Köye düşen ışık:
Divriği Çayören (eski adı: Pütge) köyüne 1960 yılında bir öğretmen geldi. İlkbaharda okulun hemen yanındaki yonca ekilen tarlanın içindeki yabani armut ağacının (ahlat ağacı) bir dalına " aşı" yaptı. Çayörenliler ağaca aşı yapmanın ne demek olduğunu bilmiyorlardı, elma ve armut meyvalarını Malatya'nın Arapgir ilçesinden yazın ekin deriminde gelen çerçilerden buğday veya arpa ile değiştirerek alıyorlardı, ama bu çok sınırlı oluyordu, evin bütün bireyleri bu meyvaları yiyemiyordu. Köylüler asıl elma ve armut ihtiyaçlarını dağlarda , tarlalarda kendiliğinden yetişen yabani elma ve armut ağaçlarından sonbaharda (ekim-kasım ayları) elde ederlerdi, ama bu da kolay olmazdı. Çünkü, hem kendi aralarında, hem de bazen başka köylerden gelip o meyveleri almak isteyenlerle kavga ederlerdi. Ahlat ağacına aşı yapan öğretmen iki yıl sonra başka bir köye tayin olup gitti, ama aşısı 3-4 yıl sonra kocaman armutlar vermeye başladı. Böyle birşeyin olabildiğini gören köylüler bir yandan Divriği'ye gidip Zirai Donatım Kurumu'nda ağaçlara aşı yapmasını öğrendi, diğer yandan da Malatya, Tokat, Amasya gibi şehirlerden elam, armut, kayısı, ceviz fidanları getirip köyün yakınlarındaki buğday7arpa/fiğ/yonca ektikleri tarlalara dikerek bahçeler yaptılar. 1970'li yılların başlarında tonlarca meyve elde eden evler oldu. Bahçecilik ile birlikte arcılık da gelişti; her yıl yüzlerce kilo bal satan evler oldu. Köylüler artık dağ meyveleri için ne kendi aralarında ne de başka köylülerle kavga ediyorlardı. O köylerde de Köy Enstitüleri'nden mezun öğretmenler aynı uygulamaları yapmıştı. Bazı aileler özellikle baldan elde ettikleri paralarla İstanbul'da ev veya arsalar aldılar. Köyümüze bir ışık gibi düşen o öğretmen Divriği'nin bir köyündenmiş ve Kastamonu Gölköy Köy Enstitüsü mezunuymuş, çok sonra öğrendim ve babamla birlikte Ankara Seyranbağları'ndaki evinde ziyaretine gittik. Ruhu ışıklar içinde olsun, yattığı yer en sevdiği çiçekler koksun.

bohun tarafından 3.12.2024 14:47:38 zamanında düzenlenmiştir.

Evet bilimi kullanmadan aydın olunmaz. Köy enstitüleri mezunlarının hepsi aydındı. Bu güzel paylaşımınız için çok teşekkür ederim

Ata aydınlığının ışığındaki yüreğinizi selamlamak istedim
aşağıda yazar yorumda aydınlığınıza şahitlik etmişlikten...

eyvallah.

Nerden nereye demek geliyor insanın içinden.
O uzun savaşlar sonrası kıt ve yetersiz imkanlarla o şartlarda neler başarılmış insan okudukça gördükçe daha da şaşırıyor.
Bir taraftan toplumun aydınlanması (köy enstitüleri ve üretime yönelik kurslarla vb. ile)Toplumun aydınlanması diğer taraftan sosyal siyasal ve ekonomik yaşamın modern şekilde tesisi ve canlandırılması hızlı bir şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu husus Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün Onuncu Yıl Nutku'nda; bu millî mücadelenin kimlere karşı, niçin ve nasıl verildiğini ifade ettikten sonra, Cumhuriyet kurulduktan sonraki safhasında da yapılan ve yapılması gerekenler konusunda ise O Nutku'nda, özetle
"...bu muvaffakiyeti, Türk milletinin ve onun değerli ordusunun bir ve beraber olarak, azimkârane yürümesine borçluyuz.” dedikten sonra devamında
"...Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir.” demiş ve NE MUTLU TÜRKÜM DİYENE diyerek de sözlerini aynı coşkuyla tamamlamıştır.
Geçmişin hatırlanması maksadıyla güzeldi tebrikler, Kaleminiz daim ilhamınız bol olsun diyor esenlikler diliyorum.
Saygılarımla.