1
alt yapı yatırımları uzun vadede planlanmış.örneğin karadeniz sahil yolu bir rahatlama sağlamış zorluk içindeki ulaşıma.rizeden erzuruma yapılan yolların ticareti canlandıracağına dair beklentilerle turizme açmak iç bölgeleri.aslında yerleşim için planlı kentleşmede alt yapıyı götürmek gerekiyor sahil dışındaki bölgelere.yol ve ulaşım metro istasyonları demek.ayrıca karadeniz sahili için planlanmış hızlı tren ileri bir tarih için.bunun için tünel açmak gerekiyor hiçte azımsanmıyacak miktarda.yol medeniyettir diyor erdoğan.şimdilerde rize sahili dolgularla imar için müsait hale getiriliyor binbir umut içinde.bence sahilde otelde yapılmalı bir turizm şehri olmak gerekiyorsa sahip olduğu potansiyelini karşılama açısından.raylı sistem istanbuldan artvine kadar yapılırsa samsun ankara gibi entegre yollarla bir ağ oluşturma imkanı hazırlanmış olur.sahilde luna park için alan açılmalı şehrin cazibesine katkı sağlamak için.bu şekilde şehrin metropol olmasında bir engel kalmamış olur.tabiki sanayileşme için imkan dahilinde tutulmalı kalkınma projeleri.tekstil balıkçılık ve arıcılıktan beklenen verim alınırsa.belkide çay ve narinciye geçim kaynağı için yeterli olmayışını açıklıyor büyük kentlere süren göçler.rize bir kültür şehri olabilirmi.bunun için kültür merkezlerine ihtiyaç duyulduğu kadar sanat evleriyle desteklenmeli arayışlar.folklor dışında bir etkinlik imkanı yok taşaradaki havaya bakınca.bunu değiştirmek hiçte kolay değil.her şeyden önce kentleşmeyi tamamlaması grekiyor şehrin.rizeye sevdalı karadenizli için hangi beklentiyi karşılamak gerekiyor.turizm için yeterli tanıtım yapılıyormu.senoz deresi için çalışmalar sürüyor gelen haberlere göre.tahpur gibi yaylarda konaklamak için tesisler açılıyor.bunlar bir başlangıç sayılabilir insanların dikkatini çekmede.bu şekilde unutulmuş bir kent olmanın yazgısından kurtulur şehir.
2
istanbula yakından bakıldığında imara açılan bölgelerde yapıların sanatsal değeri eskinin gerisinde kalmıştır.özellikle gökdelenlerle donatılan şehir için planlamada gözeticelek estetiği eksik bırakmış mimarlar.yakın tarihimizin bir gerçeği gibi duruyor çarpık yapılaşma.tıpkı istanbul gibi rizeninde bir sorunu durumunda yapılaşmanın modern mimariye uygunluğu.bunlar aşılamayacak sorunlar değil aslında.newyork gibi şehirlerin örnek alınması mimaride.parisin şehirleşmesinde sanatın etkisi fazla.ama istanbula yakışmayan bir estetikle şehirler inşa ediliyor.çayeline baktığımızda şehrin denizle ilgisi yokmuş gibi estetik değerden yoksun mimari göze çarpıyor.belkide otoyolu şehrin içinden geçirmek gerekiyor.bu şekilde insanların denize bakışı değişir.ayrıca eskinin yapı anlayışında olan geleneksel mimaride terkedilmiş durumda.bu durumda olan şehirler için depreme dayanıklılık halen bir sorun.hatayın yeniden inşası için toplu konuta başvurulması bir fırsattır sağlıklı yapılaşma için.bunlar dikkate alınır umarım.eskiden imkanların yokluğundan şikayet edilirdi modern yapılar için.şimdilerde yetersizliği farkediliyor yapımda gözetilecek estetiğin.herkesin bu konuda bir yargısı var konu şehirleşme olunca.ancak gerekli özen gösterllmiyor mimaride.ve ne yazıkki herkes bunun farkında.
