür durumlarda, tercihlerin topluca yukarıya kayması büyük boşluklar ve yerleşememe sorunlarını tetikler.
2) Yanlış Karşılaştırma: Tek Yıla Odaklanma
Öğrenciler birkaç yıllık sıralama trendlerine değil, yalnızca 2024 verilerine baktılar. Özellikle puanı düşük olan adaylar, “geçen yıl düşük kapatmış” bölümlere topluca yöneldi. Bu da arz-talep dengesini bozarak düşük kapatan bölümleri sonucu kötü olan öğrencilerin popüler bölümleri haline getirdi. Aynı durum ek tercihlerde de tekrarlanacak çünkü öğrenciler her yıl psikolojik olarak yine bilinçsizce düşük kapatan bölümlere yönelir.
3) Yeni Açılan Bölümlerden Habersizlik
Her yıl mutlaka yeni açılan bölümlerden düşük kapatacak olanlar vardır. Ancak öğrenciler ve rehber öğretmenler, “geçmiş yıl verileri”ne bağlı kaldıkları için bu fırsatları göremezler. Bu bilgi eksikliği, özellikle sıralaması düşük olan öğrencilerin boşta kalmasına katkıda bulunur.
4) Kontenjan Azaltılması
2025’te kontenjanlar düşürüldü. Bu durum, geçerli aday sayısının da az olması ile çakışınca, sonuçları çok daha ağırlaştırdı. Yani, azalan arz + yanlış tercih yönelimleri = rekor sayıda öğrencinin boşta kalması sonucunu doğurdu.
5) Nicel Veri Analizi Yapmayı Bilmemek
Öğrenciler ve rehber öğretmenler istatistiksel yöntemleri (ortalama, trend, güven aralığı, volatilite analizi vb.) kullanmamaktadır. Bu nedenle tercihlerde bilimsel öngörü yerine psikoloji ve söylentiler etkili olur. Sonuçtaysa yanlış risk yönetimi=boşta kalma oranı artışına yol açar.