Hz. Âdem’in en büyük mucizesi Talimu’l-Esma’dır. Yani Allah’ın isimlerinin öğrenilmesidir. Bu mucize o’nun peygamberlik ve halifelik davasının en açık ispatıdır.


Cenab-ı Hak, yeryüzünde bir halife yaratıp kendisine ruh verdikten sonra, ”Hepiniz o’na secde edin” emrini verince melekler bu durumu kavramaya çalışıyorlardı. Yeni yaratılacak yeryüzünün halifesi acaba hangi hikmetlerle halife yapılacaktı? Bunun hikmetini öğrenmek için Cenab-ı Hak’ka niyazda bulunmuşlar, Allah-u Teâlâ’da meleklere kendilerinin bilgilerinin sınırlı olduğunu, ancak kendilerine bildirileni bilebileceklerini, ayrıca insanoğlunun yaratılışında çok büyük hikmetler dilediğini bildirmiştir. (Bakara,30-32)


İnsana verilen ‘Halife’ unvanı çok büyük manalar ifade etmektedir. Çünkü halife, Allah’ın yeryüzündeki iradesini temsil edecek, ilahi hükümranlığının tecellilerine ayna olup, aksettirecektir. Bu açıdan halifelik unvanı diğer yaratılanların hepsinin üstünde bir makam ifade ediyordu. İşte bu bakımdan halifelik makamının üstün özelliklerine ulaştırmak için Cenab-ı Hak Hz. Âdem’e bütün eşyanın hakikatlerini öğretmiştir. Tabii eşyanın isimlerinin talim ettirilmesi dar manada eşyanın isimlerinin bildirilmesi değildir.


Bu mucize Allah-u Teâlâ’nın Esma-i Hüsna’sının yani güzel isimlerinin kâinattaki tecellilerinin esasının, hakikatinin kemal manada talim ettirilip, öğretilmesidir. Bu öyle bir talimdir ki, bütün ilimlerin sanatların, fenlerin, keşiflerin özünün, fihristinin talimidir.


Madem insanın yaratılış gayesi Allah’a tam bir kul olmaktır. O halde buna ulaşma yolu, Cenab-ı Hak’kın kâinattaki tecellilerini ilim yoluyla keşfetmektir. İşte bu açıdan Hz. Âdem Aleyhisselama bu yol öğretilmiş ve melekler eşyanın isimlerini kendilerine öğretilmediğinden bildiremeyince Allah’ın insanı halife kılmasının hikmetleri yavaş yavaş ortaya çıkmaya başlamıştır.


Hz. Âdem hem Allah’a karşı kâmil manada yaptığı kullukla, hem de Allah’ın isimlerini talim etmekle halife unvanını taşımaya hak kazanmıştır. Bizler de aynı unvana layık olmak için Hz. Âdem’in yaptığı gibi kulluk vazifemizi tam yapmaya çalışıp, Allah’ın isimlerini talim edip, diğer yaratılanlardan üstün olduğumuzu göstermeliyiz.


Hele ahir zaman diye nitelendirilen yaşadığımız devrin en önemli özelliklerinin başında ilim ve fennin ön plana çıktığı hiç unutulmamalıdır. Her şeyin ilimle ölçüleceği, hükmün ve kuvvetin ilimde olacağı şu zamanda Hz. Âdem Aleyhisselam’ın torunları olan biz Müslümanlara çok görevler düşmektedir.


Hz. Âdem (a.s.) Talimu’l-Esma mucizesiyle her devre özellikle bizlere maddi ve manevi ilerlemenin hedefini tayin etmiştir. Bizlere düşen görev çalışmak, çalışmak, çalışmaktır. Fakat şuan dünya Müslümanlarına baktığımız da bunun pek uygulanmadığını da üzülerek görmekteyiz.




Ahmet TULGANER