3
anadolu uygarlıkların beşiği olmakla övünür.romadan islam uygarlığına bu bölge için savaşlar yaşanmış tarihi gelişime bakıldığında.helenizm gibi bütün çağları etkilemiş bir kültürü vadetmiş uygarlık açısından.sonra insanlık moderne varışın yollarını aramış kültürlerde.batı sanıldığı gibi islama kucak açmamış hristiyanlığa sadık kalmakla.oysa islamın biçimlendirdiği bir toplumu maletmiş kendine.yüzyllarca süren savaşların mantığında var örgütlü topluma giden yol.zaman gelmiş marksın etrafında yaşanmış fikir mücadelesi.şimdilerde islam korkusu var avrupada.islamın öğütlediği tevhit inancında var uyumsuzluk batıya göre.çağlar boyunca süren çatışmaların yeni yüzü demektir reddetmenin olasılığı.matematikten fiziğe yeni arayışlar için uzayı fethetme rüyasıyla uyanmış tabiata insan.bunun için deneylerle yol aranmış yıldızlara.umut vadetmiş fiziğin hariküladeliği arayışta olanlara.cern deneyinde atomun yapısı incelenmiş elektronların varlığına duyulan merakla.bunlar ışınlamanın manyetik boyutudur fiziğe bakınca.pramitlerin üstüne yükseldiği hakikat için çalıştırmalı zekayı.bunlardan alınacak derslerle uzayı keşfetmeye hazırlıklar var kaderde.insanın dünya göz açmasıyla şahit oldukları için öğrenme başlıyor çocuklukta.böyle bakınca izafiyetin bir anlamı yok olasılıklar dışında.kıyamet savaşları anlaşılmayacak bir beklentiye dönüşür insanlığın zafer kazanma beklentisi içinde.tanrıyı kıyamete zorlamak için düşünülmüş kaosla büyüyen yeni inanma şekilleri.mesih inancının haklı çıkması zamana.bunlar için rüya görüyor insanlık.
4
çaytvde rizenin sorunları tartışılıyor.ihmal edilmenin acısını yaşıyor bir kent olarak rize.turizmden beklenti nereye kadar taşır şehri geleceğe.ülkede geri kalmışlığı cemaatlere bağlayanlar var.çağdaş bir kent olmak için ne gerekiyorsa.bunlar akılda tutulmalı gelişmişlik için.alt yapıyı görürmek bir şehir olmanın planlanmasıyla ilgili.tokinin yaptığı konutlar için yatay mimari ön planla olduğundan şehir için gerekli görülen bir planlanmada yok.park bahçe yapımı yeterli değil kent dokusuna önem verilmesi için.klasik mimari modern yorumuyla esas alınıyorsa cadde ve sokaklarda düşünülmeli kesinlikle.şehirleşmenin dünyadaki örneklerine bakılmalı kent kültürü için.aksi halde şehrin kimliğine zarar verir yapılaşma.erdoğan istanbula ihanet ettik diyor çarpık yapılaşmayı kastederken.şehir için ulaşım nasıl sağlanmalı taşımacılığın yetersizliğine dikat çekilince vatandaş tarafından.insanlar kalabalık yolculuğun sıkıntısını yaşıyor hala.bunları çözmek hükümetin işi belediyelere sorumluluk yüklensede.bunlar düşünülmeli şehirleşmek için.rizede benzer sorunlar yaşıyot şehre bir kimlik kazandırırken modern yapılaşma.denize dolgu yapmakta çözümün bir parçası yapılaşmada.bunlar dikkate alınırsa iç bölgeleride iskana açmanın gerekli olduğu anlaşılır.işte devlet alt yapıyı götürmenin olnaklarıyla düşünmeli gelişmişliği.
5
gezginlerle tanıdıkça şehirleri.neden bizim caddelerimizde ışıl ışıl olmasın.alt yapı yatırımları için mimarların düşündükleri.insanlar kalabalık halinde akıyor eski istanbulda.kentin büyüklüğünü hatıra getiriyor bu uçsuz bucaksız yapılaşma.şehir gökdelenlerle kuşatılmış bir finans ağına bağlı olarak.ancak yoksullukla içiçe bir hayat var metropollerde.metro ağıyla ulaşım için bir kolaylık var planlamada.turizm sektörleri şehri tanıtırken eksik bırakıyorlar kentin varoşlarını.her ilçeye bir metro sözü vermişti belediyeler.bunların sözü tutulmadı geçmişte olduğu gibi.buda hayasl kırıklığı demek muhalifler için.şehri tanımakla işe başlamak gerekiyor modern yapıların ihtişamını katmak için turizme.istanbul dünyada trafiği en yoğun kent olmasıyla bir tesadüfü yaşamış değil.şehir pahalılaşıyor her geçen gün.yaşam kalitesi planlamayla ilgili.örneğin alemdağ caddesi için ne yapılabilir metro ağının dışında.kültür götürülmüyor bu bölgelere.hastane yapıldığı kadar meydanlara duyulan ihtiyaç.sokağa çıkma korkusu var meskün mahal olduğu halde.insanlar belli noktalarda sosyalleşme imkanı buluyor bir metropolün banlyolarındaki karmaşadan ürkerek.istanbulda cadde üzerinde işyerleri var coğunlukla.şehri planlarken bu ayrıntıda düşünülmeli.sosyal donatı alanlarıyla şehre farklı bir bakış getirmekte gerekli.rizeden istanbula yapılan yolculuk için hafızalarda kalan manzara.halen yoksulluğun varlığını görüyoruz bu izlenimlerde.vakit geçirmenin kahvelerde zaman öldürmek olduğundan insanlar için şikayet konusu bu durum.nasıl aşılır bu sorunlar bu sağlıksız toplum yapısıyla.kent olmanın yazgısı değilmi yalnızlıklar.köşeyi dönmek için fırsat kollamakta menfaatperest yapmış insanları.kaliteli hayatın parayla mümkün olması.bu inkar edilemez bir gerçek insanlar için.her geçen gün gelir farkı açılıyor sınıfsallığı açığa çıkaran.geçinmek için sosyal yardımlar gerekiyor türkiyenin her yerinde.çalışma hayatı ekonomiye bağlanmış çoktan küçük şehirlerde dahi.yoksulluğun acı renginde var çaresizlik içimizdeki gurbeti büyüten bu sürgün gibi hayatlarla.işte çayelinden istanbula bu korkuyla geçiyor yolculuklar.
