1
sığ sularda gezinmenin marifetiyle yaşıyor insan.derin düşüncede olanlar için ne anlam ifade ediyor dünya.insanın hayvandan farkı yalnızca alet yapmak için akla başvurması değil.nitekim ideologlar için ütopyayla başlamış bir toplum inşa etmenin zorunluluğu.toplum denince örgütlenme akla gelir.lider olma vasfının önem kazanması.geçmişte kahinler bir toplum olmanın birleştirici gücü olmuş.tanrıyla bağ kurmak mümkünmü günümüzde.çünkü ideolojiler inançlarla aynı anlamda değil toplum hayatında.inancın bir yanılsama olduğunu tarihteki sınıf kavgasıyla açıklamak isteyince sosyalizm.islamın çıkışında sınıf çelişkilerinden yararlanmış kuran.bir tarağın dişleri gibi eşittir insanlar allah elçisine göre.bunu sağlamanın araçlarını cihat kavramında görmüş günün şartları.sürekli mücadele içinde geçen hayatın akla başvurması imar faaliyeti demekti islam için.nitekim bilimselliğin lüzümünü tabiatta görmüş insan.yalnızca bir merakla açıklanamaz tabiatı anlama meramı.zülkarneynin göklere çıkması gibi kıssalarla bir ütopya oluşturulmuş bilim için.günümüzde ışınlanmanın bu gerçeğe yakınlığı tesadüf değil.teknoloji için hiç bir şey imkansız değil düşüncesine dayanıyor yıldız savaşları.ahir zaman tasvirlerinde var bu tür hadiseler.fantastik bir gerçekmiş gibi görülmesi teknolojinin.böyle bir varoluşun bilimdeki yeri tartışmalıdır.kıyameti beklemekse dinin anlamı.toplum oluşturmanın metafizikle ilgisi kadar zayıftır tefrika kavramıyla açıklamak ahir zaman fitnesini.nur cemaatinde modern eğitim demek kalkınmanın şartlarından birisi.ancak kültür odaklı bir çaluşmanın din dışı görülmesi itirazlara neden olmuş eğitimin yetersiz kalacağı düşüncesiyle.dini ritüellerin bir kültür yönü varmı sorusu.inancın amel için varolduğu biliniyor.buda ibadet ve zikir demek.
2
tarihte din nasıl anlaşılmış sorusu için teolojiye başvurmak gerekiyor.kuran bir uygarlık sorunu olarak görür sapkınlığı.insan için tekamül demekmi tarihin seyrinden anlaşılan.sosyal evrimciler bu düşüncede olması haklı çıkarmaz bilimi.marksın onayladığı bir düşüncemi evrimcilik.bilimin hurafeyle ilgisini gözönünde tutmalı ideolojik bir arkaplanı olması nedeniyle teorilerin.adnan oktar evrimcileri sahtekarlıkla suçlar yaratılış atlası olarak görmekle canlıların varoluş gerekçesini.canlıların yaratılış amacı allahın sanatı demek bu durumda.dünya hayatının gerçeği gibi kitaplarda var bu konular.kötülüklerin kaynağında şeytan var düşüncesi yeterli değil kuran açısından.zulüm ve adalet kavramları bu durumu açıklarmı sorusu.kuranda zalim bir kavmin helak edileceği belirtilir.kuranın ideolojiye bakışını anlamak için onu ortaya çıkaran faktörlere bakılmalı.her şeyin ilahi bir plan dahilinde olması.buda kelami tartışmaların konusu olmuş tarihte.yaratılıştaki hikmet insanın maddeyle sınanması.bu duruma açıklık kazandırıyor düzen kurma isteği.insan için kendi fıtratını yaşamaktır asıl amaç.buda farklı fikirlerin terfrikaya neden olması demek.ideolojik farklılık kimin haklı çıkacağı beklentisine kapı aralamış daima.fravun saltanatını siyasetle korumak istemiş ilahi iradeye karşı çıkarken.