6
anladık dereler başka akar senözde.ancak kaptanpaşa toprak yapısıyle güzel bir arazi.ülkemizde planlı kentleşme olmadığından.değerli arsalara sahip kaptanpaşa.bir kasabadan büyük sayılır gelişmişlik açısından.kaptanpaşaya bağlı köylerin yalnızca turizm beklentisi yok acentelerden.eğer bozulacaksa yapısı hiç yatırım yapılmasın.oteller dükkanlar iskana açılmasına bağlı kaptanpaşanın.karadeniz doğal güzellikleriyle dünyanın incisi.ancak yatırım demek bozulması doğal güzelliğin.istanbulda farklı bir yaşam tarzı arayanlar için taşradan bir köşe demek kaptanpaşa.sahte cennetin alıcı bulamaması taşrada.ihtiyaçlar karşılanırsa bu gibi yerleşkelerde kendi güzelliğini yaşatır kaçınılmaz olarak.kaptanpaşa belediye olursa derenin köyleride ülkenin refahından faydalanır.yayla turizmi için acentelere kolaylık sağlanır.tesisler açılırsa gençler için konaklama ve spor imkanı doğar.buda insanların vakit geçireceği bir bölge olması demek kaptanpaşanın.
7
rizenin doğal yapısı şehirleşmeyi iç bölgelere taşıyor.yeni yollar ve ulaşım hizmeti bunu farketmiş değil.sahilde kültür merkezleride yapmak olanaklı.madem denize dolgu yapılıyor turizmin gelişmesi için oteller ve kapalı tesisler yapılmalı.rize her geçen gün dahada büyüyor sınırlı imkanlarına rağmen.ancak şehre gelişmişlik açısından bakmak için daha erken yatırım çekmesi açısından.yeşil alanlarla temas halinde şehir iç bölgelere doğru genişledikçe.belkide yeni yollar demektir bu tür bir yapılaşma.yalnızca sosyal tesisler kalkındırmaz rizeyi.sahil için planlama sinema tiyatro gibi etkinliklere imkan tanımalı.sahilde alışveriş merkezide kurulabilir madem yatırımdan söz ediliyor.yakında metro ihtiyacı doğacak sahilden yüksek alanlara doğru.yani rizenin büyük şehir olmasıda ihtimal dahilinde.bilinçli bir şehirleşmede trafikte önemli.bunlar dikkate alınırsa bu hızlı şehirleşme daha dengeli olur.belediyeler destek alamamaktan şikayetçi böyle devasa bir hizmet akışında.umarız bir ayrımcılığı yaşamaz rizenin halkı.sermayeden ne kadar pay alıyor rize sınırlı imkanlarla yaşarken şehirdeki ticaret.
8
türkiye hızla değişiyor zor koşullara rağmen.karadeniz şehirleriyle başka bir güzelliği sunuyor diğer bölgelere.bu hızlı değişim kentleşme ve sanayileşme çevresinde yaşanıyor.girişimciler kültür merkezleri açıyor rizeye.yayıncılık ve sanat yatırım bekliyor açılacak sanat sergileri için.rize bir hinterland gürcistan ermenistan ve diğer ülkeler için.bunlar gözardı edilemez sanayileşme için.bir liman şehri olabilirmi rize bu potansiyeli değerlendirmek için.yatırım yapacak ülkelerin girişim için böyle bir seçeneği düşünmeleri.sahile bir cami yapılması rizenin beklentisi belkide.sahilde otopark olarak kullanılan alanlar için beklentileri karşılamak önemli.rize ak partinin kalesi erdoğanın memleketi olmakla övünüyorsa.söz konusu para olunca kaynaklara ihtiyaç var ekonomide.rizede yaşamak için ne gibi bahaneleri var insanların.kitaplar doğal güzellikleri tarif edebilirmi kültüre yabancılaşmışsa bunu yaşatacak insan.bu nedenle göç veren bir şehir olmasında gizli maddi ihtiyaçlar.
9
rizeyi sevmek için rizeli olmak gerekmez.araplar bu yeşil doğasına sevdalanmış rizenin.rizenin merkeze bağlı mahalleleride hızlı bir yapılaşmanın içinde.bu nedenle altyapıyı götürmek gerekiyor geç kalınmadan.bu yol ve metro demek yönetici için.rizenin doğası denizle buluşan yeşille gönüllere giriyor.dağları aşmak için denizdfen uzaklaşmak gerekmez.sahilin çevre düzenlemesi eksik bırakılmış.en uygun yerleşim bölgesinde yer alıyor bu dolgu üzerinde şehrin idaresi için yer seçimi.sahilde yapılacak camide bayağı bir geniş alan işgal edecek.parklar ve sosyal tesislerle beraber düşünülmeli yapılar şehrin merkezi olmasını getiriyorsa zihinlere.sahil yolu şehri bölüyor görüntüsü veriyor rize sahilinde yer alacaksa gezmek görmek ve zaman geçirmek.bunun için sinema ve tiyatrolarada yer ayrılmalı kesinlikle.rizeliler yalnızca yeşilin tutkusuyla hatırlamasın rizeyi.kentin genişlemesi akla getyiriyorsa metro ve belediye otobüsünü.tek hat şeklinde düşünülebilir ihtiyacı karşılamak için.merkezden yola çıkan metro şehrin dışına doğru nasıl ilerleyebilir.bunun planlaması yapılmalı bir sorun haline gelmeden trafik.rize nasıl bir liman şehri olabilir.bunun için asyadan avrupaya bir ticaretin içinde yer alması şehrin.türki cumhuriyetlerde bu oluşumun içinde yer almalı.rusyanın böyle bir girişime nasıl baktığı önemli.
10
çay tvde programa çıkıyor muhittin bayrak.rizenin yaşadığı trafik sorunu yeni yollarla aşılır görüşünde.popülist politikalar insanların cinneti demek.rizeye çevreyolu kazandırılırsa trafiğin akışı sahil yoluna doğru olmayacak.bir cadde şeklinde tasarlanmalı çift şeritli gidiş gelişle oto yol.alt geçitler yapılmalı cadde üzerinde.bu şekilde şehirleşmeye katkı sunan bir proje ortaya çıkar.bunun bir çok avantajları var kent içi ulaşım için..araçlar şehrin içinde yol almadan şehrin çıkışına kadar taşıyacak trafiği.bağlantı yolları şehir içi ulasşıma kolaylık sağlayacak.hangi noktalarda trafik noktası yer alacak projenin uygulanma safhasınada düşünülecek.düşünülen projenin dünyada benzerleri var.şehrin giriş ve çıkış noktasında sahil yoluna entegre olacak planlanan çevre yol.tabiki bu projenin hayata geçmesi çok masraflı.ayrıca metro için kullanışlı bir proje.denize dolgu yapılacaksa bu tür projeler şehrin kimliğine zarar vermeyecek.rizenin trafiği araçların sokakları kullanma zorunluluğundan.hastaneye kadar bir tramvay yapmanın maliyeti yüksek değil.rizenin denize dolguyla gernişlemesi kaçınılmaz bir gereklilik.muhittin bayrak bu konuda ne düşünüyor.ayrıca otel ve hastane yapılmış denize dolgu yapılarak.devlet kültür sanata yatırım yapmıyor ahlaki kaygıların öne çıkmasıyla seküler hayat açısından.sahilde cami projesi bir ihtiyaç nedeniyle değil.tıpkı istanbul gibi rizenin sahilide bu tür yapılarla tamamlamalı şehri.rize kendi yerel mimarisine ne kadar bağlı sorusu için çirkin yapılarla devam ettiremez şehirleşmeyi.şehrin yüksek bölgesinde okul ve resmi daireler açmak mümkün.böyle başlatabilir şehirleşmeyi yerleşim için müsait bölgelerde.ayrıca otellerle doğa turizmine imkan tanıması imar planlarının.